Poronienie – objawy, jak rozpoznać poronienie?

Poronienie może nie dawać żadnych objawów, zdarza się, że jest wykrywane dopiero podczas badania ultrasonograficznego, niepokojącymi przesłankami są wolna akcja serca u płodu czy opóźniony w stosunku do wieku ciąży rozwój płodu.

Do objawów wczesnego poronienia zalicza się:

• krwawienie z dróg rodnych (mogą pojawić się skrzepy lub widoczne tkanki, krew ma jasnoczerwony kolor);
• silne skurcze i bóle podbrzusza, mogące promieniować do obszaru krzyżowego;
• ustąpienie objawów ciąży, czyli tkliwości piersi czy nudności;
• zanik tętna płodu podczas badania USG (można je wykryć już od 5 tygodnia ciąży).

Jeśli do poronienia dochodzi w 14. tygodniu ciąży, określane jest to jako poronienie późne, na tym etapie bowiem dochodzi do pełnego wykształcenia się łożyska. Objawy są takie same jak w przypadku wczesnych poronień, jednak natężenie skurczów i krwawienia jest znacznie większe. Przy późnym poronieniu odchodzi również płyn owodniowy, a jeśli doszło także do zakażenia jaja płodowego, u roniącej kobiety może wystąpić również wysoka gorączka, bóle mięśniowe i dreszcze.

Poronienia — najczęstsze przyczyny:

• aberracje chromosomowe u płodu;
• zmiany w genetycznym materiale rodziców;
• wady jaja płodowego (zaśniad — groniasty, zarodkowy, krwisty, puste jajo płodowe);
• zbyt niski poziom progesteronu;
• anatomiczne wady macice (niedorozwój macicy, zrosty wewnątrzmaciczne);
• choroby tarczycy;
• zakrzepica;
• choroby autoimmunologiczne (zespół antyfosfolipidowy);
• nadmierny stres;
• stosowanie używek (papierosy, alkohol, narkotyki);
• stosowanie niektórych leków;
• promieniowanie rentgenowskie;
• choroby zakaźne (różyczka, chlamydioza, toksoplazmoza).

Poronienia nawykowe

Jeśli kobieta w wieku rozrodczym doświadcza trzech lub więcej poronień, definiowane jest to jako poronienie nawykowe. Dotyczy to ok. 1-3% kobiet, część specjalistów za poronienia nawykowe uznaje już dwa lub więcej poronień, szczególnie jeśli przypadek ten dotyczy kobiety po 35 roku życia. W przeciwieństwie do poronień samoczynnych, poronienia nawracające bardzo często mają miejsce przy prawidłowym kariotypie płodu.

W przypadku kobiet, których ciąża poprzedzająca nawykowe poronienia, zakończyła się urodzeniem żywego dziecka, mowa o poronieniach nawykowych wtórnych, w przypadku nieródek zaś mamy do czynienia z poronieniami nawykowymi pierwotnymi.

Badania wskazują na fakt, że przebieg pierwszej ciąży ma istotny wpływ na kolejne ciąże — dla kobiety, której jedna ciąża zakończyła się niepowodzeniem, ryzyko poronienia przy kolejnej ciąży wzrasta do nawet 20%, po trzech lub więcej poronieniach sięgając nawet 30-45%.
Wyróżnia się sześć kategorii przyczyn poronień nawracających: anatomiczna, genetyczna, infekcyjna, idiopatyczna, immunologiczna i hormonalna.

Poronienia — postępowanie i leczenie

Wrodzone wady macicy

Jeśli za nawykowe poronienia odpowiadają wrodzone wady macicy, takie jak m.in. przegroda macicy, macica podwójna czy macica dwurożna, ryzyko poronienia wynosi ponad 90%. Wady te mogą być skutecznie korygowane podczas operacji, dając szansę na pełne wyleczenie.

Nabyte wady macicy

Wpływ mięśniaków na ciążę jest niejasny, badania donoszą jednak, że usunięcie mięśniaków podśluzówkowych, które zniekształcają jamę macicy, zmniejsza ryzyko utraty ciąży.
Kolejnym przykładem wady nabytej może być zespół Ashermana (nawet 30% z zespołem Ashermana cierpi na poronienia nawykowe). W zespole tym występują pourazowe zrosty wewnątrzmaciczne, które całkowicie lub częściowo zamykają jamę macicy. Operacyjne usunięcie zrostów daje szansę na zapłodnienie nawet 50% chorych, choć ryzyko poronienia wciąż pozostaje wysokie.

W przypadku niewydolności cieśniowo-szyjkowej do poronienia dochodzi w drugim trymestrze i związane jest ono z bezbolesnym rozwarciem szyjki macicy, pęknięciem bądź wypadnięciem pęcherza płodowego i wydaleniem żywego płodu mimo braku krwawienia czy skurczów macicy. Bez rozpoznania tej przyczyny, w kolejnych ciążach również będzie dochodzić do poronień, z powodzeniem stosuje się profilaktyczne zakładanie szwu okrężnego.

Poronienia po in vitro

Szacuje się, że rocznie w Polsce rodzi się około 700 noworodków, które udało się począć dzięki technikom medycznie wspomaganego rozrodu. Dzieci te jednak doświadczają dużo więcej komplikacji, niż dzieci poczęte naturalnie. Do najczęstszych powikłań należą niska masa urodzeniowa, defekty rozwojowe, wcześniactwo oraz zwiększona śmiertelność i zachorowalność okołoporodowa. Zalecane są badania mutacji genu CTFR u mężczyzn, dzięki czemu udaje się ograniczyć ryzyko wystąpienia u potomstwa mukowiscydozy, badanie kariotypu obu rodziców oraz prenatalną, genetyczną diagnostykę zarodków.

Poronienia – jakie badania wykonać?

Wiedza o przyczynach poronień pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia i wyeliminowanie zagrożenia dla ciąży, niestety w około 30% przypadków nie udaje się rozpoznać uchwytnych przyczyn i wyjaśnić, dlaczego kolejne ciąże kończą się niepowodzeniem, dla reszty par odpowiednie badania po poronieniu pozwalają na skuteczne leczenie i posiadanie potomstwa — wyjaśnia ekspert platformy badań genetycznych Zdrowegeny.pl

Jakie badania są zalecane?

• Badania genetyczne — badaniu kariotypu z krwi obwodowej powinni się poddać oboje rodzice. Kariotyp jest niezbędnym badaniem, bowiem nawet 3-5% spośród par borykających się z poronieniami, dotyczy przypadek, w którym jeden z partnerów jest nosicielem anomalii chromosomowych, z których najczęstszą jest translokacka Robertsonowska. Wynik badania powinien być omówiony podczas konsultacji genetycznej. Dodatkowo powinny być wykonane badania cytogenetyczne zarodka lub kosmówki, nieprawidłowy kariotyp poronionego płodu jest dobrą prognozą dla kolejnej ciąży.
• Badania oceniające prawidłowość anatomii narządów płciowych — częstość poronień wynikających z wad anatomicznych macicy może sięgać nawet 30%, podstawowym badaniem wykorzystywanym do oceny jest badanie ultrasonograficzne USG.
• Badania autoimmunologiczne — przeciwciała antyfosfolidowe występują u 15% kobiet z poronieniami nawracającymi. Należy oznaczyć przeciwciała antyfosfolipidowe (antykoagulant tocznia i/lub antykardiolipinowe IgG oraz IgM).
• Badania hormonalne — w przypadku podejrzenia niewydolności ciałka żółtego, niskiego poziomu progesteronu lub wysokiego poziomu prolaktyny można wykonać badania hormonalne.
• Badania pod kątem infekcji — szczególnie chlamydia trochomatis.
• Badania pod kątem trombofilii wrodzonej — w przypadku dodatniego wywiadu u kobiety z powtarzającymi się poronieniami, tj. występowania choroby zakrzepow-zatorowej, udarów, zakrzepicy żylnej czy choroby wieńcowej w rodzinie, należy wykonać badania w kierunku mutacji typu Leiden czynnika V, stężenia antytrombiny, mutacji genu protrombiny, a także poziomu białek C i S. Leczenie polega na podawaniu heparyny oraz aspiryny przed zajściem w ciąże, oraz podczas jej trwania.

Większość badań można wykonać, nie wychodząc z domu, na podany adres wysyłany jest zestaw do samodzielnego poboru materiału (próbki śliny, krwi, czy zabezpieczenia kosmówki z poronienia), następnie przez stronę zamawia się kuriera po odbiór, który dostarcza materiał do laboratorium. 

Autor