Zawroty głowy - czym są?

Zawroty głowy - czyli odczuwanie ruchu wirowego. A prościej rzecz ujmując - mamy wrażenie, że świat wokół nas wiruje, a my możemy mieć problem z utrzymaniem równowagi. Towarzyszyć mogą im nudności, wymioty, bóle głowy czy szum w uszach.

Często odczuwamy je przy gwałtownej zmianie pozycji ciała. I wcale nie występują aż tak rzadko - do lekarza rodzinnego zgłasza się 5-8% pacjentów z podobnymi objawami, a do laryngologa nawet 10-15%, przy czym częściej są to kobiety niż mężczyźni. Niektórzy pacjenci doświadczają zawrotów głowy jedynie przez krótką chwilę, a u innych może się to ciągnąć nawet latami. 

Jak powstają zawroty głowy?

Zawroty głowy zwykle stanowią złożony problemem, w leczenie którego zaangażowanych jest kilku specjalistów - laryngolog, neurolog lub okulista. Wynika to m.in. z faktu, że utrzymanie równowagi jest warunkowane przez współpracę trzech narządów zmysłów: narządu przedsionkowego, które znajduje się w uchu wewnętrznym, wzroku oraz tzw. receptorów czucia głębokiego, zlokalizowanych w mięśniach, stawach, ścięgnach  i skórze. Wszystkie te narządy analizują sygnały odbierane przez receptory i określają położenie naszego ciała. Zaburzenie funkcjonowania któregoś z nich może być przyczyną zawrotów głowy. Do innych przyczyn zawrotów głowy należą: nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie odcinka szyjnego kręgosłupa czy cukrzyca. Jeżeli laryngolog, neurolog czy okulista nie są w stanie nam pomóc, mogą skierować nas np. do lekarza internisty, kardiologa, ortopedy czy nawet neurochirurga, którzy przeprowadzą dalszą diagnostykę.

Umów wizytę u neurologa

Rodzaje zawrotów głowy

Istnieje kilka rodzajów zawrotów głowy. Są takie, które nazywa się fizjologicznymi, i te nie powinny nas niepokoić. Występują na przykład wskutek gwałtownej zmiany położenia ciała. Są też inne, określane jako pochodzenia obwodowego lub centralnego. Podczas diagnostyki zawrotów głowy, lekarze rozróżniają je ze względu na zaburzenie obwodowej lub ośrodkowej części błędnika, który bierze udział w zachowaniu równowagi. 

Objawy pochodzenia obwodowego mają zazwyczaj nagły początek, trwają od kilkunastu minut nawet do kilku godzin, przez okres do kilku tygodni. Zazwyczaj ruchy głowy zaostrzają objawy, a towarzyszącymi dolegliwościami mogą być m.in. szum w uszach, jednostronne upośledzenie słuchu, zaburzenia ostrości widzenia czy porażenie nerwu twarzowego. Tym typem dolegliwości zajmują się najczęściej laryngolodzy. Przyczynami obwodowych zawrotów głowy mogą być:

• urazy ucha wewnętrznego
• choroby zapalne ucha wewnętrznego
• nowotwory ucha wewnętrznego
• leki działające szkodliwie na ucho wewnętrzne
• choroba Meniere’a
• inne choroby, takie jak cukrzyca, zaburzenia hormonalne, miażdżyca naczyń.

Zawrotom głowy pochodzenia centralnego towarzyszy chwianie się, niepewność chodu, upadki, często zaburzenia świadomości, podwójne widzenie, czy mroczki przed oczami.  Pacjent nie jest w stanie określić dokładnego momentu wystąpienia objawów. Podobnie jak poprzednie, mogą trwać chwilę lub ciągnąć się latami. Pacjenci z takimi objawami zgłaszają się najczęściej do neurologa. Przyczynami mogą być:

• zapalenie mózgu
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• urazy głowy
• wstrząśnienie mózgu
• guzy mózgu
• stwardnienie rozsiane.

Co zrobić, jeśli odczuwamy zawroty głowy?

Przede wszystkim konieczna jest wizyta u lekarza. Dzięki zebranemu wywiadowi będzie on mógł ustalić okoliczności powstawania zawrotów głowy oraz towarzyszących im objawów, a w razie potrzeby skieruje nas do innych specjalistów np. laryngologa czy neurologa w celu dalszej  diagnostyki. Na wizytę możemy zapisać się on-line przez serwis LekarzeBezKolejki.pl. W przypadku niektórych pacjentów konieczna może się okazać nawet hospitalizacja, m.in. gdy zawrotom głowy towarzyszy wysokie ciśnienie tętnicze, po urazach wielonarządowych czy po nagłym wystąpieniu zawrotów z nasilającym się bólem głowy lub zaburzeniami słuchu. 

Bibliografia

1. Prusiński A. Zawroty głowy. Wyd. Lek. PZWL: Warszawa, 2002
2. Pierzchała K. Analiza przyczyn zawrotów głowy i zaburzeń równowagi. Bibl. Prospera Méniere’a 1998;2,1/2.
3. Hanley K, O’Dowd T, Considine N. A systematic review of vertigo in primary care. Br J Gen Pract 2001;51:666-71.
4. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/objawy/105618,zawroty-glowy [dostęp: 22.08.2019]
5. https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/objawy/152911,zawroty-glowy-i-zaburzenia-rownowagi [dostęp: 22.08.2019]

Autor