Najczęstsze przyczyny czkawki u noworodka

Czkawka u noworodków jest odruchem fizjologicznym, polegającym na mimowolnym, gwałtownym skurczu przepony i pozostałych mięśni oddechowych, wywołującym charakterystyczny dźwięk. Mechanizmy kontroli przepony u noworodków nie są całkowicie rozwinięte, dlatego też u maluszków obserwuje się częstsze epizody czkawki niż u większych dzieci czy dorosłych.

Główną przyczyną czkawki u noworodka jest niedojrzałość ośrodkowego układu nerwowego. Wśród innych powodów jej pojawiania się u maluszków można wymienić również:

• połknięcie powietrza – może zdarzyć się podczas karmienia piersią, gdy dziecko niewłaściwie uchwyci sutek lub przy karmieniu butelką, gdy smoczek ma zbyt duży otwór;
• zbyt łapczywe spożywanie pokarmu – może powodować przepełnienie brzuszka, co manifestuje się czkaniem i odbijaniem;
• ochłodzenie organizmu – odczuwanie przez dziecko zimna np. po kąpieli, przewijaniu lub przebywaniu przez dłuższy czas w mokrej pieluszce; niskie temperatury w pomieszczeniu, w którym przebywa noworodek, powodują szybsze i głębsze oddychanie, czego konsekwencją może być skurcz przepony (a tym samym pojawienie się czkawki);
• intensywny płacz lub głośny śmiech – wiążą się z połykaniem nadmiernej ilości powietrza.

Czkawka u noworodków może pojawiać się nawet od kilku do kilkunastu razy dziennie. Zazwyczaj ustępuje samoistnie po kilku minutach.

Jak pomóc maluszkowi podczas czkawki?

Jeśli noworodek zmaga się z czkawką, w pierwszej kolejności sprawdź, czy nie ma mokrej pieluszki i w razie potrzeby ją zmień. Przyłóż również rękę do karku maluszka – jeśli jest chłodny, nałóż dziecku cieplejsze ubranko, przykryj go kocykiem i przytul. Ocieplenie organizmu powinno rozwiązać problem czkawki.

Jeśli zauważasz, że czkawka u noworodka pojawia się często po karmieniu piersią – skorzystaj z pomocy położnej lub doradcy laktacyjnego. Specjalista sprawdzi Twoją technikę karmienia, oceni, czy dziecko prawidłowo ssie, a w razie konieczności zaproponuje wprowadzenie konkretnych zmian.

Jeżeli karmisz swoją pociechę butelką, sprawdź wielkość otworu w smoczku. Powinien być on dostosowany do wieku oraz umiejętności dziecka. Możesz również zaopatrzyć się w butelki antykolkowe ze specjalnie skonstruowanymi smoczkami, zapobiegającymi gromadzeniu się pęcherzyków powietrza w układzie pokarmowym. W trakcie karmienia zwróć uwagę, aby dziecko miało pozycję półleżącą, jego główka powinna znajdować się w zgięciu Twojego łokcia. Trzymaj butelkę pod takim kątem, aby smoczek był zawsze wypełniony mlekiem – zapobiegnie to nadmiernemu połykaniu powietrza.

Bez względu na sposób karmienia noworodka, pamiętaj o konieczności odbijania go po każdym posiłku. Ma to na celu uwolnienie nadmiaru powietrza połkniętego przez maluszka podczas jedzenia.

Pozycja do odbijania świetnie sprawdza się również w momencie trwania czkawki. Spacer z maluchem na ramieniu, w pozycji pionowej, uspokoi go oraz pozwoli na usunięcie nadmiaru gazów z jego żołądka.

Czy można karmić dziecko podczas czkawki?

Karmienie noworodka podczas czkawki może pomóc w jej zatrzymaniu – ssanie i połykanie rozluźniają przeponę i zahamowują odruch czkania. Niemowlętom, które są w trakcie rozszerzania diety, możesz podać również ciepłą wodę – zadziała podobnie jak mleko.

Jeżeli dziecko jest zdenerwowane i nie chce jeść lub pić podczas trwania czkawki, oczywiście nie należy go do tego zmuszać. Spróbuj wówczas zmiany pozycji maluszka na bardziej pionową.

Czkawka u noworodka: kiedy powinna zaniepokoić?

Czkawka u noworodka w większości przypadków nie oznacza niczego niepokojącego. Jeśli jednak jest długotrwała i uporczywa, wybudza dziecko ze snu i nie pozwala mu odpocząć, utrudnia regularne karmienie, należy skonsultować się z lekarzem. Częsta, trwająca nawet kilka godzin czkawka może świadczyć o problemach zdrowotnych, np. o występowaniu refluksu żołądkowo-przełykowego. Pediatra zbierze szczegółowy wywiad oraz zleci wykonanie odpowiednich badań, które umożliwią znalezienie przyczyn zjawiska oraz postawienie odpowiedniej diagnozy.