Na czym polega dieta ketogeniczna?

Dieta ketogeniczna, nazywana także dietą ketogenną, to wysokotłuszczowy model żywienia, ubogi w węglowodany oraz białka, który mocno odbiega od powszechnych zasad zdrowego odżywiania. Standardowo w diecie węglowodany powinny stanowić około 50-65% dostarczanej energii, białka 15-25%, a tłuszcze 20-35%. Tymczasem w diecie ketogenicznej to tłuszcze mają być głównym źródłem energii. Zakłada się, że powinny stanowić około 80-90% dostarczanej energii. Pozostałe 10-20% mają stanowić białka i węglowodany łącznie. Sumienne stosowanie diety wywołuje stan nazywany ketozą, który przyczynia się do spalania zapasów tłuszczu z organizmu.

Z uwagi na to, że jest to wyjątkowo restrykcyjna dieta, jej stosowanie należy skonsultować ze swoim lekarzem, a także dietetykiem.

Czytaj więcej o diecie ketogenicznej - szczegółowy przewodnik po keto dla początkujących (link sponsorowany).

Stan ketozy – na czym polega?

Stosowanie diety ketogenicznej prowadzi do stanu ketozy. Czym się on charakteryzuje? W organizmie dochodzi do obniżenia i ustabilizowania poziomu insuliny i glukozy we krwi, przy jednoczesnym wzroście stężenia ciał ketonowych powyżej 0,5 mmol/l Zwykle ich stężenie jest znacznie niższe i utrzymuje się na poziomie od 0.1 do 0.3 mmol/l. Powstają one w wątrobie na skutek rozpadu tłuszczu ze spożywanych posiłków i stanowią dla organizmu źródło energii. W stanie ketozy organizm pobiera energię z tłuszczu.

Stan ketozy bywa mylony z kwasicą ketonową, jednak nie mają one ze sobą nic wspólnego. W kwasicy ketonowej poziom ciał ketonowych rośnie do 15 mmol/l i więcej w wyniku zaburzonej produkcji insuliny. Tak wysoki poziom ciał ketonowych stanowi zagrożenie dla życia, jednak nie da się go wywołać dietą.

Co można jeść na diecie ketogenicznej?

Dieta ketogeniczna wymaga wyeliminowania z jadłospisu niemal wszystkich źródeł węglowodanów. Będzie to zatem nie tylko biały cukier, słodycze czy desery, ale także pieczywo, kasze, makarony, warzywa skrobiowe i owoce. Dopuszczalne jest spożywanie warzyw i owoców o niskiej zawartości węglowodanów oraz z niskim indeksem glikemicznym, takich jak: kalafior, brokuły, szpinak, sałata czy ogórki. Do diety warto także włączyć awokado, które jest bogatym źródłem tłuszczu.

Białko można czerpać z chudego mięsa, drobiu i wędlin, oczywiście w ograniczonej ilości. Nie można zapomnieć także o rybach, które oprócz białka zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe. Dozwolony jest także tłusty nabiał oraz jajka, które są jednocześnie źródłem białka, węglowodanów i tłuszczów.

Jak wcześniej wspomniano, głównym źródłem energii w diecie ketogenicznej są tłuszcze. Najlepszym ich źródłem są oleje roślinne i oliwa z oliwek, a także tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, jak masło i smalec. Można także sięgnąć po bogate w tłuszcze orzechy oraz pestki i nasiona.

Dieta ketogeniczna a choroby

Dieta ketogeniczna stosowana jest przede wszystkim w medycynie, jako terapia padaczki trudno poddającej się leczeniu konwencjonalnemu. Stosowanie takiej formy żywienia zmniejsza u dzieci częstotliwość ataków padaczkowych, a także łagodzi ich przebieg. W niektórych przypadkach pozwala także na redukcję leków przeciwpadaczkowych.

Dietę przynosi także pozytywne rezultaty w przypadku schorzeń neurodegeneracyjnych, jak choroba Alzheimera czy Parkinsona, spowalniając proces chorobowy. Może być również korzystna dla cukrzyków, osób otyłych, a także tych zmagających się z choroba nowotworową. Niemniej jednak każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie i pod okiem lekarza prowadzącego oraz dietetyka.

Efekty diety ketogenicznej

Mimo swojego restrykcyjnego charakteru, dieta ketogeniczna coraz częściej bywa stosowana "na własną rękę" przez osoby, które pragną schudnąć oraz ograniczyć w diecie węglowodany. Wiele badań pokazuje, że stosowanie diety ketogenicznej wpływa na utratę wagi, a także obniżenie i ustabilizowanie poziomu cholesterolu i trójglicerydów. Ma także korzystny wpływ na ciśnienie krwi. Wiele osób chwali ja także za ograniczenie uczucia głodu, które związane jest z wysoką podażą tłuszczów. Plusem diety jest także widoczne ograniczenie produktów spożywczych, co sprawia, że wydajemy mniej pieniędzy na jedzenie.

Kto nie powinien stosować diety ketogenicznej

Z uwagi na fakt, że głównym składnikiem diety ketogenicznej jest tłuszcz, nie poleca się jej osobom zmagającym się z chorobami nerek oraz wątroby. Proces metabolizowania ciał ketonowych może je nadmierne obciążać.

Dieta wymaga drastycznych zmian żywieniowych, co z początku odbija się na samopoczuciu oraz funkcjonowaniu organizmu. Często towarzyszą jej zaparcia, bóle głowy, a także uczucie osłabienia. Ma to związek zarówno z niskim poziomem węglowodanów oraz błonnika. Restrykcyjne zalecenia żywieniowe, a także wykluczenie wielu produktów może prowadzić do niedoborów witamin i minerałów, dlatego tak ważnym jest, by dietę prowadzić pod okiem wykwalifikowanego dietetyka oraz po konsultacji z lekarzem rodzinnym lub specjalistą, u którego się leczymy. Na wizytę konsultacyjną możemy się zapisać za pośrednictwem serwisu LekarzeBezKolejki.pl, który umożliwia zarezerwowanie wizyty u specjalisty zarówno w ramach NFZ, jak i prywatnie.

Autor