Czym są zaskórniki i skąd się biorą?

Zaskórniki, inaczej wągry, przeważnie są problemem nastolatków, jednak często dotykają także osoby starsze. Ich powstawanie związane jest z zachodzącą burzą hormonalną, która sprawia, że gruczoły łojowe są bardziej aktywne. Gdy funkcjonują prawidłowo, pełnią szereg pożytecznych funkcji. Wytwarzane przez nie sebum chroni skórę przed utratą wody, tworząc na niej antybakteryjną, antywirusową i przeciwgrzybiczą warstwę, odporną na działanie czynników zewnętrznych. Bez sebum skóra byłaby sucha, mało elastyczna i podatna na uszkodzenia.

W momencie, gdy ujście gruczołów łojowych w obrębie mieszków włosowych zostanie zablokowane, łój zaczyna się w nich gromadzić, co prowadzi do powstawania charakterystycznych krostek. Przyczyną jest nadmiar sebum oraz łuszczenie się naskórka, który blokuje ujścia gruczołów łojowych. Zmiany te pojawiają się w miejscach, w których tych gruczołów jest najwięcej - na nosie, czole, brodzie, a także ramionach, klatce piersiowej i plecach.

Rodzaje zaskórników

Ze względu na sposób ich powstawania możemy wyróżnić dwa typy zaskórników:

• Zaskórniki zewnętrzne - powstają w wyniku zamknięcia ujścia gruczołu łojowego na skutek nadmiernie łuszczącego się naskórka. Mają postać białych, niedużych krostek, które stają się bardziej widoczne po naciągnięciu skóry;
• Zaskórniki wewnętrzne - pojawiają się w wyniku zastoju łoju oraz nadkażenia bakteryjnego (głównie bakteriami Propionibacterium acnes). Wydobywająca się z nich mieszanina łoju i zrogowaciałego naskórka ulega utlenieniu, przez co krostki mają ciemną barwę. Zmiany te mogą się przekształcić w ropne torbiele lub wykwity grudkowo-krostkowe.

Pielęgnacja skóry z zaskórnikami

Podstawą walki z zaskórnikami jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Zmiana nawyków higienicznych jest koniecznością, aby cieszyć się skórą bez nieestetycznych krostek. Przede wszystkim starajmy się jak najrzadziej dotykać skórę twarzy, by uniknąć przenoszenia na nią bakterii i innych zanieczyszczeń. Do oczyszczania skóry stosujmy łagodne preparaty, które usuną nadmiar sebum oraz zanieczyszczenia zgromadzone w ciągu dnia. Kiedyś do pielęgnacji skóry z niedoskonałościami polecano kosmetyki m.in. na bazie alkoholu, które miały dokładnie oczyszczać skórę. Tym czasem preparaty zawierające alkohol lub silne detergenty paradoksalnie mogą podrażnić gruczoły łojowe i jeszcze bardziej pobudzić je do pracy. Osiągamy zatem efekt odwrotny do zamierzonego. Do oczyszczania twarzy doskonale sprawdzą się maseczki na bazie glinek kosmetycznych, przede wszystkim zielonej oraz czerwonej. Można sięgnąć po gotowe, lub kupić sproszkowaną glinkę i testować różne receptury w domu. Wystarczy dodać przefiltrowanej wody lub hydrolatu kwiatowego, odrobiny olejku z drzewa herbacianego oraz miodu, by przygotować oczyszczająco-nawilżającą maseczkę.

W przypadku skóry z zaskórnikami ważne jest regularne wykonywanie peelingów, które złuszczają martwy naskórek i odblokowują zablokowane ujścia gruczołów łojowych. Ważne, by nie przesadzać z częstotliwością zabiegów, 2-3 razy w tygodniu w zupełności wystarczą. Jeżeli mamy skórę wrażliwą lub naczynkową, lepiej stosować peelingi enzymatyczne. W przeciwnym razie wystarczą peelingi mechaniczne na bazie cukru lub sproszkowanych łupin i nasion owoców. Nic nie stoi na przeszkodzie, by stosować peelingi domowe np. na bazie fusów z kawy czy płatków owsianych.

W pielęgnacji skóry skłonnej do powstawania zaskórników oprócz oczyszczania istotne jest również nawilżanie. Do cery z zaskórnikami nadadzą się preparaty nawilżające i regulujące pracę gruczołów łojowych, jak lekkie kremy z dodatkiem kwasu salicylowego czy cynku. Tłustych kremów lepiej unikać, gdyż maja one właściwości komedogenne i mogą "zapychać" ujścia gruczołów łojowych. O dobór kosmetyków odpowiednich dla naszej skóry najlepiej poprosić dermatologa.

Problem z zaskórnikami? Idź do dermatologa

Jeżeli mimo stosowania odpowiedniej pielęgnacji objawy nie ustępują i krostki nadal się pojawiają, sytuacja wymaga konsultacji z dermatologiem. Na podstawie badania skóry oraz sprawdzenia poziomu łoju lekarz będzie mógł wdrożyć leczenie. Jeżeli objawy mają podłoże hormonalne, skieruje nas do endokrynologa.
W leczeniu trądziku zaskórnikowego stosuje się preparaty na bazie:

• siarki - pozwala pozbyć się nadmiaru sebum, usuwa złogi martwego naskórka,
• nadtlenku benzolitu - działa bakteriobójczo, usuwa nadmiar łoju z zablokowanych gruczołów i wspomaga redukcję nagromadzonego naskórka,
• kwasu azelainowego - wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, zapobiega zapychaniu ujść gruczołów łojowych tym samym ograniczając tworzenie się zaskórników,
• rezonocyny - działa na oba typy zaskórników udrażniając ujście gruczołów łojowych,
• kwas salicylowy -  ogranicza rogowacenie naskórka i zapobiega zatykaniu się porów.

W bardziej opornych przypadkach dermatolog może zalecić odpowiednie leczenie, zwykle w postaci maści lub kremów stosowanych miejscowo na zmiany skórne. Ważne jest także odpowiednia suplementacja witaminami z grupy B, PP, witaminą A oraz cynkiem, które wspomagają walkę z zaskórnikami. Skuteczne w walce zaskórnikami są także różne nieinwazyjne zabiegi oczyszczające i złuszczające skórę. Pacjenci często decydują się na mikrodermabrazję, która dogłębnie oczyszcza skórę oraz złuszcza warstwę rogową naskórka przy użyciu specjalistycznej głowicy. Popularny jest także peeling kawitacyjny, który jest alternatywą dla mikrodermabrazji. W wielu gabinetach wykonuje się także zabiegi laserowe lub przy użyciu kwasów kosmetycznych.

Wizyty u dermatologa lepiej nie odkładać w czasie, dlatego już teraz skorzystać z wyszukiwarki LekarzeBezKolejki.pl. Serwis udostępnia tysiące terminów do specjalistów w całym kraju.

Autor