Zapalenie płuc – skąd się bierze?

Zapalenie płuc, jak wskazuje nazwa, to stan zapalny płuc obejmujący pęcherzyki płucne. Wyróżnia się dwa typy tego schorzenia - pozaszpitalne (chorzy przebywają poza szpitalem) i szpitalne (chorzy przebywają w szpitalu dłużej niż 48 godzin). Najczęstszą przyczyną pozaszpitalnych zapaleń płuc jest zakażenie bakteryjne. Za blisko 50% infekcji odpowiedzialna jest dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). Zakażenie wywołać może także pałeczka Haemophilus influenzae lub dwoinka Chlamydophila pneumoniae. Oprócz bakterii przyczyną zachorowania mogą być też wirusy (grypy, paragrypy, adenowirusy, ospy wietrznej i półpaśca, RSV i CMV), które odpowiadają za około jedną trzecią infekcji, grzyby i niektóre pasożyty.

W wyniku stanu zapalnego dochodzi do wysięku, czyli pojawienia się płynu w pęcherzykach płucnych. Skutkuje to zmniejszeniem powierzchni wymiany gazowej płuc, co odczuwane jest jako duszności.

Czy zapaleniem płuc można się zarazić?

Zapalenie płuc najczęściej wywołane jest przez zakażenie bakteryjne lub wirusowe, dlatego z łatwością można się zarazić. Rozwojowi choroby sprzyjają stany obniżenia odporności, zarówno te przejściowe, wywołane np. przeziębieniem, jak i długotrwałe, wiążące się z chorobami przewlekłymi. Na zachorowanie narażone są także osoby cierpiące na alergie, palące papierosy i często sięgające po alkohol.

Zachorowania można uniknąć stosując się do podstawowych zasad higieny oraz ograniczając kontakt z osobą chorą. Szczepienie przeciwko grypie daje ochronę przez zapaleniem płuc wywołanym wirusem grypy. Osoby należące do grupy ryzyka mogą się zdecydować na szczepionkę przeciwko Streptococcus pneumoniae.

Objawy zapalenia płuc

Typowym objawem przy bakteryjnym zapaleniu płuc jest gwałtowny kaszel, który powoduje duszności. Chory ma trudności z oddychaniem - oddech jest skrócony i świszczący, pojawia się ból w bocznych częściach klatki piersiowej. Objawy te nasilają się podczas prób wzięcia głębszego wdechu oraz podczas kaszlu. Ponadto w wyniku kaszlu chory odkrztusza ropną, żółtą wydzielinę. Jeżeli dojdzie do podrażnienia gardła, może się pojawić również krwioplucie.

Wspomniane objawy pojawiają się nagle lub stopniowo się nasilają. Temperatura ciała dochodzi nawet do 40°C, powodując dreszcze i zimne poty. Ponadto choremu towarzyszy osłabienie i uczucie rozbicia, bóle głowy i mięśni, a także brak apetytu.

Wystąpiły u Ciebie podobne objawy? Nie czekaj i umów się na wizytę do lekarza rodzinnego na LekarzeBezKolejki.pl. Szybka diagnoza to mniejsze ryzyko powikłań i krótszy czas leczenia!

Jak zdiagnozować zapalenie płuc?

Doświadczając opisanych powyżej objawów należy czym prędzej udać się na wizytę u lekarza rodzinnego. Ten na podstawie wywiadu i opisanych objawów klinicznych, badania fizykalnego oraz osłuchiwania klatki piersiowej będzie mógł rozpoznać, czy mamy do czynienia z zapaleniem płuc. Dodatkowo zaleca się wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG) klatki piersiowej. Pomaga ono postawić ostateczną diagnozę, a także dostarcza lekarzowi informacji na temat rozległości nacieków zapalnych w płucach, które na zdjęciu widoczne są jako zacienienia. RTG jest również pomocne jako badanie kontrolne, jednak nie zawsze jest ono konieczne. Tomografię komputerową wykonuje się rzadko, przeważnie u chorych w trakcie hospitalizacji, u których wynik RTG jest niejednoznaczny.

Jeżeli osoba z podejrzeniem zapalenia płuc przyjmowana jest do szpitala, musi wykonać badania laboratoryjne. Przeważnie jest to morfologia, CRP (białko C-reaktywne), stężenie kreatyniny i mocznika, aktywność enzymów wątrobowych i stężenie bilirubiny. W trakcie wizyty w szpitalu chory może być poddany także rzadziej wykonywanym badaniom, jak: bronchoskopia, posiew krwi, badania serologiczne i immunologiczne oraz badania bakteriologiczne plwociny.

Metody leczenia zapalenia płuc

Podstawową formą leczenia zapalenia płuc o podłożu bakteryjnym jest antybiotykoterapia. W takich wypadkach lekiem pierwszego rzutu jest amoksycyklina - antybiotyk o szerokim spektrum działania. Lekarz rodzinny może również zalecić stosowanie leków ułatwiających odkrztuszanie, a także środków przeciwbólowych na złagodzenie bólu w klatce piersiowej. Większość chorych stosunkowo szybko dochodzi do zdrowia. Jeśli nie widać poprawy, a objawy przybierają na sile, konieczna jest hospitalizacja. Zdarza się to zwłaszcza w przypadku dzieci oraz osób starszych.

Aby wspomóc farmakoterapię chory powinien zostać w domu i odpoczywać. Zalecane jest picie dużej ilości płynów, aby nie doprowadzić do odwodnienia. Ważne, by podczas stosowania antybiotyku pamiętać o przyjmowaniu leków osłonowych. Sprawdzą się też produkty spożywcze bogate w żywe kultury bakterii, jak jogurty, kefiry i kiszonki. Na czas terapii należy całkowicie zrezygnować z palenia papierosów.

Czym grozi nieleczone zapalenie płuc?

Zaniechanie leczenia zapalenia płuc lub niestosowanie się do zaleceń lekarza grozi powikłaniami. W przebiegu choroby w jamie opłucnej często gromadzi się płyn. Jego nadmiar usuwa się wykonując punkcję opłucnową. Może się jednak zdarzyć, że nagromadzony płyn ulegnie zakażeniu i nabierze charakteru ropnego, zmieniając się w ropniaka opłucnej. Wówczas konieczny jest drenaż, a także antybiotykoterapia.

Innym powikłaniem jest ropień płuca, który tworzy się w miąższu płuca. Ma postać kilkucentymetrowej jamy wypełnionej ropna treścią. Ropnie przeważnie występują po infekcjach o charakterze bakteryjnym. Ich leczenie wymaga podawania antybiotyków, a także rehabilitacji, która ułatwia usunięcie ropne treści z powstałej jamy.