Jakie są przyczyny wymiotów?

Nudności i wymioty mogą być spowodowane wieloma czynnikami. Z jednej strony mogą stanowić reakcję fizjologiczną, w odpowiedzi na toksyczną dla organizmu substancję, która dostała się tam w wyniku jej połknięcia. Z drugiej zaś, występujące w sposób przewlekły, wymioty są objawem przewlekłych chorób, toczących się w obrębie układu pokarmowego lub innych narządów. 

Przyczynami wymiotów mogą być choroby układu pokarmowego, m.in:

• dyspepsja czynnościowa,
• niedrożność przewodu pokarmowego,
• zaburzenia opróżniania żołądka – gastropareza,
• choroby wątroby.

Wymioty mogą także występować na tle psychogennym. Często napotykają osoby ze zdiagnozowanym nowotworem i są związane nie tylko z przyjęciem chemioterapii, której głównym działaniem niepożądanym są właśnie nudności i wymioty, ale i z samym uprzedzeniem chorego do chemioterapii. Wymioty na tle psychogennym mogą być także związane ze stresem, niepokojem czy reakcją emocjonalną na zapachy i smaki. Do psychiatrycznych przyczyn występowania wymiotów można zaliczyć także depresję, jadłowstręt psychiczny i bulimię.

Wśród głównych przyczyn występowania nudności i wymiotów można wyróżnić także leki i toksyny. Występowanie tego rodzaju wymiotów zwykle pojawia się maksymalnie do kilku dni od rozpoczęcia leczenia lub połknięcia toksyny. Do leków, które mogą powodować wymioty, można zaliczyć m.in.:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne, 
• niektóre leki immunosupresyjne (azatiopryna),
• doustne leki hipoglikemizujące (metformina), 
• antybiotyki (erytromycyna),
• niektóre leki kardiologiczne (digoksyna),
• leki podawane w narkozie. 

Wymioty mogą występować jako objaw choroby zakaźnej, spowodowanej przez wirusy (rotawirusy) i bakterie (Staphylococcus, Salmonella, Bacillus cereus i Clostridium perfringens). Takie wymioty charakteryzują nagłym początkiem i często współistniejącą biegunką. Wymioty ponadto mogą pojawić się po przedawkowaniu alkoholu. U niektórych dzieci wymioty mogą występować przy ząbkowaniu.

Umów dogodny termin wizyty u lekarza rodzinnego

Jakie są rodzaje wymiotów?

W zależności od charakteru treści wymiocin, przeprowadzonego wywiadu oraz badania fizykalnego lekarz rodzinny lub gastroenterolog może ustalić z dużym prawdopodobieństwem przyczynę występowania wymiotów. Inne rozpoznanie może dotyczyć pacjenta zgłaszającego wymioty krwią czy żółcią, a inne występujących czarnych, zielonych i fusowatych wymiotów lub wymiotów kałowych. Ważnym czynnikiem różnicującym jest także czas jaki upłynął po jedzeniu do momentu wystąpienia wymiotów, a także inne objawy takie jak gorączka, ból głowy, suchość błon śluzowych czy ubytki szkliwa zębów, wskazujące na bulimię. 

Wizytę u wybranych specjalistów zarezerwujesz przez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Jak postępować  w razie wystąpienia wymiotów?

Prawidłowe postępowanie przy wystąpieniu wymiotów powinno obejmować odpowiednie nawadnianie i wyrównanie zaburzeń elektrolitowych, ustalenie przyczyny ich wystąpienia oraz w razie potrzeby leczenie objawowe. 

Co podawać do jedzenia i picia przy wymiotach u dorosłych? Dieta przy wymiotach powinna obejmować posiłki lekkostrawne oraz chłodne napoje. Po wymiotach nie należy jeść tłustych, ciężkostrawnych posiłków. Powinno się pić i spożywać w miarę możliwości małe, a częstsze dania. 

Jakie leki stosować na wymioty u dziecka?

Rodzice często martwią się, gdy dziecko wymiotuje i nie wiedzą, co podać mu na wymioty. 

Częste wymioty u dziecka powinny być skonsultowane z lekarzem pediatrą, natomiast  w przebiegu niektórych chorób wymioty mają charakter samoograniczający i służą pozbyciu się toksyn, powstałych wskutek działania bakterii i wirusów. Zawsze należy dążyć do ustalenia przyczyny występowania wymiotów u niemowlaka i dziecka i na tej podstawie wdrażać leki na wymioty. Istotnym elementem jest podaż doustnych płynów nawadniających. W razie potrzeby można wdrożyć tabletki na wymioty z dimenhydrynatem, które zapobiegają występowaniu nudności i wymiotów, a także są stosowane w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej. Mogą być stosowane od 6. roku życia. Dyskusyjne pozostaje podawanie środków przeciwwymiotnych w przebiegu zatruć pokarmowych i ostrych zakażeń.

Co na wymioty w ciąży?

Wymioty w pierwszym trymestrze ciąży występują u 50% do 70% kobiet. Około 10% z nich wymaga wdrożenia postępowania farmakologicznego. Lekiem pierwszego rzutu jest pirydoksyna w połączeniu z lekiem przeciwhistaminowym (doksylaminą). W cięższych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o wdrożeniu ondansetronu, dimenhydrynatu lub metoklopramidu. Leki te są dostępne z przepisu lekarza. Wśród domowych sposobów na wymioty w ciąży można wyróżnić podawanie imbiru. Gdyby jego aromat był zbyt intensywny dla ciężarnej, można sięgnąć po imbir w postaci tabletki. 

Bibliografia:

1. Niebyl, Jennifer R. (2010). "Nudności i wymioty w czasie ciąży." N Engl J Med 363: 1544-50.
2. Mokrowiecka, A., Małecka-Panas, E. (2010). "Nudności i wymioty." Pediatria i Medycyna Rodzinna. 4.6: 268-274.

Autor