Jak postępować po ugryzieniu kleszcza?

W ciągu 3–30 dni od ugryzienia przez pasożyta może pojawić się rumień, zazwyczaj w miejscu ukłucia, ale niekiedy występuje na całym ciele. Wysypka nie boli ani nie swędzi, ale czasami jest ona ciepła. Może jej towarzyszyć gorączka, ból głowy, zmęczenie i sztywność karku. Rumień to wczesny, charakterystyczny objaw zakażenia boreliozą, który występuje u 70-80% chorych. Pamiętaj, żeby go nie lekceważyć, ponieważ nieleczona krętkowica kleszczowa prowadzi do groźnych powikłań.

Jeśli wbił Ci się kleszcz, możesz go usunąć pęsetą, kleszczołapkami lub pompką ssącą. Nie smaruj go. W przeciwnym razie zwiększasz ryzyko zakażenia. Nie ciągnij za odwłok, nie wykręcaj ani nie rozgniataj. Istnieje wtedy duże ryzyko, że oderwiesz tylko część pasożyta, a reszta zostanie w skórze. Niezależnie od tego, czy wyciągnąłeś kleszcza, czy zrobił to specjalista, możesz go schować do sterylnego, szczelnego pojemnika i oddać do laboratorium. W ten sposób można przebadać pasożyta pod kątem obecności DNA krętków Borrelia. Należy zaznaczyć, że wbicie się zakażonego kleszcza nie oznacza, że przekazał on nam groźne bakterie. 

Badania na boreliozę – wskazania

Przeciwciała w klasie igM (immunoglobuliny M) dla krętków Borrelia zazwyczaj pojawiają się po 2–4 tygodniach od wystąpienia objawów boreliozy. Układ odpornościowy wytwarza je w odpowiedzi na zakażenie bakteriami. Przeciwciała w klasie IgG (immunoglobuliny G) zwykle pojawiają się po 4–8 tygodniach nieleczonej krętkowicy kleszczowej. Na początkowym etapie wykonuje się test ELISA, który pozwala stwierdzić obecność przeciwciał we krwi. Zaliczany jest on do badań przesiewowych, ponieważ pozwala wyodrębnić pacjentów, których nie trzeba kierować na pogłębioną diagnostykę. Pamiętaj, żeby wstrzymać się z ich wykonaniem kilka tygodni. W tym czasie pojawią się ewentualne przeciwciała.

Uzyskanie negatywnego wyniku nie musi więc oznaczać, że nie doszło do zakażenia krętkami Borrelia. W dalszym ciągu powinniśmy obserwować miejsce ukłucia, a jeśli wystąpiły niepokojące objawy, powtórzmy badanie po 4–6 tygodniach. Test może dawać wynik fałszywie dodatni nawet wtedy, gdy nie jesteśmy chorzy. Niekiedy wykrywa on przeciwciała, będące wynikiem zakażenia innymi krętkami, parwowirusem, zapaleniem dziąseł czy reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Test Western Blot – kiedy należy go wykonać?

Wspomniane badanie wykonuje się wtedy, gdy test ELISA potwierdził obecność przeciwciał lub wynik jest niejednoznaczny. Warto go również wykonać, gdy otrzymaliśmy wynik negatywny, ale pojawiły się u nas objawy sugerujące boreliozę. Jeśli rumień ma cechy krwotoczne, nieregularny kształt lub nie widać na nim przejaśnienia, lekarz skieruje pacjenta na dodatkowe badanie PCR. 

W tym przypadku analizuje się płyn mózgowo-rdzeniowy. Jeśli znajdują się w nim martwe patogeny, możemy otrzymać wynik fałszywie dodatni. Badanie PCR pozwala wykryć materiał genetyczny bakterii. Kieruje się na nie osoby, u których istnieje ryzyko zaawansowanego przebiegu boreliozy lub nie można u nich wykonać testów antygenowych.

Autor