Czym jest bliznowiec?

Bliznowce są rodzajem blizny (choć grubszej i twardszej) tworzącej się po urazie w obrębie naskórka. Jest to jednak niepożądana i patologiczna forma gojenia się rany. Prawidłowo gojąca się rana przybiera postać płaskiej blizny, początkowo w kolorze różowawym, a następnie blednie i ogranicza się jedynie do miejsca urazu. Bliznowce natomiast bardzo często rozrastają się wykraczając poza obszar uszkodzonego fragmentu skóry, a całość dzieje się w sposób niekontrolowany. Kształt bliznowca jest zazwyczaj nieregularny. Bliznowce charakteryzują się czerwonym zabarwieniem, często są też dużo ciemniejsze od koloru skóry. Z czasem mogą lekko blednąć, jednak każdorazowo znacząco odróżniają się od prawidłowej skóry.

Umów się do dermatologa

Przyczyny powstawania bliznowca i etapy gojenia się ran

Nie są niestety znane dokładne przyczyny powstawania bliznowców. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają predyspozycje do ich tworzenia.

Wśród czynników ryzyka wyróżnia się:

• płeć żeńską,
• młody wiek (szczególnie między 20. a 30. rokiem życia), gdyż wtedy produkcja kolagenu jest wysoka,
• uwarunkowania genetyczne do powstawania bliznowców,
• osoby z ciemnym kolorem skóry – jest to związane z zawartością melaniny i hormonu stymulującego melanocyty (MSH),
• zaburzenia hormonalne (występują częściej u kobiet w ciąży lub w okresie menopauzy).

Wszystkie powyższe czynniki mogą mieć wpływ na tworzenie się bliznowców. Przy obecności tych czynników nawet niewielkie uszkodzenia naskórka lub przerwanie jego ciągłości (zranienia, zadrapania, oparzenia, przekłucia np. uszu, cięciu cesarskim) mogą prowadzić do powstania bliznowca.

Etapy gojenia się ran

Aby zrozumieć mechanizm tworzenia bliznowca, warto przypomnieć sobie także etapy prawidłowego gojenia się ran.

• Faza zapalna – trwa do około 72 godzin, podczas których następuje tworzenie się skrzepu, stanowiącego barierę ochronną i powodującego zatamowanie krwi. W przypadku rany głębokiej konieczne jest zszycie rany.
• Faza proliferacyjna (trwa około 3-6 tygodni) – jest to etap zmniejszania stanu zapalnego, a dzięki wysokiej produkcji kolagenu i fibroblastów powstaje blizna. 
• Faza bliznowacenia – na tym etapie w większości przypadków rana jest już zagojona, ale wciąż trwają procesy odbudowy naskórka.

Z tworzeniem się bliznowca mamy najczęściej do czynienia podczas 2 lub 3 fazy gojenia się ran. Wówczas dochodzi do tworzenia się nieprawidłowej tkanki, która charakteryzuje się grubymi włóknami kolagenowymi, rozłożonymi w nieregularny sposób. Obrzeża bliznowca wykazują się wysoką proliferacją komórkową (czyli namnażaniem), co powoduje duży rozrost tej tkanki.

Bliznowiec i do dalej?

W momencie zauważenia na skórze fragmentów tkanki o nieprawidłowej budowie czy barwie, warto udać się do dermatologa w celu zdiagnozowania owej zmiany.

Dermatolog najczęściej pobiera kawałek tkanki, aby wykluczyć inne przyczyny powstawania nieprawidłowości. Po ustaleniu diagnozy lekarz przekaże pacjentowi informacje o sposobie właściwego postępowania z powstałą zmianą oraz, w razie potrzeby, przepisze niezbędne leki.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz z łatwością umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Bliznowiec – leczenie

Niestety wciąż nie istnieje jeden schemat leczenia bliznowców. Ze względu na ich nieprzewidywalność, leczenie jest trudne i czasochłonne. Przy tendencji do powstawania keloidów należy pamiętać, iż każda ingerencja mogąca spowodować przerwanie ciągłości skóry może przynieść efekt niezamierzony (m.in. namnażanie nieprawidłowych zmian). Z tego powodu nie zaleca się leczenia chirurgicznego, gdyż zabieg w większości przypadków powoduje nawrót bliznowca.

Najczęściej podejmowaną praktyką leczenia bliznowców jest:

• stosowanie maści sterydowych,
• laseroterapia,
• zastosowanie krioterapii i zastrzyków z acetonidu triamcynolonu,
• ostrzykiwanie kortykosteroidami. 

Autor