Kamica pęcherzyka żółciowego

Kamica pęcherzyka żółciowego charakteryzuje się obecnością kamieni żółciowych w pęcherzyku. Najczęstszym typem złogów są złogi cholesterolowe, występujące aż u 75% pacjentów z kamicą. Głównym badaniem pozwalającym na rozpoznanie obecności kamieni w pęcherzyku jest badanie USG jamy brzusznej, dające 95% szans na prawidłową diagnozę.

Umów wizytę u lekarza rodzinnego

Jak powstaje kamica pęcherzyka żółciowego?

Kamienie żółciowe powstają w wyniku wytrącania się substancji zawartych w żółci. W zależności od elementów przeważających dzieli się je na:

• kamienie cholesterolowe (spotykane najczęściej), których powstawaniu sprzyjają:  
  • stany przebiegające ze zwiększonym stężeniem cholesterolu w organizmie, takie jak otyłość, szybkie chudnięcie, płeć żeńska, ciąża, starszy wiek, hipertriglicerydemia;
  • zmniejszona motoryka pęcherzyka, m.in. w ciąży, podczas głodówki lub w trakcie żywienia pozajelitowego;
  • zmniejszone stężenie soli żółciowych i fosfolipidów w ciąży lub u osób przyjmujących estrogeny;
• kamienie barwnikowe:
  • czarne - powstające w przypadku nadmiaru bilirubiny niesprzężonej w żółci, m.in. w stanach hemolizy, przy marskości wątroby czy chorobie Crohna;
  • brązowe - mogące pojawić się przy zakażeniu bakteryjnym dróg żółciowych.

Objawy ataku kamicy żółciowej

Kamica żółciowa może przebiegać objawowo lub bezobjawowo. U pacjentów z symptomami występuje napadowy ostry ból brzucha, trwający zwykle do 2 godzin, który pojawia się najczęściej po spożyciu tłustych posiłków. Dodatkowymi objawami ataku mogą być nudności, wymioty i wzdęcia brzucha.

W przypadku wystąpienia objawów należy udać się do lekarza rodzinnego, który w badaniu przedmiotowym stwierdza bolesność podczas dotyku w okolicy prawego podżebrza.  Dodatkowo specjalista może wywołać dodatni objaw Chełmońskiego, czyli ból przy lekkim uderzeniu w okolicy pęcherzyka oraz objaw Murphy’ego, charakterystyczny dla ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego.

Dieta przy kamicy żółciowej

Dieta przy kamicy żółciowej powinna być bogata w błonnik oraz produkty zawierające duże ilości β-karotenu, takie jak marchew lub szpinak. Bardzo istotna jest także odpowiednia podaż:

• witaminy D - zawartej w rybach, mleku czy jajach kurzych; 
• witaminy E - znajdującej się w orzechach, pestkach dyni lub produktach pełnoziarnistych;
• witaminy K - jej źródłem są brokuły, jarmuż czy brukselka. 

Kluczowe w kamicy żółciowej jest ograniczenie spożycia potraw tłustych i smażonych na rzecz posiłków gotowanych i lekkostrawnych. Pacjenci powinni jeść regularnie niewielkie porcje jedzenia. Ważne jest także, aby posiłki miały miejsce o stałych porach.

Sposoby leczenia kamicy żółciowej

Leczenie objawowe kamicy żółciowej polega na podaniu leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych i paracetamolu, a przy bólu o większym natężeniu - petydyny lub pentazocyny. Ulgę przynosi również przyjęcie leków rozkurczowych, np. drotaweryny. 

Kwas ursodeoksycholowy może być zastosowany w celu rozpuszczenia małych złogów (do 10 mm). Wykorzystuje się go także w ramach profilaktyki, w stanach przebiegających z podwyższonym ryzykiem powstawania kamicy żółciowej, takich jak operacja bariatryczna.

Leczenie operacyjne kamicy żółciowej

Zabiegiem wykonywanym przez chirurga ogólnego w przypadku kamicy objawowej lub powikłanej jest cholecystektomia. Operacja polega na wprowadzeniu laparoskopu (urządzenia z kamerą) oraz narzędzi przez niewielkie nacięcia w ścianie brzucha i usunięciu pęcherzyka. Cholecystektomia bywa również przeprowadzana u pacjentów bezobjawowych, m.in. przed planowaną ciążą, przy leczeniu immunosupresyjnym lub polipach pęcherzyka powyżej 1 cm.

Wizyty u lekarzy specjalistów możesz z łatwością umówić za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Powikłania kamicy żółciowej

Kamica żółciowa może prowadzić do wielu schorzeń. Wśród potencjalnych powikłąń kamicy warto wymienić m.in.:

• ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego;
• przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego, które sprzyja rozwojowi raka pęcherzyka żółciowego;
• kamicę przewodową, będącą najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia trzustki.

Bibliografia:

1. Janczak, D. (2017). Kamica pęcherzyka żółciowego. Chirurgia Po Dyplomie, 05. 
2. Gąsiorowska, A., Małecka-Wojciesko, E., Szczepanek, M. (2022). Kamica pęcherzyka żółciowego. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.6.2.1. (Dostęp: 03.2023).
3. Gąsiorowska, A., Małecka-Wojciesko, E., Szczepanek, M. (2022). Kamica przewodowa. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.6.2.2. (Dostęp: 03.2023).

Autor