Aszwaganda - gwiazda medycyny ajurwedyjskiej

Witania ospała czy też Śpioszyn lekarski (Withania somnifera L.) to roślina znana z medycyny ajurwedyjskiej - tradycyjnej medycyny Indii. Określana jest tam mianem “indyjskiego żeń-szenia”. Nazwę ashwagandha tłumaczy się dosłownie jako “zapach konia”, co nie jest bez znaczenia. Nie chodzi tu tylko o jej charakterystyczną woń. Mówi się, że nadaje ona siłę oraz męskość konia. Ale udowodniono także wiele innych właściwości, niosących korzyści dla zdrowia. Aszwaganda staje się coraz bardziej popularna, a na półkach aptecznych można spotkać coraz więcej preparatów zawierających ją w składzie. Do produkcji dostępnych na rynku suplementów diety najczęściej wykorzystuje się sproszkowane ekstrakty z korzenia i liści aszwagandy.

Czy aszwaganda działa?

Aszwaganda to nie tylko tradycyjny surowiec medycyny Dalekiego Wschodu. Współcześni naukowcy wykorzystują ją do swoich badań i uzyskują zadowalające wyniki. Kilka z nich dowiodło, że aszwaganda może przyczyniać się do łagodzenia stresu oraz obniżenia poziomu kortyzolu - hormonu stresu. Dodatkowo zmniejsza stany lękowe, a jako adaptogen poprawia funkcje mózgu. Przypisuje się jej również działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, a nawet przeciwnowotworowe. Inne doniesienia naukowe dotyczą jej zdolności obniżania stężenia glukozy we krwi u cukrzyków i zmniejszania insulinooporności, a u osób z podwyższonym cholesterolem obniżania stężenia LDL-cholesterolu i podwyższania frakcji HDL-C. Niektóre badania sugerują, że stosowanie aszwagandy może usprawniać funkcje seksualne u mężczyzn poprzez podwyższenie poziomu testosteronu i poprawę jakości nasienia. Jednak, jak dotąd, nie udało się jednoznacznie stwierdzić czy jakkkolwiek wpływa ona na płodność u mężczyzn.

Kiedy warto sięgnąć po preparaty z aszwagandą?

Stosowanie aszwagandy szczególnie poleca się w czasie przewlekłego stresu i wzmożonego napięcia nerwowego, któremu towarzyszą problemy ze snem. Na rynku dostępnych jest coraz więcej suplementów diety w postaci kapsułek i tabletek zawierających w składzie aszwagandę. Suplementację nimi uznaje się za bezpieczną, jeśli nie prowadzi się jej zbyt długo. Czas takiej pojedynczej kuracji powinien wynosić od 6 do 8. tygodni, po czym należy zrobić około miesięczną przerwę. Pierwsze efekty najczęściej są zauważalne po około 2-3 miesiącach stosowania. 

Kto powinien unikać aszwagandy?

Pomimo, że stosowanie aszwagandy może przynieść dla naszego zdrowia szereg korzyści są grupy osób, u których jej suplementacja nie jest zalecana. Preparaty z aszwagandą są zakazane dla kobiet w ciąży, ze względu na ryzyko poronień. Brak jest jednoznacznych danych naukowych, co do jej bezpieczeństwa u dzieci i młodzieży do 18. roku życia oraz u kobiet karmiących piersią, dlatego te osoby także powinny zrezygnować z tego typu produktów.

Interakcje aszwagandy z lekami, czyli kiedy zachować szczególną ostrożność

Stosowanie aszwagandy nie jest obojętne dla organizmu człowieka, a efekty fizjologiczne jakie w nim wywołuje mogą mieć wpływ na działanie niektórych leków. Może ona zarówno zwiększać jak i osłabiać efekty prowadzonych terapii, dlatego osoby przyjmujące niektóre grupy leków przed włączeniem takiej suplementacji powinny skonsultować się ze swoim lekarzem. 

• Może obniżać skuteczność leków immunosupresyjnych, czyli obniżających aktywność układu odpornościowego.

• Może potęgować działanie leków uspokajających doprowadzając np. do nadmiernej senności.

• Może obniżać stężenie glukozy we krwi i potęgować działanie leków przeciwcukrzycowych doprowadzając do hipoglikemii.

• Może obniżać ciśnienie krwi i nasilać działanie leków przeciwnadciśnieniowych.

• Może stymulować endogenną produkcję hormonów tarczycy i dawać interakcję z doustnymi preparatami hormonów tarczycy, nasilając ich działanie oraz zwiększając prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych przyjmowanych leków, a także komplikować ustabilizowanie gospodarki hormonalnej.

Działania niepożądane aszwagandy

Duże dawki aszwagandy przyjmowane jednorazowo mogą być nieprzyjemne w skutkach i powodować bóle brzucha, wymioty, biegunki. Z kolei przy długotrwałym stosowaniu u niektórych osób może prowadzić do nadmiernego uspokojenia i senności.