Oś jelita-mózg

Na ogół sądzimy, że to, jaki mamy nastrój i samopoczucie, decyduje się w naszej głowie i zależy od okoliczności, z jakimi stykamy się w życiu codziennym. Tymczasem badania naukowe dowodzą, że nasz stan zależy w istotnej mierze nie tylko od tego, co nas otacza, ale i od tego, co mamy „w sobie”. Konkretnie: w jelitach. Nasz organizm posiada szczególnego rodzaju połączenie między jelitami i mózgiem. Przekazywane tą drogą sygnały wpływają na nasze samopoczucie. Ale także na stan zdrowia. Osią jelita-mózg interesują się nie tyko gastroenterolodzy, ale także neurolodzy i psychiatrzy. Co ma tak wielką moc wpływania na nasz stan?

Mikroby a nastrój i zdrowie

Prawidłowe funkcjonowanie jelit uzależnione jest od właściwej mikrobioty jelitowej. Biliony mikroorganizmów uczestniczą nie tylko w procesach trawiennych, ale na przykład wspierają też układ odpornościowy. Równocześnie mają wpływ na neuroprzekaźniki istotne dla funkcjonowania osi jelita-mózg. Mówiąc najprościej: zły stan mikrobioty jelitowej wpływa na nasze samopoczucie. Nie tylko w ten sposób, że może manifestować się jako ból brzucha czy biegunka. Konsekwencje sięgają znacznie dalej. Prowadzone badania dowodzą, że niewłaściwa mikroflora jelitowa może powodować depresję, stany lękowe, a nawet mieć związek z poważnymi chorobami neurologicznymi.

Leczenie poprzez naprawę mikrobioty

Przeprowadzono badania, które wykazały, że mikrobiota u osób z chorobą Alzheimera jest uboższa i mniej zróżnicowana niż u osób zdrowych. W 2020 roku badano przypadek 82-letniego pacjenta cierpiącego na tę chorobę. Wystąpiło u niego (niezależnie) zakażenie Clostridioides difficile, które skutecznie wyleczono poprzez przeszczepienie mikrobioty jelitowej. Co najciekawsze, dwa miesiące po tym zabiegu poprawiły się także funkcje poznawcze pacjenta. Po czterech miesiącach 82-latek był w stanie pamiętać o urodzinach córki. Wcześniej rozwój choroby Alzheimera mu to uniemożliwiał. Lecząc zaburzenie mikrobioty, spowodowano więc u niego także poprawę stanu w zakresie choroby neurodegeneracyjnej.

Szansa na nowe metody leczenia

Badania wykazują związek mikrobioty jelitowej i funkcjonowania osi jelita-mózg także z innymi poważnymi chorobami układu nerwowego. Wymienia się tu na przykład stwardnienie rozsiane i chorobę Parkinsona. To może być nowa nadzieja dla cierpiących na te choroby. Kolejne dowody z badań klinicznych mogą spowodować, iż przywrócenie właściwej mikroflory jelitowej poprzez jej przeszczepienie będzie i w tych przypadkach stosowane jako rekomendowana metoda leczenia. U nas już dziś byłoby możliwe zastosowanie takich terapii. W Polsce działa Human Biome Institute, w którym doskonali się procedury i prowadzi badania nad przeszczepianiem bakterii jelitowych. Pozostaje teraz poczekać na efekty dalszych badań i na stosowne rekomendacje dla lekarzy.

Autor