Wady wzroku najczęściej objawiają się w okresie wczesnego dzieciństwa lub okresie dojrzewania. Niestety, bardzo często zdarza się, że na początku postępują bezobjawowo, a skutki widoczne są dopiero po jakimś czasie. Zatem, aby uniknąć pogłębiania i progresu wad wzroku należy badać go regularnie już w okresie wczesnego dzieciństwa. 

Kiedy wykonać pierwsze badanie?

Badanie wzroku można wykonać już w pierwszym miesiącu po narodzinach. Jeżeli w tym czasie występują niepokojące objawy to konsultację z okulistą dziecięcym i badanie należy zrobić jak najszybciej. O nieprawidłowym funkcjonowaniu wzroku u niemowlaka mogą świadczyć objawy takie jak:

• utrzymywanie głowy w nienaturalnej, skrzywionej pozycji przez większość dnia,
• dziecko nie podąża wzrokiem za pokazywanymi mu obiektami,
• widoczna jest asymetryczność tęczówek, która utrzymuje się przez większość dnia,
• występuje oczopląs i drgania gałek ocznych,
• po pierwszym miesiącu życia dziecko nie reaguje na zmiany światła.

Jeżeli chodzi o zeza u dzieci to można wyróżnić niepokojące objawy, które rodzić sam może zweryfikować - przede wszystkim jest to wspomniana już asymetria gałek ocznych, dziecko nie potrafi utrzymać kontaktu wzrokowego, niechętnie podchodzi do uczących precyzji czynności manualnych (rysowanie, pisanie), skarży się na ból szczęki, zębów i głowy, w nienaturalny sposób przybliża do siebie przedmioty, aby dojrzeć ich szczegóły. Niektóre z tych aspektów nie muszą od razu świadczyć o wadzie wzroku, ale powinny zmusić rodzica do wykonania niezbędnych badań kontrolnych.

Jeżeli podczas ciąży i porodu nie następowały komplikacje to zaleca się, aby pierwsze badanie wykonać w 2-3. roku życia - chyba, że pojawiają się samoistnie objawy przedstawione wyżej. W tym wieku dziecko ma już w większości skoordynowaną sprawność motoryczną, dlatego w przypadku wykrycia wady można zastosować dopasowujące się do kształtu twarzy okulary. Ważne jest, aby były one wykonane z tworzyw elastycznych, które mają w sobie paradoksalnie jak najmniejszą ilość szkła i części metalowych (dostępne są soczewki plastikowe). Jeżeli podczas ciąży i porodu miały miejsce komplikacje lub był obciążony wywiad, to badanie należy koniecznie wykonać w przeciągu pierwszych 12 miesięcy. Zez u dzieci jest jedną z wad, która zbagatelizowana może pozostać już na stałe, a w późniejszych latach usuwanie jej jest bardziej inwazyjne. Okulistyka dziecięca powinna być wdrożona również w przypadku, gdy jeden z rodziców miał lub ma zeza. 

Jeżeli chodzi o specjalistów takich jak okulista dziecięcy, Toruń posiada niezbędne zaplecze takie jak np. Citomed, w którym dostępna jest pełna diagnostyka. Poradnia okulistyczna dla dzieci powinna być odwiedzona również w przypadku, gdy dziecko urodziło się przedwcześnie (przed 31. tygodniem ciąży) lub gdy jego waga po narodzinach nie przekraczała 1500 gramów. Jeżeli dziecko miało stwierdzoną retinopatię to pod kątem wzroku powinno się je zbadać już w 4. tygodniu po narodzinach i regularnie kontrolować przynajmniej do 12. tygodnia. 

Odpowiednio wcześnie wykonana diagnostyka dziecięca oczu jest podstawą prawidłowego funkcjonowania wzroku i wyleczenia wad, zanim rozwiną się one do stanu nieodwracalnego. 

Autor