Uciszyć chrapanie

Zdaniem lekarzy na całym świecie z chrapaniem zmaga się aż 2 mld ludzi. Statystycznie częściej chrapią mężczyźni – 60% wszystkich takich przypadków to właśnie panowie. Samo chrapanie, choć bardzo uciążliwe dla otoczenia, świadczy o nieprawidłowościach w organizmie, ale nie jest jeszcze tak niebezpieczne jak choroba, której bywa zwiastunem – obturacyjny bezdech senny. Zbyt rzadko i zbyt późno diagnozowana, prowadzi do poważnych powikłań. Właśnie z tego względu najlepiej reagować już na etapie pierwszych objawów, czyli chrapania, a gdy konieczne jest leczenie bezdechu sennego – zdecydować się na nie jak najszybciej.

Domowe sposoby na uciszenie chrapiącego, znane członkom rodziny takich osób od lat – zatykanie nosa, budzenie z żądaniem zmiany pozycji ciała itp. – okazują się skuteczne na krótką metę. Do tego wcale nie wpływają dobrze na zdrowie chrapiącego, ponieważ przerywają jego nocny odpoczynek. Profesjonalnym leczeniem chrapania musi zająć się laryngolog. Lekarz nie tylko zaleca odpowiednią terapię, ale też diagnozuje przyczynę nieprawidłowości, a co za tym idzie – wskazuje postępowania w celu jej wyeliminowania.

Jak powinno się spać przy bezdechu sennym?

Chrapanie powstaje w wyniku zawężenia dróg oddechowych. W czasie snu mięśnie i inne tkanki naszego ciała wiotczeją. W rezultacie łączą się i stykają, a wprawione w ruch przepływającym powietrzem powodują głośny, trudny do zniesienia dźwięk. Gdy zaburzenie jest na tyle zaawansowane, że światło dróg oddechowych ulega całkowitemu zamknięciu, pojawia się bezdech senny. Ujmując rzecz w skrócie, to epizody braku przepływu powietrza do płuc. Chory na kilkanaście sekund przestaje oddychać, po czym gwałtownie wciąga powietrze. Następuje wtedy mikrowybudzenie, którego najczęściej nie pamięta. Dzieje się tak w wyniku mechanizmów obronnych uruchomionych przez mózg, zaalarmowany zbyt wysokim wzrostem dwutlenku węgla w organizmie.

Epizodom bezdechu sennego sprzyja spanie na wznak. Dlatego lepiej do snu układać się na boku. W takiej pozycji drogi oddechowe są bardziej drożne, dlatego wielu chrapiących właśnie wtedy się „ucisza”. Aby zachować pozycję boczną podczas snu, stosuje się np. specjalne poduszki, wibrujące alarmy podczas przekręcania się, czy nawet zwykłą miękką piłeczkę ułożoną w okolicy pleców. Niestety, zmiana pozycji nie usunie przyczyny bezdechu sennego. Jednak może stanowić pomoc przed i w czasie leczenia.

Jak skutecznie pozbyć się chrapania?

Podstawą leczenia bezdechu sennego i chrapania jest rozpoznanie przyczyny problemu. W tym celu laryngolog zleca wykonanie badania snu – najczęściej wykonuje się je w warunkach szpitalnych. Zależnie od wyniku wywiadu, może być konieczne przeprowadzenie dodatkowej diagnostyki, np. wykonania badania endoskopowego w celu oceny prawidłowości anatomicznej dróg oddechowych.

W wielu przypadkach podstawą leczenia chrapania i bezdechu sennego jest dokonanie zmian, które są zależne głównie od woli pacjenta. Konieczne może się okazać np. rzucenie palenia, ograniczenie spożywania alkoholu (lub całkowite jego odstawienie), czy chociażby redukcja masy ciała. Chrapanie i bezdech senny to zaburzenia często dotykające osób otyłych, a także o specyficznej budowie ciała, gdzie tkanka tłuszczowa odkłada się w okolicach szyi.

U kobiet przyczyną chrapania mogą być zaburzenia hormonalne. Właśnie dlatego pacjentki zgłaszają ten problem często w okresie menopauzy i po niej. Wtedy konieczne może być wyrównanie gospodarki hormonalnej.

Laryngolodzy nie zalecają za to reklamowanych, dostępnych w aptekach żeli, spray’ów i innych specyfików, które mają niwelować chrapanie. Często są nieskuteczne, a nieprawidłowo stosowane mogą nawet prowadzić do powikłań. Przede wszystkim jednak nie leczą przyczyny chrapania i bezdechu sennego, a to właśnie dotarcie do niej i jej usunięcie powinno stanowić podstawę terapii.

Czy da się wyleczyć bezdech senny?

Jedną z dobrze znanych, bezpiecznych i skutecznych metod leczenia bezdechu sennego jest aparat CPAP. Zakładany na noc, za pomocą specjalnej maski wtłacza w drogi oddechowe pacjenta powietrze pod dodatnim ciśnieniem, udrażniając drogi oddechowe. We własnym domu, we własnym łóżku pacjent odzyskuje zdrowie i dawną formę.

W zależności od modelu, koszt aparatu CPAP to od 2 tys. do 6 tys. zł. Możliwe jest uzyskanie refundacji części kosztów z NFZ. Tak naprawdę jednak jedynym trwałym sposobem na pozbycie się chrapania i bezdechu sennego jest plastyka gardła i podniebienia. Obecnie odchodzi się od interwencji chirurgicznej przy pomocy skalpela na rzecz nowocześniejszych metod. To przede wszystkim radiochirurgia i laseroterapia. Pozwalają one na utwardzenie tkanek oraz modelowanie cieśni gardła. Trwałe poszerzenie światła dróg oddechowych pozwala skutecznie pozbyć się chrapania i bezdechu sennego.

Warto też zwrócić uwagę na inne przyczyny anatomiczne, które wymagają leczenia. To np. skrzywiona przegroda nosowa, przerost małżowin nosowych czy polipy. Takiej nieprawidłowości również zaburzają przepływ powietrza w drogach oddechowych, a co za tym idzie wywołują objawy takie jak chrapanie czy bezdech senny. U dzieci przyczyną problemu najczęściej są przerośnięte migdałki. W przypadku najmłodszych bezdech senny – ze względu na wysokie ryzyko powikłań – stanowi bezpośrednie wskazanie do wycięcia trzeciego migdała lub migdałków podniebiennych.

Jakie są skutki bezdechu sennego?

Chrapanie, uczucie duszności, przerwy w oddychaniu, które wzbudzają niepokój najbliższych – to tylko objawy bezdechu sennego. Długotrwałe skutki nieleczonej choroby są o wiele gorsze. Wystarczy pomyśleć, jak na nasz organizm wpływa przerwa – nawet kilkunastosekundowa – w dopływie tlenu. Cierpi na tym układ sercowo-naczyniowy, układ nerwowy oraz niedotleniony mózg. W ciągu nocy łącznie może to trwać nawet kilka minut.

W pierwsze kolejności pojawia się ciągłe zmęczenie, osłabienie pamięci i koncentracji, nerwowość, a nawet przygnębienie i stany depresyjne. Z czasem u chorego na bezdech senny mogą rozwinąć się różne schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Zdrowy sen ma niezwykle duży wpływ na metabolizm, chrapanie i bezdech sprzyjają więc otyłości. Zdecydowanie czym wcześniej rozpoczniemy leczenie bezdechu sennego, tym lepiej dla naszego zdrowia oraz samopoczucia naszych bliskich.