Czym jest zespół Aspergera?

Zespół Aspergera mieści się w tzw. zaburzeniach rozwoju ze spektrum autyzmu. Jest całościowym zaburzeniem rozwoju, które zaczyna się już od wczesnego dzieciństwa i traktowany jest jako łagodniejsza forma autyzmu. Osoby z zespołem Aspergera inaczej postrzegają świat, a w wielu dziedzinach życia doświadczają trudności z przystosowaniem się do przyjętych norm czy zachowań. Wiele osób znanych ze świata sportu i telewizji zmaga lub zmagało się z tym zaburzeniem m.in. Tim Burton (reżyser), Robin Williams (aktor), Al Gore (polityk) czy Leo Messi (piłkarz).

Zespół Aspergera jest czasami określany - niepoprawnie - mianem choroby, którą nie jest. To łagodne zaburzenie rozwoju, a nazywanie go chorobą tylko niepotrzebnie stygmatyzuje osoby nim dotknięte. 

Objawy zespołu Aspergera

Niejednokrotnie rodzice nie zauważają u dzieci objawów zespołu Aspergera. Zmiany w ich zachowaniu usprawiedliwiają trudnym wiekiem, charakterem czy nietypowymi zainteresowaniami, nie utożsamiając ich z zespołem. Rozwój fizyczny dzieci z Aspergerem przebiega normalnie, objawy nie są widoczne od razu, ale np. dopiero wtedy, kiedy dziecko zacznie mówić, a czasami jeszcze później. W przeciwieństwie do osób autystycznych, u których czasami obserwuje się upośledzenie umysłowe czy problemy z rozwojem mowy, u dzieci z zespołem Aspergera nie występują takie problemy - wręcz przeciwnie - bardzo szybko się uczą. Objawy zespołu Aspergera występują w kilku dziedzinach życia, m.in. kontaktach interpersonalnych, komunikacji, zarówno werbalnej jak i niewerbalnej czy reakcjach na zmiany.

Zmiany w interakcjach społecznych

• nie lubią przebywać ani pracować w grupie;
• maja problem z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi;
• mają trudności z dostosowaniem się do panujących zasad;
• mają trudności z właściwym zachowaniem społecznym i emocjonalnym.

Problemy w komunikacji werbalnej i niewerbalnej:

• używają niecodziennego dla dzieci słownictwa;
• unikają nawiązywania kontaktu wzrokowego z innymi ludźmi;
• mają problemy ze zrozumieniem żartów i znaczeń dosłownych;
• wykazują ograniczoną mowę ciała.

Przystosowanie się do zmian:

• duże trudności sprawia dziecku każda zmiana;
• zaburzenie codziennej rutyny jest problemem;
• trudno jest mu dostosowywać się do nowych sytuacji;
• jego zainteresowania są nietypowe, o bardzo wąskim zakresie;
• preferują działania powtarzające się, o znanej charakterystyce.

Leczenie zespołu Aspergera

Na zespół Aspergera nie ma lekarstwa - nie jest to bowiem choroba, a zaburzenie. Pomimo tego, istnieje wiele sposobów na znaczącą poprawę stanu osoby nim dotkniętej. W przypadku podejrzenia zespołu Aspergera u swojego dziecka, należy udać się do pediatry. Wczesna diagnoza znacznie zwiększa szanse na powodzenie terapii - im wcześniej się ją zacznie, tym lepsze będą efekty. Zespół Aspergera jest zaburzeniem, które wymaga m.in. terapii grupowej, terapii indywidualnej czy terapii metodą kognitywną.

Jednak najważniejsze dla dziecka dotkniętego zespołem Aspergera jest odpowiednie nastawienie osób z najbliższego otoczenia oraz akceptacja i zrozumienie ze strony rodziny. Takie postępowanie daje niezbędny komfort i poczucie bezpieczeństwa. Szczególnie rodzice powinni otoczyć dziecko miłością i akceptacją, co da mu warunki do prawidłowego rozwoju. Dziecko nie boi się wtedy odrzucenia, czy braku zrozumienia oraz lepiej radzi sobie z ewentualnymi problemami z rówieśnikami, którzy mogą nie być tak wyrozumiali jak rodzina.

Zespół Aspergera w różnym wieku

Zespół Aspergera nie dotyczy tylko dzieci - zmagać się z nim mogą także nastolatkowie czy dorośli. Ponieważ objawy zespołu Aspergera nie są jednoznaczne, bywa, że ostateczna diagnoza stawiana jest dopiero w późniejszym okresie życia. Młodzi ludzie w wieku nastoletnim, w poszukiwaniu zrozumienia i akceptacji często uciekają w wirtualny świat, gdzie niejednokrotnie łatwiej znaleźć im przyjaciół. Etap dojrzewania sam w sobie jest trudny, a dla nastolatka z zespołem Aspergera może być wyjątkowo kłopotliwy. Dlatego rodzice nie powinni na siłę odciągać nastolatka od komputera, ale kontrolować strony internetowe, które odwiedza oraz, co oczywiste, upewniać dziecko, że ma w nich pełną akceptację i zrozumienie. 

Bywa także, że osoby już dorosłe po raz pierwszy dowiadują się o swoim zaburzeniu, co niejednokrotnie  przynosi im ulgę, bo przekonują się wówczas, że ich niechęć do tworzenia relacji międzyludzkich czy potrzeba izolacji wynika z tego konkretnego zaburzenia. W przypadku podobnych zaburzeń warto sięgnąć po pomoc fachowca i pracować nad swoją osobowością np. pod kontrolą psychoterapeuty.  

Autor