Choroby autoimmunologiczne tarczycy

Do jednych z najczęściej występujących chorób autoimmunolgicznych należą choroby tarczycy. Tarczyca to gruczoł wydzielania zewnętrznego umiejscowiony w przednio-dolnej części szyi. Odpowiada za produkcję i uwalnianie trijodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4), które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu - procesy wzrostu, rozwoju, metabolizm komórkowy, gospodarkę wapniowo-fosforową. Do najczęstszych zaburzeń gospodarki hormonami tarczycy dochodzi na skutek choroby Hashimoto - w przypadku niedoczynności tarczycy lub choroby Gravesa-Basedova - w przypadku nadczynności. Z każdym podejrzeniem problemów z prawidłowym funkcjonowaniem tarczycy należy udać się do lekarza rodzinnego, który skieruje nas do endokrynologa. A w jak przebiega i w jaki sposób objawia się każda z tych chorób?

Choroba Hashimoto

Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, częściej spotykane pod nazwą choroby Hashimoto, to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy. W organizmach osób chorych na Hashimoto dochodzi do produkcji przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) i bardzo często przeciwko tyreoglobulinie (anty-Tg) oraz nacieków limfocytowych w tarczycy. Doprowadza to do powstania stanu zapalnego, który powoli, sukcesywnie doprowadza do zniszczenia tego gruczołu, zaburzenia produkcji hormonów i niedoczynności tarczycy. 

Choroba Hashimoto nie powoduje bólu w obrębie szyi. W jej początkowej fazie może dojść do powiększenia tarczycy i pojawienia się charakterystycznego wola. W miarę jej postępu objętość tarczycy ulega zmniejszeniu i mogą pojawić się zmiany pod postacią guzków tarczycy. Wśród ogólnych objawów niedoczynności tarczycy wymienia się osłabienie, zwiększoną męczliwość podczas wysiłku fizycznego, przyrost masy ciała, senność, problemy z koncentracją, łatwe marznięcie, zwiększone odczuwanie zimna, zmniejszoną potliwość, suchość i bladość skóry, zaparcia, rozregulowanie cyklu menstruacyjnego u kobiet, spadek libido.

Niestety, zahamowanie destrukcji tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto jest obecnie niemożliwe, a leczenie polega na przyjmowaniu brakujących hormonów tarczycy.

Choroba Gravesa-Basedova

Choroba Gravesa-Basedova stanowi najczęstszą przyczynę nadczynności tarczycy. W jej przebiegu dochodzi do nieprawidłowej stymulacji receptorów dla TSH, a w ich konsekwencji do nadprodukcji hormonów tarczycy. Tarczyca ulega powiększeniu, zwiększa się jej ukrwienia i pojawiają objawy oczne (oftalmopatia tarczycowa). Do ogólnych, współistniejących objawów należą: spadek masy ciała (pomimo dobrego apetytu), biegunki, osłabienie mięśni, duszności, kołatanie serca, zmniejszona tolerancja na ciepło, wzmożona potliwość, przekrwienie i zwiększenie ciepłoty skóry, osłabienie włosów, skóry i paznokci, problemy z cyklem menstruacyjnym (rzadkie miesiączki lub ich zanik), spadek libido, uczucie niepokoju, drażliwość, bezsenność, problemy z koncentracją. 

Toczeń rumieniowaty

Należy do rzadkich chorób autoimmunologicznych o nieznanej przyczynie, w przebiegu której dochodzi do powstania przewlekłych stanów zapalnych umiejscowionych w wielu tkankach. Toczeń przebiega falami - z okresami zaostrzeń i remisji. Na tocznia zwykle chorują młodzi ludzie, częściej kobiety. Choroba ma zwykle łagodny początek - na skórze i na błonach śluzowych zaczynają pojawiać się zmiany w postaci wysypki - często po bezpośredniej ekspozycji na słońce. Towarzyszy jej osłabienie, zmęczenie, problemy z koncentracją, nadwrażliwość na światło słoneczne, utrata masy ciała. Do tego może pojawić się stan podgorączkowy lub gorączka, nadmierne wypadanie włosów, liszaj, plackowaty zanik skóry, zmiany na paznokciach. Charakterystycznym objawem tocznia rumieniowatego układowego jest pojawienie się na policzkach i grzbiecie nosa rumienia o kształcie skrzydeł motyla. Choroba atakuje układ ruchu i narządy wewnętrzne doprowadzając do zmian w nerkach, układzie pokarmowym, oddechowym, krążenia i układzie nerwowym.

W przypadku podejrzenia tocznia rumieniowatego należy skonsultować się z reumatologiem.

Umów wizytę u endokrynologa

Reumatoidalne zapalenie stawów

RZS to przewlekła, autoimmunologiczna choroba zapalna stawów o nieznanej etiologii. Najwięcej przypadków zachorowań odnotowuje się pomiędzy 40-50. rokiem życia, częściej u kobiet. Choroba ma charakter niejednostajny - pojawiają się okresy zaostrzeń i remisji. Stan zapalny dotyczy przede wszystkim stawów rąk, nóg, nadgarstków - prowadzi do ich destrukcji, sztywności, zmniejszenia ruchomości, niepełnosprawności i inwalidztwa chorego. Do charakterystycznych objawów reumatoidalnego zapalenia stawów należą symetryczny ból i obrzęk stawów rąk i stóp oraz poranna sztywność utrzymująca się zwykle dłużej niż godzinę. W przebiegu gośćca mogą wystąpić mniej charakterystyczne objawy ogólne takie jak zmęczenie, stan podgorączkowy, ból mięśni, brak apetytu i spadek masy ciała.

W razie podejrzenia reumatoidalnego zapalenia stawów należy skonsultować się z reumatologiem.