Depresja czy smutek?

Kiedy coraz częściej poczucie smutku i przygnębienia zaczynam towarzyszyć nam, bądź naszym bliskim, a stan ten utrzymuje się coraz dłużej, warto rozważyć, czy nie są to pierwsze objawy depresji. Szacuje się, że choruje na nią nawet kilkanaście procent dorosłych osób, częściej kobiet. Nie jest to jednak choroba zarezerwowana tylko dla tego przedziału wiekowego - coraz więcej przypadków odnotowuje się już u dzieci i nastolatków. 

Przyczyn depresji może być wiele -  należą do nich czynniki psychologiczne, biologiczne, społeczne oraz genetyczne, a niejednokrotnie jest ona złożonym problemem. U poszczególnych chorych objawy mogą przyjmować różne nasilenie, stąd też wyróżnia się postać lekką, średniego stopnia i ciężką depresji.  Pomimo powszechnego przeświadczenia depresji nie można utożsamiać jedynie z poczuciem smutku i obniżeniem nastroju - choć zwykle są to pierwsze objawy choroby. Depresja ma charakter wielowymiarowy i może przybierać różne twarze. 

Objawów depresji nie należy bagatelizować, ponieważ jak każda inna choroba wymaga prawidłowej diagnozy i wdrożenia skutecznego leczenia. Niestety, jak wykazują statystyki, nie jest ona łatwa do rozpoznania, a wielu chorych pozostaje niezdiagnozowanych. A jakie objawy świadczą o depresji?

Objawy depresji

Do podstawowych objawów depresji należą obniżenie nastroju i poczucie smutku, od których często choroba się zaczyna. Dochodzi do tego stopniowe ograniczenie codziennych aktywności - bardzo często chorym trudno wstać rano z łóżka, pójść do pracy, przestają oni przywiązywać wagę do wyglądu zewnętrznego, a zainteresowania i czynności, które do tej pory sprawiały im radość, już ich nie cieszą. Zmniejsza się ich zdolność do przeżywania satysfakcji i przyjemności, aż do całkowitej jej utraty, czyli anhedonii. Choremu towarzyszą uczucie bezsensu i pustki. W większości przypadków takie nastroje przybierają większe nasilenie rano. Depresję utożsamia się przede wszystkim z obniżeniem nastroju, jednak osobie na nią cierpiącej bardzo trudno kontrolować swoje emocje - może bywać impulsywna, drażliwa, wybuchowa.

Chorzy na depresję tracą sens życia, mają problemy z planowaniem przyszłości. Towarzyszy im poczucie ogólnej beznadziei i niejednokrotnie pragnienie śmierci i myśli samobójcze, które w cięższych postaciach mogą przerodzić się w czyny. 
U chorych na depresję pojawiają się zaburzenia snu, a w szczególności problemy z zaśnięciem i bezsenność, płytki sen, z licznymi przebudzeniami w trakcie - zwłaszcza w godzinach porannych. Taki sen nie przynosi wypoczynku, stąd pojawia się zmęczenie, płaczliwość, problemy z koncentracją i wzmożona senność za dnia.

Inne objawy depresji

Depresja przejawia się nie tylko w zmianie zachowania - dochodzą do nich objawy somatyczne takie jak: bóle brzucha, biegunki, kołatanie serca, bóle głowy, poczucie rozbicia. W jej przebiegu u pacjentów często dochodzi do zaburzeń apetytu - mogą go utracić i wręcz zmuszać się do jedzenia, co wiąże się ze spadkiem wagi, bądź zupełnie przeciwnie - ich apetyt może się zwiększyć. Szczególnie chętnie sięgają wtedy po słodycze - zaczynają “zajadać smutki”.

U kobiet chorych na depresję pojawiają się problemy z cyklem menstruacyjnym, który staje się nieregularny. Z kolei zarówno kobiety jak i mężczyźni mogą odczuwać spadek zainteresowań sferą seksualną, co często ma związek z obecnością kompleksów i zaniżonym poczuciem własnej wartości.

Objawy depresji poporodowej

Szczególną postacią depresji jest depresja poporodowa. Może pojawić się do kilku tygodni po porodzie. Poza objawami typowymi dla depresji widoczne są też inne, zarezerwowane dla niej. Młoda mama zamartwia się zdrowiem i życiem swojego dziecka, tym czy sprosta nowym zadaniom, czy poradzi sobie z opieką nad niemowlęciem. Towarzyszy jej niczym nieuzasadnione poczucie winy i myśli, że “jest złą matką”. Kobiecie trudno jest sprawować opiekę nad dzieckiem, nie chce tego, dziecko ją denerwuje, ale z drugiej strony odczuwa z tego powodu poczucie winy. Ważne jest, aby w przypadku pojawienia się depresji poporodowej nie pozostawać z nią samej i udać się na wizytę do swojego lekarza rodzinnego oraz psychologa.

Leczenie depresji

Co najmniej połowa chorych na depresję nie zgłasza się po pomoc do psychiatry, a jedynie połowa pacjentów ze zdiagnozowaną depresją otrzymuje odpowiednie leczenie. Jest to bardzo martwiący wynik, ponieważ depresję w można, w większości przypadków, skutecznie leczyć. Zaś ta nieleczona może być tragiczna w skutkach. 

Leki przeciwdepresyjne mają za zadanie złagodzić objawy depresji poprzez wpływ na metabolizm neuroprzekaźników oraz ich interakcje z receptorami układu nerwowego. Obecnie do leczenia depresji najczęściej stosuje się należące do selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) - citalopram, escitalopram, fluwaksaminę, sertralinę oraz fluoksetynę - najbardziej rozpoznawalny na świecie lek przeciwdepresyjny. Indywidualnie dobrana farmakoterapia powinna być połączona z pomocą psychologiczną - warto poszukać sprawdzonego psychologa, który pomoże przejść przez chorobę.

Jak długo leczy się depresję?

Czas potrzebny do wyleczenia depresji to okres od 6. do 12. tygodni od momentu ustąpienia objawów, a jego długość zależy od stopnia zaawansowania choroby. Pierwszych efektów leczenia przeciwdepresyjnego można spodziewać się po upływie 2 tygodni. Jest to czas, po którym lekarz może ocenić skuteczność wdrożonej terapii, a w razie potrzeby odpowiednio ją zmodyfikować. Należy wyjątkowo podkreślić fakt, że leki przeciwdepresyjnie trzeba zażywać regularnie - w przeciwnym razie nie przyniosą one żadnego pozytywnego efektu. W leczeniu depresji ważne jest, aby nie przerywać go zbyt wcześnie. Poprawa stanu chorego jest wyznacznikiem dobrze dobranej terapii jednak nie jest powodem do jej porzucania. Leki przeciwdepresyjne należy przyjmować odpowiednio długo, do całkowitego wyleczenia, ponieważ wcześniejsze przerwanie kuracji grozi nawrotem choroby.

Jeżeli interesuje Cię leczenie depresji w Warszawie, zajrzyj na stronę Poradni psychologicznej "CO Tam?" - Psychoterapia bliska Tobie.

Autor