Skąd bierze się anoreksja?

Anoreksja psychiczna (Anorexia nervosa) – polega głównie na jadłowstręcie, czyli niechęci do jedzenia, motywowanej potrzebą obniżenia masy ciała najbardziej, jak to możliwe. Jest to jednak bardziej objaw, niż przyczyna choroby. Tak naprawdę geneza anoreksji leży głęboko w psychice i jest bardzo złożonym problemem. Głównym powodem rezygnacji z jedzenia i obniżenia masy ciała jest chęć poczucia kontroli nad swoim życiem. Dotyczy to osób z niską samooceną, osób, które starają się za wszelką cenę zaspokoić oczekiwania wobec siebie, nie tylko pod względem wyglądu. „Idealne ciało” może być lekarstwem i pocieszeniem na trudną życiową sytuację, na brak akceptacji rówieśników, dezaprobatę rodziców i bliskich. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia zaburzeń odżywiania są też zaburzenia hormonalne lub w poziomie neuroprzekaźników takich, jak endorfiny, serotonina, noradrenalina (zaburzenia tych ostatnich występują też u chorych na depresję). Niektórzy naukowcy wskazują też na istnienie genetycznych czynników zwiększających ryzyko anoreksji, niemniej jednak kwestia ta wymaga dalszych badań.

Jakie są objawy anoreksji? Jak rozpoznać tę chorobę?

Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego anoreksję rozpoznaje się, kiedy pacjent ma następujące objawy – mimo niedowagi odczuwa silny lęk przed otyłością, odmawia zwiększenia swojej masy ciała do dolnej granicy normy właściwej dla swojego wzrostu i wieku, nie przyjmuje do wiadomości negatywnych skutków swojego stanu i wyniszczenia organizmu wywołanego drastyczną niedowagą. Chory zbytnio przejmuje się wymiarami i kształtem swojego ciała, a parametry te właściwie w decydujący sposób wpływają na jego samoocenę. Według specjalistów, zmiany chemiczne w układzie nerwowym sprawiają, że percepcja tych osób jest zaburzona – kiedy, mimo widocznej niedowagi osoba taka uważa się za „grubą”, nie kłamie i nie przesadza – naprawdę taką się widzi. U kobiet bierze się też pod uwagę zaburzenia cykli miesięcznych, jednak jeśli pacjentka stosuje antykoncepcję, cykle mogą zostać zachowane.
 
Głodzenie się, zwłaszcza długotrwałe, prowadzi często do ogólnego wyniszczenia organizmu. Zaburzone zostają właściwie wszystkie procesy zachodzące w organizmie – gospodarka hormonalna i elektrolitowa. Temperatura ciała jest stale obniżona, tętno staje się słabsze i mniej regularne, spada ciśnienie krwi. Niedobory składników budulcowych ciała prowadzą do osteoporozy, anemii, całkowitego zaniku tkanki tłuszczowej oraz w następnej kolejności – mięśni. Skóra jest sucha, zanika typowe owłosienie pachowe i łonowe, a ciało pokrywa charakterystyczny meszek (lanugo).

Jak walczyć z anoreksją?

Ze względu na złożony charakter tak przyczyn, jak i objawów anoreksji, ważne jest całościowe podejście do pacjenta i współpraca zespołu terapeutycznego złożonego z psychologa, psychiatry, internisty i dietetyka, a także ginekologa i dermatologa. Pierwszym aspektem leczenia jest poprawa stanu psychicznego pacjenta. Konieczna jest psychoterapia i pomoc w radzeniu sobie z trudną sytuacją życiową oraz odpowiednie leki: neuroleptyczne (haloperidol, risperidon, sulpiryd) oraz przeciwdepresyjne (trójcykliczne leki przeciwdepresyjne), czasem także anksjolityki stosowane doraźnie (benzodiazepiny). Dobre efekty daje stosowanie olanzapiny – neuroleptyku II generacji, który pomaga w zaburzeniach obsesyjnych i depresyjnych w przebiegu anoreksji, a jako skutek uboczny zwiększa łaknienie, powodując dzięki temu przyrost masy ciała. Jednocześnie poprawia się stan odżywienia chorego. Należy jednak prowadzić terapię żywieniową umiejętnie i delikatnie, dobierając odpowiedni sposób żywienia (w stanach uszkodzeń przewodu pokarmowego może być konieczne żywienie pozajelitowe, poprzez kroplówkę) i stopniowo zwiększając ilość dostarczanych kalorii. Dopiero po pewnym czasie i poprawie stanu pacjenta można wdrożyć normalną dietę. Tylko takie całościowe podejście do chorych na anoreksję pozwoli na ustąpienie objawów i zminimalizowanie ryzyka nawrotu choroby w przyszłości.

A wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować na portalu LekarzeBezKolejki.pl.