Autyzm - co to?

Autyzm określany jest jako zaburzenia rozwoju. Dzieje się to już na bardzo wczesnym etapie rozwoju dziecka i dotyczy przede wszystkim mowy i komunikacji oraz kontaktów społecznych. Na wystąpienie autyzmu mają wpływ zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne. Czynnikami środowiskowymi mogą być m.in. wiek rodziców, choroby metaboliczne matki (cukrzyca, otyłość), wszelkie zagrożenia występujące w czasie ciąży, a także niska masa urodzeniowa dziecka czy wcześniactwo. Rozpowszechnienie autyzmu ocenia się na około 1%.

Autyzm - objawy

U małego dziecka bardzo trudne jest zauważenie objawów, towarzyszących autyzmowi. Zazwyczaj wiarygodną diagnozę można wystawić dopiero wtedy, gdy dziecko ma około 24 miesiące. Głównymi objawami, towarzyszącymi autyzmowi są:

Objawy towarzyszące rozwojowi mowy:

• trudności w uczeniu się nowych słów,
• zapominanie nauczonych słów, sylab,
• opóźnienie w nauce mowy w stosunku do rówieśników,
• tworzenie “własnego” języka,
• język nie służy dziecku do komunikacji,
• dziecko wygłasza całe zdania bez związku z daną sytuacją,
• dziecko interpretuje wszystko bardzo dosłownie.

Objawy związane z komunikacją niewerbalną (gesty, miny, emocje):

• uboga mimika dziecka,
• problem z odczytywaniem emocji innych ludzi,
• problem z nawiązaniem kontaktu wzrokowego,
• fascynacja przedmiotami, nie ludźmi.

Inne objawy:

• nietolerancja zmian, chęć zachowania wcześniejszego porządku zdarzeń (naruszenie planu dnia, przeprowadzka, zmiana tras),
• problemy ruchowe - niezgrabność ruchowa, powtarzające się zachowanie ruchowe, np. chodzenie w kółko, pstrykanie palcami blisko oczu,
• nadwrażliwość na zapachy, dźwięki, dotyk.

Nasilenie objawów może być bardzo różne - od małego do znacznego. Rozwój intelektualny dziecka autystycznego może przebiegać normalnie albo z niepełnosprawnością umysłową. Niemożliwe jest ujednolicenie rodzajów i nasilenia objawów autyzmu u wszystkich, więc mówi się o spektrum zaburzeń autystycznych, bo takie określenie jest w stanie objąć tak dużą i różnorodną grupę pacjentów.

Co robić, jeśli zauważymy objawy autyzmu u dziecka?

Jeżeli Twoje dziecko wykazuje objawy podobne objawy, najprostszym sposobem będzie przeprowadzenie testu M-CHAT. Dedykowany jest dla dzieci w wieku 18-30 miesięcy, ale można również przeprowadzić go u starszych. Jest to zbiór pytań, na które musi odpowiedzieć rodzic, a następnie policzyć uzyskany wynik na podstawie klucza. Wynik uzyskany podczas testu wskaże ryzyko wystąpienia autyzmu u dziecka. Jeśli wynik wskaże istniejące ryzyko lub jeśli rodzic ma jakiekolwiek wątpliwości - koniecznie trzeba udać się do lekarza pediatry, aby zbadał i ocenił dziecko pod kątem autyzmu. Wizytę u tego specjalisty może szybko zarezerwować przez serwis LekarzeBezKolejki.pl, gdzie dostępnych jest wielu specjalistów, przyjmujących pacjentów prywatnie i na NFZ.

Leczenie autyzmu

W przypadku autyzmu nie udowodniono wpływu leków na stan dziecka. Można jedynie przy ich pomocy zwalczać niektóre objawy towarzyszące. Leczenie polega na długotrwałej i systematycznej terapii. Dziecko powinno się znaleźć pod opieką psychologa, pedagoga, logopedy i terapeuty ruchowego, którzy dopasują odpowiedni program terapii do dziecka.

Nie wolno natomiast tego bagatelizować. Wczesne postawienie diagnozy pozwala na szybsze rozpoczęcie terapii, a ta wówczas ma większe szanse powodzenia.

Autyzm atypowy

Istnieje rodzaj autyzmu, nazywany atypowym. Różni się przede wszystkim czasem wystąpienia objawów. Zauważalne zmiany zachowań pojawiają się dopiero po trzecim roku życia. Może się również zdarzyć, że w przypadku autyzmu atypowego dziecko nie będzie spełniało wszystkich kryteriów, warunkujących postawienie diagnozy. Taki rodzaj autyzmu często występuje u osób z głębokim upośledzeniem. Objawy natomiast są takie same jak w przypadku autyzmu typowego.

Podsumowanie

Coraz częściej odchodzi się od określania autyzmu jako choroby. Jest to po prostu inny, specyficzny sposób rozwoju. Dla osób autystycznych oraz ich opiekunów najważniejsza jest akceptacja. Dzięki temu buduje się poczucie bezpieczeństwa i istnieje możliwość dalszego rozwoju. Nie powinno się na siłę próbować dopasowywać dziecka do rówieśników - inne postrzeganie świata nie oznacza, że jest gorsze. Wręcz przeciwnie, świat pod wieloma względami może wydawać się osobom z autyzmem piękniejszy.

Bibliografia:

1. Kristian E. Sanchack, Craig A. Thomas,: Autism spectrum disorder: primary care principles, American Family Physician, 2016; 94 (12): 972–979
2. Christensen D.L., Baio J., Braun K.V. i wsp.: Prevalence and characteristics of autism spectrum disorder among children aged 8 years – Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network, 11 sites, United States, 2012. MMWR Surveill. Summ., 2016; 65 (3): 1–23
3. Talkowski M.E., Minikel E.V., Gusella J.F.: Autism spectrum disorder genetics: diverse genes with diverse clinical outcomes. Harv. Rev. Psychiatry, 2014; 22 (2): 65–75
4. Charman T., Baird G.: Practitioner review: diagnosis of autism spectrum disorder in 2- and 3-year-old children. J. Child Psychol. Psychiatry, 2002; 43 (3): 289–305
5. Guthrie W., Swineford L.B., Nottke C., Wetherby A.M.: Early diagnosis of autism spectrum disorder: stability and change in clinical diagnosis and symptom presentation. J. Child Psychol. Psychiatry, 2013; 54 (5): 582–590

Autor