Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego i typowe objawy infekcji

Infekcja pęcherza moczowego to sytuacja, w której środowisko w pęcherzu, zamiast być jałowe, ulega zakażeniu bakteriami. Przyczyną infekcji są najczęściej bakterie E. coli, inaczej zwane pałeczkami kałowymi. Dolegliwość ta dotyka najczęściej kobiety i dziewczynki (ze względu na budowę układu moczowo–płciowego, czyli bliskość ujścia cewki moczowej i odbytu, w którym naturalnie bytują wspomniane bakterie), choć zdarza się także u mężczyzn.

Objawy infekcji pęcherza moczowego mogą być bardzo dokuczliwe. Wśród nich należy wymienić:

• silny ból i pieczenie podczas oddawania moczu (mikcji),
• parcie na mocz,
• ból pęcherza,
• niekiedy krwiomocz,
• zaczerwienienie w okolicach cewki moczowej,
• gorączka i nudności.

Kobiety chorujące na zakażenie układu moczowego skarżą się na ból trudny do wytrzymania. Zdarza się jednak, szczególnie w przebiegu zapalenia pęcherza moczowego u dzieci, że infekcja jest bezobjawowa lub tylko z występującą gorączką.

Wpływ chorób pęcherza moczowego na objawy nietrzymania moczu

Infekcja dróg moczowych, czyli stan zapalny, może powodować trudności z trzymaniem moczu. Każda nieprawidłowość w obrębie układu moczowego ma wpływ na mikcję. Zapalanie układu moczowego obejmuje także cewkę moczową, która staje się podrażniona. Pieczenie ujścia cewki moczowej w przebiegu infekcji układu moczowego sprawia, że możemy odczuwać zwiększone parcie, które powoduje gubienie moczu. Dotyka ono także kobiet w ciąży i również może być powiązane z infekcją. Niezależnie od stanu, w jakim jest osoba dotknięta tym schorzeniem, warto skontaktować się z lekarzem (wystarczy rodzinny/pierwszego kontaktu).

Mechanizmy związane z występowaniem NTM po chorobach pęcherza moczowego

Infekcje dolnych dróg moczowych są częste szczególnie u kobiet, ze względu na krótszą cewkę moczową, a także budowę układu moczowo–płciowego, która zwiększa ryzyko penetracji drobnoustrojami i zaburzenia flory bakteryjnej. W związku z tym kobiety mogą borykać się z powtarzającymi się infekcjami, które nie zawsze są leczone właściwie.

Nieleczone zapalenie pęcherza moczowego może prowadzić do rozwoju pęcherza nadreaktywnego, będącego przyczyną nietrzymania moczu. Powodem takiego stanu rzeczy jest częste w przebiegu infekcji parcie na mocz, powodujące w dalszej konsekwencji niekontrolowane skurcze pęcherza. Skurcze te doprowadzają do oddawania moczu wbrew woli chorującej osoby.

Diagnoza i leczenie zapalenia pęcherza oraz układu moczowego

Diagnoza zapalenia układu moczowego zwykle nie jest trudna. U osób dorosłych często wystarczy opis objawów, można także wykonać badanie ogólne moczu. Rzadko wykonuje się także USG lub tomografię komputerową, o ile lekarz podejrzewa nieprawidłowości w budowie układu moczowego lub nerek. U dzieci rutynowo wykonuje się badanie moczu lub posiew moczu. Niektóre leki na zapalenie pęcherza są dostępne bez recepty (OTC, np. z furazydyną), a przy zaostrzeniu objawów warto skontaktować się z lekarzem (rodzinnym), który wypisze odpowiednie środki do zaobserwowanych objawów (np. fosfomycynę). Leczenie odbywa się w domu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zdiagnozowano odmiedniczkowe zapalenie nerek – wówczas pacjent leczony jest w szpitalu lekami podawanymi dożylnie lub domięśniowo.

Leki należy zażywać zgodnie z zaleceniami lekarza i nie przerywać kuracji, nawet jeśli poczujemy się już dobrze. Mogłoby to spowodować nie tylko nawrót choroby, ale także uodpornienie się bakterii na antybiotyk i znaczne utrudnienie leczenia w przyszłości.

Nietrzymanie moczu przy zapaleniu pęcherza – przyczyny i objawy

Gdy pojawia się stan zapalny, część osób skarży się także na nietrzymanie moczu (NTM). Oznacza to bezwiedne lub wbrew woli popuszczanie moczu – od kilku kropli po znaczną część zawartości pęcherza. Takie objawy powinny obudzić naszą czujność i zachęcić do wizyty u lekarza. Przyczyny nietrzymania moczu mogą być różne, m.in.:

• osłabione mięśnie dna miednicy,
• obciążenie mięśni i pęcherza w ciąży,
• przerost prostaty,
• choroby neurologiczne,
• choroby przewlekłe (np. cukrzyca),
• otyłość i zaawansowana nadwaga,
• a także zapalenie pęcherza moczowego.

Profilaktyka i leczenie infekcji, a także NTM

Jeżeli objawy są mało dokuczliwe, możemy zastosować leki bez recepty zawierające furazydynę. Działają one moczopędnie i w wielu przypadkach pomagają, jeśli zapalnie jest niepowikłane.

Można się wspomóc, stosując domowe sposoby na zapalenie pęcherza: picie dużej ilości napojów, zakwaszanie moczu (na przykład pijąc sok z żurawiny, zażywając witaminę C lub pijąc kwaśne napoje) oraz wygrzewanie, skuteczne w zmniejszeniu bólu. Jeżeli jednak objawy nie miną w ciągu dwóch dni, konieczna jest wizyta u lekarza i podjęcie leczenia antybiotykiem.

Profilaktycznie przy nawracających infekcjach można stosować preparaty apteczne z żurawiną, która zmniejsza przyleganie bakterii do ścian pęcherza moczowego, co ułatwia mechaniczne usunięcie bakterii wraz z moczem. Samo spożywanie owoców żurawiny nie jest skuteczne ze względu na niewielką ilość – suplementy zawierają wyciąg o dużo większej mocy.

W profilaktyce nietrzymania moczu pomocne będzie przede wszystkim skuteczne i nieodwlekanie w czasie leczenie infekcji moczowych i intymnych, dobre nawyki toaletowe oraz w razie potrzeby ćwiczenie mięśni dna miednicy (MDM) według zaleceń fizjoterapeutki uroginekologicznej.

Zapobieganie infekcjom pęcherza moczowego i NTM

Przyczyną zapalenia układu moczowego, zwłaszcza u dzieci, może być nieprawidłowa pielęgnacja. Jeśli dopuścimy do przeniesienia bakterii z okolic odbytu do cewki moczowej lub pochwy, może rozwinąć się zapalenie pęcherza. Dlatego podstawowym nawykiem profilaktycznym powinno być podcieranie i mycie okolic intymnych zawsze w kierunku od przodu do tyłu.

Aby zachować właściwą florę bakteryjną okolic intymnych, nie należy przesadzać z higieną (tak, to możliwe; zbyt częste i zbyt dokładne mycie może zwiększać ryzyko wystąpienia infekcji). Zarówno kobiety, jak i mężczyźni powinni podmywać się samą wodą lub dobrym płynem do higieny intymnej, o odpowiednim pH (dla kobiet pH około 3,5).

Niezwykle istotne jest picie odpowiedniej ilości wody – prosty nawyk, o którym często zapominamy. Kobiety powinny także pamiętać, żeby po każdym współżyciu oddać mocz, wypłukując ewentualne inwazyjne drobnoustroje z dróg moczowych.

Aby zapobiegać nietrzymaniu moczu, należy dbać o zdrowie okolic intymnych oraz mięśni dna miednicy. Ważne jest, aby nie odwlekać pójścia do toalety i oddawania moczu. Powinno się to robić bez parcia mięśniami, w swobodnej pozycji. Z kolei kał należy oddawać korzystając ze stołeczka pod stopy, tak, aby kolana były uniesione. Istotne jest także regularne wykonywanie ćwiczeń dna miednicy pod kontrolą specjalisty – szczególnie w przypadku pań po ciąży i porodzie.

Wsparcie emocjonalne i psychologiczne dla osób doświadczających infekcji pęcherza moczowego i NTM

Niekontrolowany wyciek moczu, który może towarzyszyć osobom dotkniętym infekcjami układu moczowego (ostrymi, jak i przewlekłymi), często jest stresujący i często powoduje, że czujemy wstyd. W trakcie leczenia infekcji oraz w celu łagodzenia niedogodności z nimi związanymi pomocne mogą być produkty stworzone dla osób z NTM, czyli odpowiednie wkładki lub bielizna chłonna, np. marki TENA. Mając pewność, że ubranie pozostanie suche, a zapach moczu nie będzie wyczuwalny, osoby odczuwają o wiele większy komfort i pewność siebie.

Lekarze pracujący z osobami chorującymi na zakażenia układu moczowego oraz NTM są dobrze zaznajomieni z tym tematem i nie zaskoczą ich żadne pytania, dlatego śmiało należy kierować do nich wszelkie problemy związane z nietrzymaniem moczu.

Wnioski i podsumowanie

Podsumowując, zapalenie pęcherza moczowego dotyka nas i naszych bliskich częściej, niż się powszechnie sądzi. Objawami zapalenia pęcherza są: ból, świąd, parcie na mocz i nie należy ich lekceważyć, powikłania zapalenia pęcherza mogą bowiem być długotrwałe i znacząco wpływać na komfort życia. W przypadku problemów z nietrzymaniem moczu należy rozważyć, czy przyczyną nie jest pęcherz nadreaktywny i nawracające stany zapalne.

Właściwe dbanie o okolice intymne, dobre nawyki i praca z mięśniami dna miednicy mogą pomóc zapobiegać tym problemom. W razie nawracających zapaleń pęcherza bardzo ważne jest jednak odpowiednie leczenie pod kierunkiem lekarza. Pamiętajmy także o regularnym spożywaniu odpowiedniej ilości wody (od 1,5 do 2 litrów dziennie)

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją lub etykietą.

Podmiot prowadzący reklamę: Essity Poland sp. z o.o.; Producent: Essity Hygiene and Health AB; Stosuj przy nietrzymaniu moczu.