Co oznaczają białe plamy na paznokciach?

Zdrowe paznokcie są gładkie i mają jednolity kolor, jednak gdy pojawiają się na nich jakiekolwiek przebarwienia, należy starać się ustalić ich przyczynę. Niektórych zmian na paznokciach nie da się przeoczyć, ale białe plamki często nawet nie zwracają naszej uwagi. 

Mleczne wykwity na paznokciach w słownictwie medycznym nazywają się leukonychią. To egzotyczne określenie pochodzi z greki i dosłownie można tłumaczyć jako „biały palec”. Plamy te są nieprzezroczyste i nie zmieniają się pod wpływem nacisku na płytkę paznokcia. Takie zmiany mogą występować zarówno na jednej, jak i wielu płytkach paznokciowych. Mogą obejmować je częściowo bądź w całości, a także występować poprzecznie, podłużnie lub w skupiskach. Białe plamy nie zawsze są powodem do niepokoju, jednak nie należy ich lekceważyć, bo potrafią sygnalizować wiele trudnych do rozpoznania dolegliwości.

Leukonychia — rodzaje

Leukonychia, inaczej nazywana jest bielactwem paznokcia i może być zarówno cechą wrodzoną, jak i nabytą. Ze względu na wielkość zmiany na płytce możemy wyróżnić:

• leukonychie punktową — to najczęstsza postać, przyjmuje wygląd małych, białych kropek i najczęściej spowodowana jest uszkodzeniem mechanicznym paznokcia;
• ograniczoną leukonychię — w tym wypadku zmiana obejmuje jedynie część paznokcia;
• leukonychia typu paskowego — wyglądają po prostu jak białe paski na płytce, mogą powstać z białych kropek;
• leukonychia całkowita — białe przebarwienie obejmuje całą płytkę paznokcia, przyczyną jej powstania mogą być infekcje grzybicze czy też upośledzenie funkcji nerek i wątroby.

Bielactwo paznokci można podzielić też na 3 typy:

• Leukonychię prawdziwą — powstaje na skutek zaburzeń procesu keratynizacji komórek płytki, w wyniku uszkodzenia macierzy paznokcia, czyli miejsca powstawania komórek płytki. 
• Leukonychię pozorną — w tej odmianie bielactwa płytka paznokciowa pozostaje zdrowa, natomiast choroba uszkadza tkanki położone tuż pod płytką. Takie plamy towarzyszą chorobom nerek, anemii czy też marskości wątroby. Charakterystyczne są trzy jej rodzaje: pasma Muehreckiego, paznokcie Terry’ego i paznokcie Lindsaya, w każdej z nich oprócz białych przebarwień widoczne są także różowo-brązowe zmiany
• Pseudobielactwo — czyli odbarwienie powstałe w wyniku uszkodzenia jedynie najbardziej zewnętrznej części paznokcia, jaką jest jego płytka.

Białe plamy na paznokciach — przyczyny

Odkrycie przyczyny powstawania białych plam na paznokciach jest trudne, bo mogą to być zarówno niedobory składników odżywczych i mineralnych, jak i uszkodzenia mechaniczne płytki, lokalne choroby płytki czy też choroby ogólnoustrojowe. Możliwe przyczyny leukonychii stanowią:

• mikrourazy — często powstałe w sposób przypadkowy, ale też jako wynik nieodpowiedniej higieny i pielęgnacji przy wykonywaniu manicure,
• nieprawidłowe odżywianie,
• grzybica paznokci,
• łuszczyca paznokci,
• zatrucie metalami ciężkimi, takimi jak ołów, arsen, kadm, rtęć,
• anemia,
• choroby żołądka, np. wrzody,
• niewydolność nerek,
• niewydolność wątroby,
• gruźlica,
• łysienie plackowate,
• ziarnica złośliwa — choroba nowotworowa,
• efekt uboczny chemioterapii,
• kamica żółciowa,
• reakcja alergiczna — mogą powodować ją lakiery do paznokci, zmywacze i kremy do rąk.

Białe plamy na paznokciach a niedobory 

Nieprawidłowa dieta to jeden z najczęstszych czynników powodujących białe plamy na paznokciach. Badania powiązały leukonychię z występującymi w organizmie niedoborami cynku, żelaza, potasu, magnezu i krzemu. Inny składnik mineralny — wapń, może powodować bielactwo, zarówno w przypadku niedoboru, jak i nadmiaru. Zdrowy wygląd włosów i paznokci uzależniony jest też od prawidłowej podaży witamin, przede wszystkim A, E, C oraz witamin z grupy B. Winowajcą bielactwa paznokci może być również niedobór białka. W przypadku zaobserwowania białych kropek zacznij od poprawy swojej diety, a nawet rozważ włączenie suplementacji.

Białe plamy na paznokciach u dzieci

Białe kropki, chmurki, paseczki nierzadko pojawiają się na paznokciach u małych dzieci, a nawet niemowląt. Na szczęście w tym wypadku najczęściej nie ma powodów do poważnych obaw. Dziecięca płytka paznokciowa jest bardzo delikatna i cienka, dlatego jest bardziej podatna na mikrourazy. U dzieci łatwo o uderzenia czy przytrzaśnięcia paznokcia, zdarza się, że ssą swoje palce lub obgryzają skórki paznokci. Jednak jeżeli takie przebarwienia zdarzają się często, należy zwrócić uwagę czy nie brakuje jakichś składników w diecie dziecka i skonsultować się z pediatrą.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Jak pozbyć się białych plam na paznokciach?

Białe plamy na paznokciach nie zawsze wymagają leczenia, zazwyczaj znikają wraz ze wzrostem paznokcia. Najważniejsze jest ustalenie przyczyny ich pojawienia się, a następnie jej zwalczenia. W pierwszej kolejności należy zmienić dietę, tak żeby nie było ryzyka występowania niedoborów witamin, minerałów i składników odżywczych. Jeżeli jesteśmy świadomi wystąpienia urazu paznokcia, to trzeba uważnie obserwować zmianę, a jeśli zmiana nie przemieszcza się w miarę wzrostu paznokcia, pojawia się więcej przebarwień lub cokolwiek Cię niepokoi, skonsultuj się zlekarzem pierwszego kontaktu. W przypadku rozpoznania chorób ogólnoustrojowych lub infekcji grzybiczej niezbędne będzie wdrożenie specjalistycznej farmakoterapii.

Bibliografia:

1. Rich, P. (2023) Overview of nail disorders UpToDate Dostępne na: https://www.uptodate.com/contents/overview-of-nail-disorders (Dostęp dnia: 08.01.2024)
2. Surma, A.W., Nockowski, P. (2016)  Wpływ stanu zdrowia oraz stylu życia na wygląd paznokci. Kosmetologia Estetyczna nr.1 Dostępne na: https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2016.1-2.pdf (Dostęp dnia: 08.01.2024)
3. Iorizzo, M., Starace, M., & Pasch, M. C. (2022). Leukonychia: What Can White Nails Tell Us?. American journal of clinical dermatology, 23(2), 177–193. https://doi.org/10.1007/s40257-022-00671-6
4. Follows, A. M., & Follows, G. A. (2023). Transverse Leukonychia (Mees' Lines). The New England journal of medicine, 389(22), e48. https://doi.org/10.1056/NEJMicm2304533
5. Ates, D., & Kosemehmetoglu, K. (2020). Acquired Leukonychia of the Distal Nail Plate: A Morphologic and Proteomic Analysis. The American Journal of dermatopathology, 42(4), 261–264. https://doi.org/10.1097/DAD.0000000000001473
6. Sangwan, P., Dhiman, A., & Hazarika, N. (2023). Idiopathic Acquired True Total Leukonychia. Skinmed, 21(4), 293–294.
7. Perrin C. (2021). Acquired (True) Leukonychia Punctate and Striata: Pathogenesis in the Light of Onychocytic Matricoma and Onychomatricoma. The American Journal of dermatopathology, 43(1), 83–84. https://doi.org/10.1097/DAD.0000000000001788

Autor