Co to jest diplopia?

Diplopia (podwójne widzenie) to schorzenie narządu wzroku, w którym obraz, na którym fiksuje się wzrok, jest widziany podwójnie. Podwójne widzenie może występować w jednym oku (diplopia jednooczna) lub obuocznie. 

Podwójne widzenie występuje również fizjologicznie (nazywane chwilowym podwójnym widzeniem) i nie jest ono zjawiskiem patologicznym. Najczęściej są to objawy zaburzeń widzenia na tle nerwowym. Sporadycznie zdarza się, że postrzeganie danego obrazu, zanim wzrok dokładnie skupi się na obiekcie, jest widziany podwójnie. Jest to jednak sytuacja chwilowa i po kilku sekundach obraz odbierany jest prawidłowo, dzięki korespondującym ze sobą plamkom żółtym (w siatkówkach obu oczu).

Sprawdź, jakie są dostępne terminy wizyt online u lekarza medycyny ogólnej

Diplopia — przyczyny

Patologiczna diplopia jest schorzeniem, które może wskazywać nie tylko na wadę wzroku, ale również na choroby ogólnoustrojowe, których objawem jest podwójne widzenie. Jaka jest przyczyna podwójnego widzenia?

• Diplopia jednooczna, choć jest zdecydowanie rzadszym zjawiskiem niż dwuoczna, jest związana najczęściej z chorobami psychicznymi, zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym, chorobami siatkówki (odwarstwienie siatkówki, zmiany w plamce żółtej), rozwojem zaćmy, guzami powiek (powodującymi zmiany w rogówce), a także z sytuacją adaptacji do zeza.
• Diplopia dwuoczna jest rozpoznawana w momencie, gdy patrząc na przedmiot pacjent widzi go podwójnie, ale obraz podwójny znika po zamknięciu jednego oka. Ten rodzaj diplopii jest rozpoznawalny częściej i głównie wynika z porażenia (lub nabytego niedowładu) mięśnia (lub mięśni) zewnątrzgałkowych. Diplopia obuoczna (podwójne widzenie obuoczne) może być spowodowana również przyczynami neurologicznymi (stwardnienie rozsiane, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, przewlekły stres, nerwica), porażeniem nerwów czaszkowych, udarem mózgu), zmianami nowotworowymi (np. glejak mostu), chorobami demielinizacyjnymi, a także urazami czaszkowo-twarzowymi (złamania w obrębie czaszki).

Co więcej, u pacjentów po operacji zeza, może wystąpić moment podwójnego widzenia chwilowego. Kiedy minie podwójne widzenie po operacji zeza? Jest to etap rekonwalescencji i najczęściej podwójne widzenie ustępuje po kilku dniach. Jednak każdy niepokojący objaw po zabiegu należy zgłosić okuliście.

Objawy diplopii

Objawami diplopii jest stałe, podwójne widzenie obrazu, któremu może towarzyszyć próba jego korekcji poprzez nachylenia głowy. Nagłe podwójne widzenie (tzw. atak podwójnego widzenia), wymaga konsultacji lekarskiej, ponieważ może świadczyć o schorzeniu narządu wzroku (schorzenia rogówki, siatkówki), ale również może być objawem groźnych chorób neurologicznych (udar mózgu).

Diplopia u dzieci

Aby zdiagnozować podwójne widzenie u dziecka, należy zwrócić uwagę na jego zachowanie. Najczęściej pierwszymi objawami będzie przymykanie jednego oka w trakcie obserwacji przedmiotów, wydarzeń, sytuacji lub nieprawidłowe, nienaturalne ułożenie główki.

Podwójne widzenie — jakie badania?

Zauważenie u siebie podwójnego widzenia to sygnał, aby skonsultować się ze specjalistą. Początkowo warto wybrać się do okulisty. Podstawowym badaniem w tej sytuacji jest dokładne badanie wzroku. Jeśli nie wykazuje ono żadnych odchyleń, należy rozpocząć współpracę z innymi specjalistami, np. neurologiem (szczególnie gdy podwójnemu towarzyszą zawroty głowy czy zaburzenia równowagi).

Wizytę u specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu, korzystając ze strony LekarzeBezKolejki.pl.

Diplopia — leczenie

Jak leczyć (zlikwidować) podwójne widzenie? Leczenie podwójnego widzenia jest oparte na zwalczeniu jego przyczyny. W zależności od rozpoznania leczenie może obejmować:

• interwencję chirurgiczną;
• leczenie farmakologiczne;
• ćwiczenia oczu;
• wdrożenie noszenia okularów pryzmatycznych;
• iniekcje toksyny botulinowej.

Bibliografia

1. Kubatko-Zielińska, A. (2017). Podwójne widzenie (diplopia), Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/86438,podwojne-widzenie-diplopia. (Dostęp: 08.2025).
2. Kolenda-Parakiel, M., Misiuk-Hojło, M. (2009). Okulistyczna diagnostyka diplopii. Polski Przegląd Neurologiczny, 5, 3, s. 123-129.

Autor