Toksoplazmoza - co to za choroba?

Toksoplazmoza jest chorobą wywołaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Bardzo często kojarzona jest z kotami, gdyż zwierzęta te są żywicielami ostatecznymi dla pierwotniaka. Oznacza to, że są one niezbędne dla rozwoju pasożyta. Natomiast człowiek, jak i pozostałe ssaki, są żywicielami pośrednimi.

Jakie są przyczyny toksoplazmozy?

Do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową poprzez spożywanie produktów zawierających oocysty pasożyta. Spożycie nieumytych warzyw czy owoców jak i surowego bądź niedogotowanego mięsa może być przyczyną wystąpienia toksoplazmozy. Także kontakt ze skażoną glebą (np. przy pracy w ogródku) oraz czyszczenie kuwety kota z odchodów jest uważane za ryzyko zakażenia pierwotniakiem Toxoplasma gondii. Należy pamiętać, iż poprzez zabawę z kotem nie zarazimy się toksoplazmozą. Po skończonej zabawie, pamiętajmy jedynie, by dokładnie umyć ręce. 

Przyczyną toksoplazmozy może być także przejście pierwotniaka przez łożysko do rozwijającego się płodu, podczas pierwotnego zakażenia u matki. Mówimy wówczas o toksoplazmozie wrodzonej.

Jak objawia się toksoplazmoza?

W większości przypadków toksoplazmoza przebiega bezobjawowo. W pozostałych przypadkach możemy mieć do czynienia z postacią oczną, węzłową lub uogólnioną:     

• postać oczna toksoplazmozy charakteryzuje się zapaleniem siatkówki lub naczyniówki oka;
• postać węzłowa, dla której typowe staje się powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyjnych, karkowych. Występują także objawy grypopodobne;
• postać uogólniona występuje bardzo rzadko u osób z prawidłową odpornością. Objawy dotyczą głównie narządów wewnętrznych (tj. serca, płuc czy wątroby).

W przypadku toksoplazmozy wrodzonej, objawy jakie występują określane są jako Triada Sabina-Pinkertona do której zaliczamy wodogłowie, zwapnienia śródczaszkowe oraz zapalenie siatkówki lub naczyniówki oka. Stwierdzana jest również niska masa urodzeniowa dziecka.

Jak wykrywamy toksoplazmozę ?

Podstawowym badaniem służącym do wykrycia toksoplazmozy jest badanie serologiczne, polegające na oznaczeniu przeciwciał IgG i IgM w kierunku toksoplazmozy. Badanie te wykonuje się rytynowo każdej ciężarnej kobiecie już po pierwszej wizycie u ginekologa. Jeżeli kobieta w przeszłości przechorowała toksoplazmozę, daję jej to dożywotnią odporność również w okresie ciąży. Natomiast jeśli matka nie przebyła zakażenia, zagrożenie dla rozwijającego się płodu jest wysokie w związku zarażeniem T. gondii, dlatego badania wykonuje się rutynowo do zakończenia ciąży. Ważne jest również przestrzeganie zasad pozwalających uniknąć zakażenia.

Leczenie toksoplazmozy

Po wykonaniu badań lekarz stawia diagnozę oraz przedstawia plan leczenia. Choremu podawane są najczęściej leki przeciwpierwotniakowe tj. pirymetamina, spiramycyna lub sulfodiazyna. W przypadku kobiet ciężarnych bardzo ważne jest szybkie postawienie diagnozy oraz szybkie wdrożenie leczenia, co ma zapobiec zakażeniu płodu. Kobietom w ciąży przepisywana zostaje spiramycyna, która ma zapobiec toksoplazmozie wrodzonej, niskiej masie urodzeniowej a w najgorszym przypadku poronieniu.

Profilaktyka toksoplazmozy

Profilaktyka toksoplazmozy opiera się głównie na przestrzeganiu zasad higieny. Pozwoli to uniknąć zakażenia. Zatem : 

• Myj owoce i warzywa przed ich spożyciem.
• Unikaj surowego lub niedogotowanego mięsa.
• Myj dokładnie ręce po dotykaniu surowego mięsa.
• Po kontakcie z ziemią umyj ręce, a do pracy w ogrodzie zakładaj gumowe rękawice.
• Codziennie sprzątaj kuwetę kota, ponieważ w kocich odchodach mogą znajdować się oocysty. Jeżeli jest taka możliwość, zleć czyszczenie kuwety komuś innemu.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.