Nudności a wymioty — różnice

Nudności i wymioty to słowa, które często można spotkać ze sobą razem. Wiąże się to z faktem, że rzeczywiście są one ze sobą powiązane, jednak nie oznaczają tego samego. Słowo nudności odnosi się do stanu, w którym odczuwamy silną potrzebę zwymiotowania, z kolei określenie wymioty związane jest z samą czynnością gwałtownego wyrzucenia treści pokarmowej przez usta.

Umów dogodny termin telewizyty u lekarza rodzinnego

Nudności — co je wywołuje?

Nudności wywoływane są najczęściej przez choroby przewodu pokarmowego: infekcje bakteryjne lub wirusowe, zatrucie pokarmowe lub nadwrażliwość pokarmową, chorobę wrzodową żołądka i stany zapalne dróg pokarmowych. Innymi przyczynami mogą być przyjmowane leki, szczególnie cytotoksyczne stosowane w terapii przeciwnowotworowej oraz radioterapia. Wiele chorób, które mogą objawiać się nudnościami, zlokalizowanych jest poza układem pokarmowym. Należą do nich choroby ośrodkowego układu nerwowego, takie jak migrena, krwiak czy guz mózgu, ale też choroby psychiczne: depresja i bulimia.

Nudności wywołać może szereg różnych przyczyn. Poza wymienionymi powyżej najczęstszymi powodami należy wspomnieć jeszcze o chorobach błędnika, do których należy, chociażby choroba lokomocyjna, ale także o chorobach wątroby, trzustki i układu moczowego.

Nudności mogą być spowodowane czynnikami fizjologicznymi bez skojarzenia z żadną chorobą. Często pojawiają się w okresie ciąży lub podczas okresu, ale także w kontakcie z nieprzyjemnymi bodźcami zapachowymi, wzrokowymi lub smakowymi.

Nudności — objawy

Nudności objawiają się silną potrzebą zwymiotowania. Mogą im towarzyszyć pogorszenie samopoczucia oraz zawroty i bóle głowy. Może również pojawić się potliwość, ślinotok, ale też obniżone ciśnienie tętnicze i spowolniona praca serca. Często uczucie nudności kończy się koniecznością zwymiotowania, co w większości przypadków uśmierza to nieprzyjemne doznanie.

Nudności — postępowanie i sposoby zapobiegania

Nudności i wymioty zawsze wiążą się z odwodnieniem organizmu. Nawet jeżeli odwodnienie nie było samą przyczyną złego samopoczucia, to w trakcie wymiotów usuwana jest również z organizmu woda, co może prowadzić do braku odpowiedniego nawodnienia. Dlatego pierwszym krokiem w postępowaniu z nudnościami i wymiotami jest zadbanie o prawidłową ilość spożywanych płynów, najlepiej w połączeniu z elektrolitami. Szczególnie istotne jest dbanie o prawidłowe nawodnienie u osób starszych i małych dzieci, gdyż odwodnienie może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.

Nudności mogą być leczone farmakologicznie — bardzo dobrze sprawdzają się preparaty zawierające korzeń imbiru. Są one najczęściej stosowane w chorobie lokomocyjnej, ale znajdą zastosowanie również w nudnościach innego pochodzenia. Do innych leków stosowanych w nudnościach należą leki przeciwhistaminowe I generacji, takie jak dimenhydrynat i prometazyna, stosowane najczęściej w zwalczaniu objawów alergii, ale posiadających również właściwości redukujące wymioty i nudności. 

W sytuacji, gdy leki bez recepty nie niwelują nudności, lub nudności utrzymywać się będą przez dłuższy czas, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym bądź lekarzem specjalistą, np. gastrologiem w celu ustalenia przyczyny oraz podjęcia odpowiedniej terapii.

Lekarzy w Twojej okolicy znajdziesz na stronie LekarzeBezKolejki.pl

Nudności w ciąży

Nudności w ciąży pojawiają się zazwyczaj w pierwszym trymestrze (najczęściej pomiędzy 4. a 8. tygodniem ciąży) i czasami po zakończeniu pierwszego trymestru ustępują, a niekiedy mogą trwać i przez cały okres ciąży i towarzyszyć ciężarnej aż do urodzenia dziecka. Nie ma jednej skutecznej metody na zapobieganie ich występowaniu. Zalecane jest rozłożenie posiłków na kilka mniejszych, żeby nie dopuścić do sytuacji, w których żołądek będzie pusty, ale też żeby nie doprowadzić do przejedzenia, które ponownie może nasilać nudności i wymioty. W sytuacji nadwrażliwości na smaki i zapachy należy unikać bodźców wywołujących to nieprzyjemne uczucie. Okres ciąży jest szczególnym czasem w związku z rozwojem dziecka i należy pamiętać, żeby wszystkie stosowane środki oraz leki konsultować z lekarzem prowadzącym ciążę w celu stwierdzenia ich bezpieczeństwa dla rozwijającego się dziecka.

Nudności u dzieci

Nudności i wymioty u dzieci, w szczególności u małych, poniżej 6. roku życia, a tym bardziej u noworodków powinny być od razu skonsultowane z pediatrą. Bardzo istotne jest poznanie dokładnej przyczyny ich występowania oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia i prawidłowego zapobiegania ich skutkom, w szczególności odwodnieniu, które w tym wieku może doprowadzić do stanu zagrażającego zdrowiu dziecka.

Bibliografia

1. Piechal, A., Blecharz-Klin, K. Leki przeciwwymiotne. Medycyna po dyplomie. 2014. Dostępne na stronie: https://podyplomie.pl/medycyna/16197,leki-przeciwwymiotne?srsltid=AfmBOopVFiNA1CU2_NiBCTrRXH__St61CnetqkzT68AxEwf2n46ir_Ya (Data dostępu 01.2025)
2. Mokrowiecka, A., Małecka-Wojciesko, E., Leppert, W., Łuczak, J. Nudności i wymioty. Interna. Medycyna praktyczna. 2024. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.22. (Data dostępu: 01.2025)
3. Funkowicz, M., Toporowska-Kowalska, E., Wąsowska-Królikowska, K. Wymioty u niemowlęcia. Pediatria po dyplomie. 2012. Dostępne na stronie: https://podyplomie.pl/pediatria/12220,wymioty-u-niemowlecia?srsltid=AfmBOorI23-079cricXb6NVTFATQDK1n8ESAHnz9FPEP6bwHvHPX3Xja (data dostępu: 01.2025)

Autor