Jaka jest rola układu pokarmowego?

Układ pokarmowy zbudowany jest z przewodu pokarmowego i poszczególnych gruczołów: ślinianek, wątroby oraz trzustki. Jego zadaniem jest pobieranie, rozdrabnianie oraz trawienie pokarmu, co umożliwia przyswajanie składników odżywczych, a następnie usunięcie zbędnych produktów przemiany materii. Ponadto istnieje wiele badań, które udowodniły wpływ mikroflory jelitowej na pracę układu nerwowego, stan skóry oraz przebieg wielu chorób, zwłaszcza autoimmunologicznych.

Umów się do lekarza rodzinnego

Budowa układu pokarmowego

Przewód pokarmowy rozpoczyna jama ustna, w której zachodzi proces rozdrobnienia pobranego pokarmu i wymieszanie go ze śliną produkowaną przez ślinianki. Ponadto zawarta w ślinie amylaza rozpoczyna proces trawienia cukrów złożonych do cukrów prostych. Następnie pokarm jest połykany i przełykiem dostaje się do żołądka.

Żołądek

W żołądku produkowany sok żołądkowy, w skład którego wchodzi m.in. pepsyna - enzym odpowiedzialny za wstępne trawienie białek. Kwasowe pH soku żołądkowego umożliwia także wchłanianie żelaza, uwolnienie witaminy B12 z połączeń z białkami oraz stanowi barierę dla niepożądanych drobnoustrojów. 

Wątroba

Bardzo ważnym narządem, wchodzącym w skład układu pokarmowego, jest wątroba, która poza produkcją żółci odpowiada m.in. za liczne procesy metaboliczne, detoksykację czy syntezę czynników krzepnięcia .

Jelita

Pokarm z żołądka wędruje do dwunastnicy, do której uchodzi przewód żółciowy wspólny i przewód trzustkowy. Rolą żółci jest emulgacja tłuszczów, czyli rozbicie ich na mniejsze krople, aby zwiększyć powierzchnię działania enzymu trzustkowego - lipazy. Ponadto, zawarta w soku trzustkowym amylaza odpowiada za dalszy etap trawienia cukrów, zaś trypsyna - białek. Tak strawione składniki odżywcze trafiają do dalszych fragmentów jelita cienkiego i ulegają wchłanianiu przy udziale kosmków jelitowych.

Ostatni etapem, przebiegającym w jelicie grubym, jest wchłanianie wody i zagęszczanie mas kałowych. Po zakończeniu procesów fermentacyjnych, ulegają one wydaleniu poza organizm.

Najczęstsze choroby układu pokarmowego

Jeśli odczuwamy intensywne lub nawracające objawy ze strony przewodu pokarmowego, warto zgłosić się do lekarza POZ, który skieruje nas do gastrologa. Do alarmujących sygnałów należą:

• bóle brzucha,
• zaparcia, biegunki,
• zgaga, zarzucanie treści do przełyku,
• wzdęcia,
• niedobory składników odżywczych, pomimo zbilansowanej diety.

Dzięki odpowiedniej diagnostyce, możliwe jest wykrycie przyczyny objawów i zastosowanie skutecznego leczenia.

Wizytę u wybranego specjalisty umówisz za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Choroba wrzodowa

Wrzody to ubytki w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy, pojawiające się np. wskutek zakażenia bakterią Helicobacter pylori lub przewlekłej terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Objawia się silnym, palącym bólem w nadbrzuszu. Leczenie polega na zastosowaniu leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, antagonistów receptora H2 oraz środków zobojętniających. W przypadku zakażenia H. pylori, możliwe jest przeprowadzenie eradykacji za pomocą odpowiednio dobranej terapii złożonej.

Zespół jelita drażliwego (IBS)

Zespół jelita drażliwego polega na zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego, objawiających się biegunkami lub zaparciami, bólem brzucha i wzdęciami. Rozwija się w konsekwencji zaburzenia składu mikroflory jelitowej, nietolerancji pokarmowych lub nadwrażliwości trzewnej. IBS nasila się także w odpowiedzi na stres. Leczenie wymaga odpowiedniej diety, wykluczającej źle tolerowane składniki, probiotykoterapii oraz leków, m.in. rozkurczowych lub regulujących perystaltykę jelit.

SIBO

SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, polega na nadmiernym namnożeniu bakterii występujących w jelicie cienkim lub przeniesieniu tam bakterii, zasiedlających fizjologicznie jelito grube. Objawami SIBO są zaburzenia trawienia i wchłaniania, bóle brzucha, wzdęcia oraz biegunki lub zaparcia. Podstawą leczenia jest odpowiednia dieta, skomponowana przez dietetyka klinicznego oraz antybiotykoterapia. W razie potrzeby zastosować można leki regulujące wypróżnienia.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest chorobą autoimmunologiczną, w przebiegu której dochodzi do rozwoju stanu zapalnego błony śluzowej odbytnicy i okrężnicy. W jego rozwoju istotną rolę odgrywają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, takie jak przebyte infekcje lub dieta. WZJG objawia się silnym bólem brzucha, intensywnymi biegunkami, niedożywieniem i spadkiem masy ciała. Leczenie polega na stosowaniu preparatów immunosupresyjnych, sterydowych oraz zawierających pochodne kwasu 5-aminosalicylowego o działaniu przeciwzapalnym.