Co to jest aspratam?

Jednym z najbardziej znanych dodatków do żywności jest aspartam. Jest to związek należący do grupy substancji intensywnie słodzących, określanych również mianem słodzików. Jak dowodzą materiały źródłowe aspartam, został wynaleziony w 1965 roku przez Jamesa M. Schlattera. Co ciekawe, do wynalezienia tego związku doszło przypadkiem! Naukowiec, poszukując leków przeciwwrzodowych, polizał swój palec i … tak poznał słodki smak aspartamu!

Od tego czasu zrealizowano szereg badań z tą substancją. A wszystko po to, by już w 1981 roku rozpocząć produkcję na masową skalę. Niewątpliwie, aspartam do dzisiaj cieszy się dużą popularnością. Jest prawie 200 razy słodszy od tradycyjnego cukru spożywczego i nie dostarcza kalorii. Właśnie dzięki tej unikatowej cesze jest stosowany podczas produkcji żywności dietetycznej, tzn. o obniżonej wartości kalorycznej.

Zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym na terenie Unii Europejskiej żywność zawierająca aspartam powinna w liście składników posiadać numer E 951, jako informację na temat dodatku tego słodzika.

Czy aspartam szkodzi na zdrowie?

Aspartam - nie dostarcza kalorii i ma słodki smak! Wydawać się może substancją idealną w walce ze współczesną plagą otyłości. Jednakże związek ten, mimo początkowo dużego zainteresowania i przychylności, także przeżywał gorsze chwile.

W 2006 roku opublikowano wyniki badania zrealizowane przez European Ramazzini Foundation (ERF) – słynne badanie z Bolonii. W raporcie z tego doświadczenia wykazano, że spożywanie aspartamu przez szczury przyczyniało się do powstawania nowotworów. Wyniki, jakie otrzymano, zmieniły nasze spojrzenie na tę substancję. Zaczęliśmy się obawiać o jej szkodliwość i wpływ na zdrowie. Czy słusznie?

Okazuje się, że niekoniecznie. Zgodnie z analizą przeprowadzoną na zlecenie EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) czy FDA (Agencja Żywności i Leków) aspartam spożywany w rekomendowanych dawkach (tzn. do 40 mg/kg masy ciała na dzień), jest bezpieczny i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Ponadto te kontrowersyjne badania, na których opierały się nasze obawy, okazały się niedokładne. Wykazano szereg zaniedbań takich jak:

• podawanie zwierzętom zbyt dużych dawek słodziku (niemożliwych do osiągnięcia w naturalnych warunkach),
• brak informacji na temat zwierząt z badania np. na temat ich masy ciała czy posiłków,
• nieprawidłowy przebieg badania (niezgodność z protokołem badań nt. kancerogenności).

Warto także podkreślić, że badania z 2006 roku na tyle naruszyły nasze zaufanie do tej substancji, że następnie z jej udziałem przeprowadzono ponad 600 innych doświadczeń. Obecnie ponad 100 stowarzyszeń i organizacji uznało aspartam za bezpieczny. Wśród nich znajdziemy instytucje takie jak: UK Food Standards Agency, Narodowy Instytut Raka (National Cancer Institute), Health Canada i Food Standards Australia New Zealand.

Aspartam w cukrzycy

Zgodnie z opinią Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego słodziki, w tym aspartam, mogą być stosowane w cukrzycy i innych zaburzeniach poziomu glukozy. Jak podkreślają eksperci, substancje intensywnie słodzące mogą wchodzić w skład dobrze zbilansowanej diety, jednakże należy pamiętać, że podstawę codziennego jadłospisu nadal powinny stanowić inne produkty spożywcze – przede wszystkim świeże warzywa i owoce. Ponadto, ważne jest także przestrzeganie pozostałych zasad zdrowego stylu życia - picie odpowiedniej ilości wody, regularny wysiłek fizyczny i przeznaczanie czasu na odpoczynek.

Gdzie znajdziemy aspartam?

Aspartam jest stosowany w produkcji żywności o słodkim smaku, a także żywności dietetycznej - o obniżonej kaloryczności. Źródłem tego słodzika mogą być produkty takie jak:

• napoje mleczne i napoje bezalkoholowe np. płyny izotoniczne czy napoje gazowane,
• desery mleczne, lody, wyroby czekoladowe,
• dżemy i kremy do smarowania,
• gum do żucia, drażetki,
• żywność dla sportowców,
• żywność nowoczesna itp.

Czy aspartam jest niebezpieczny?

Czy warto obawiać się substancji, którą znamy od ponad 50 lat? Zgodnie z oficjalnym stanowiskiem - nie. Jak podkreślają eksperci - EFSA czy FDA, stosowanie aspartamu w bezpiecznych - rekomendowanych porcjach (do 40 mg/kg masy ciała) nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, a także nie obserwuje się skutków ubocznych. Również w badaniach dobrej jakości nie wykazano związku pomiędzy spożywaniem aspartamu, a zwiększonym ryzykiem nowotworów.

W związku z powyższym warto wiedzieć, że słodziki, takie jak np. aspartam, mogą być elementem zdrowego stylu życia. Zgodnie z obecnie dostępnymi badaniami nie musimy obawiać się o ich kancerogenność czy szkodliwość. Dbając jednak o zdrowie, musimy pamiętać o innych elementach stylu życia. Komponując swoją dietę, starajmy się, aby żywność z dodatkiem słodzików, w tym z aspartamem, stanowiła ciekawe urozmaicenie. Bazujemy na świeżych warzywach i owocach. A ponadto nie zapominajmy o codziennej umiarkowanej aktywności fizycznej i czasie przeznaczonym na relaks.