Pacjentka z mapą w rękach

Znajdź lekarza w okolicy

Pacjentka trzyma kartkę z kalendarza

Wybierz termin i godzinę

Pacjentka rezerwuje termin

Zarezerwuj wizytę

Pacjentka rezerwuje termin

Przyjdź na wizytę

Umów się do lekarza na NFZ lub prywatnie.

Znajdź wolny termin wizyty teraz!

Badania prenatalne – co powinnaś o nich wiedzieć?

Artykuł sponsorowany

Badania prenatalne to istotny element opieki medycznej nad kobietą spodziewającą się dziecka. Umożliwiają one wczesne wykrycie ewentualnych wad genetycznych u rozwijającego się płodu, a nawet podjęcie leczenia niektórych z nich jeszcze w czasie ciąży. Kiedy wykonuje się badania prenatalne i jakie są ich rodzaje? Dlaczego warto korzystać z kalkulatora ciąży? Sprawdź!

Ciężarna kobieta odpoczywa na kanapie.

Kalkulator ciąży – określenie przybliżonej daty porodu

Określenie przybliżonego terminu porodu jest niezwykle istotne dla odpowiedniego prowadzenia ciąży. Dzięki tej informacji ginekolog ocenia, czy płód wzrasta i rozwija się prawidłowo, a w razie ewentualnych odchyleń od normy podejmuje odpowiednie kroki. Niewłaściwe określenie terminu rozwiązania może prowadzić m.in. do niewykonania ważnych badań we właściwych terminach, a także do podjęcia błędnych działań, np. przyspieszenia czy opóźnienia porodu.

Ciąża trwa 280 dni, czyli 40 tygodni. Wiek ciąży oraz przewidywany czas porodu oblicza się zazwyczaj na podstawie daty ostatniej miesiączki. Narzędziem, które pozwoli określić przybliżony termin porodu, jest kalkulator ciąży. Dzięki niemu dowiesz się także, ile dni pozostało do końca ciąży oraz kiedy zacznie i skończy się Twój urlop macierzyński. Wyliczony na podstawie daty ostatniej miesiączki przewidywany termin porodu ginekolog dodatkowo weryfikuje badaniem ultrasonograficznym (USG). Badanie to jest szczególnie istotne w przypadku kobiet, których cykle miesiączkowe były nieregularne.

W określeniu wieku ciąży bardzo ważne jest liczenie skończonych tygodni, a nie zaczętych. Przykładowo, jeśli jesteś w 7. tygodniu ciąży, wiek ciąży to 6 tygodni i 1, 2, 3… dni.

Wskazania do wykonania badań prenatalnych

Wskazania do przeprowadzenia diagnostyki prenatalnej mogą obejmować różne czynniki, związane zarówno ze zdrowiem przyszłej matki, jak i ryzykiem wystąpienia wad genetycznych u płodu.

Badania prenatalne zalecane są kobietom, które ukończyły 35. rok życia. Ciąża w tym wieku określana jest jako późna i obarczona jest wyższym ryzykiem urodzenia dziecka z wadami genetycznymi.

Badania prenatalne zaleca się również kobietom, które urodziły już dziecko z wadą genetyczną, ich wcześniejsze ciąże zakończyły się poronieniami lub w historii rodzinnej występują choroby genetyczne.

Wskazaniem do diagnostyki prenatalnej jest również nieprawidłowy lub niejasny wynik USG – w przypadku stwierdzenia odchyleń od normy podczas rutynowego badania ultrasonograficznego lekarz może zalecić przeprowadzenie badań prenatalnych. Moment wykonania tego typu badań pomoże określić kalkulator ciąży.

Badania prenatalne dzielą się na: nieinwazyjne, opierające się na ultrasonografii i analizie krwi matki oraz inwazyjne, ingerujące w środowisko dziecka, wykonywane, gdy wyniki testów nieinwazyjnych są nieprawidłowe lub niejednoznaczne.

Nieinwazyjne badania prenatalne

Nieinwazyjne badania prenatalne przeprowadzane są bez ingerencji w otoczenie płodu, nie wymagają znieczulenia ani szczególnego przygotowania. Zalicza się do nich:

  • badania USG – dopochwowe lub przez powłoki brzuszne (w zależności od wieku ciąży), podczas którego lekarz ocenia m.in. długość ciemieniowo-siedzeniową płodu (CRL), grubość przezierności karkowej (NT) czy częstość akcji serca;
  • test podwójny, nazywany popularnie testem PAPP-A – polegający na oznaczeniu białka PAPP-A, czyli osoczowego białka ciążowego i beta hCG z krwi matki oraz wykonaniu USG genetycznego; badanie wykonuje się między 11. a 14. tygodniem ciąży;
  • testy badające wolne płodowe DNA, np. Nifty – to przesiewowe badania prenatalne oparte na analizie DNA płodu obecnego we krwi ciężarnej, wykonywane między 10. a 24. tygodniem ciąży.

Badania nieinwazyjne są całkowicie bezpieczne i umożliwiają wykrycie niektórych zaburzeń w rozwoju płodu już na wczesnym etapie ciąży. Jeśli wykażą podwyższone ryzyko wystąpienia choroby, lekarz zaleci przyszłej mamie wykonanie badania inwazyjnego celem rozszerzenia diagnostyki.

Inwazyjne badania prenatalne

Inwazyjne badania prenatalne zawsze wykonywane są na zlecenie lekarza prowadzącego ciążę. Ich celem jest zweryfikowanie niejednoznacznego lub odbiegającego od normy wyniku badania prenatalnego, uzyskanego metodą nieinwazyjną.

Wśród inwazyjnych badań prenatalnych wyróżnia się:

  • amniopunkcję – to najczęściej wykonywane badanie inwazyjne ze względu na stosunkowo niskie ryzyko powikłań, polega na pobraniu pod kontrolą USG płynu owodniowego do dalszej analizy; wykonuje się ją między 11. a 20. tygodniem ciąży, a czas oczekiwania na wynik to około 30 dni;
  • biopsja kosmówki – polega na pobraniu przez powłoki brzuszne lub szyjkę macicy fragmentu błony otaczającej płód, czyli kosmówki; badanie wykonywane jest pod kontrolą USG i ma na celu wyizolowanie DNA i jego analizę pod kątem wad genetycznych, wykonuje się je pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży;
  • kordocenteza – polega na pobraniu pod kontrolą USG krwi ze sznura pępowinowego, wykonuje się ją między 18. a 24. tygodniem ciąży; to najtrudniejsze do przeprowadzenia inwazyjne badanie prenatalne i niosące za sobą wyższe ryzyko powikłań, dlatego wykonuje się je tylko w wyjątkowych przypadkach.

Inwazyjne badania prenatalne są istotnym narzędziem diagnostycznym, umożliwiającym ocenę zdrowia płodu. Wiążą się one z ryzykiem wystąpienia powikłań, ale w przypadku wykrycia wad genetycznych pozwalają na lepsze przygotowanie do opieki po porodzie, a w niektórych przypadkach nawet do leczenia wewnątrzmacicznego.

Autor

Redakcja LekarzeBezKolejki.pl - W skład zespołu redakcyjnego portalu LekarzeBezKolejki.pl wchodzą wykwalifikowani farmaceuci. Ich bogate doświadczenie zawodowe i gruntowna wiedza nabyta na studiach farmaceutycznych umożliwiają tworzenie wiarygodnych i rzeczowych tekstów zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych (EBM). Treści te są zawsze oparte na solidnych źródłach, takich jak aktualne badania naukowe czy specjalistyczne publikacje. Zespół łączy profesjonalizm z pasją do ciągłego rozwijania się i chęcią dzielenia się wiedzą, co przekłada się na atrakcyjne i wciągające materiały edukacyjne dla użytkowników.

Zobacz wszystkie artykuły Redakcja LekarzeBezKolejki.pl

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Kategorie:  Polecane

Więcej artykułów