Co to jest dysbioza jelitowa? 

Dysbioza jelitowa to zaburzenie równowagi w składzie mikroflory jelitowej, w której organizm narażony jest na problemy zdrowotne. Problemy mogą dotykać układu pokarmowego, a czasem wpłynąć nawet na występowanie chorób autoimmunologicznych. Zaburzenia mikrobioty jelitowej obniżają różnorodność mikroorganizmów, czyli dochodzi do zmniejszenia ilości „dobrych” bakterii. Wielu naukowców wiąże dysbiozę jelitową z wieloma schorzeniami, takimi jak zespół jelita drażliwego, otyłość, cukrzyca typu 2 czy choroby neurologiczne.

Najbliższe terminy wizyt online u lekarza medycyny ogólnej

Objawy dysbiozy jelitowej

Dysbioza jelitowa może objawiać się w różny sposób. Problemy mogą być zauważalne od strony układu pokarmowego, ale równie często sygnały dobiegają z ogólnego samopoczucia. Objawy ze strony układu pokarmowego to np.: 

• bóle i skurcze brzucha;
• wzdęcia;
• biegunki; 
• zaparcia;
• uczucie nieświeżego oddechu.

Objawy ogólnoustrojowe to, chociażby ciągłe zmęczenie i uczucie braku energii, trudności z koncentracją, zaburzenia nastroju – lęki, drażliwość. Mogą również występować objawy skórne, takie jak trądzik, wysypka, łuszczyca. Oprócz tego organizm jest osłabiony, przez co dużo częściej łapie infekcje.

Dysbioza jelitowa a trądzik — w jaki sposób jelita wpływają na skórę?

Niezaprzeczalnie stan jelit wpływa na wygląd skóry. Dysbioza jelitowa może być jednym z czynników nasilających trądzik. Skóra wraz z jelitami komunikują się ze sobą poprzez oś jelito-skóra. Kiedy w jelitach maleje ilość „dobrych” bakterii, w organizmie zaczyna pojawiać się stan zapalny, gdzie toksyny przedostają się do krwioobiegu, osłabiając tym samym odporność – co powoduje zaburzenia hormonalne. To wszystko sprawia, że gruczoły łojowe zaczynają produkować więcej sebum, przez co nasilają się zmiany skórne (trądzik). Według badań, osoby, u których występuje trądzik, mają mniej różnorodną florę jelitową i posiadają mniej „dobrych” bakterii niż osoby bez zmian skórnych. 

Dysbioza jelitowa — przyczyny

Przyczyną zaburzenia równowagi między „dobrymi” i „złymi” bakteriami może być wiele. Wyróżnia się np.:

• niewłaściwą dietę — zbyt duża ilość cukru, tłuszczów trans, spożywanie zbyt dużej ilości żywności wysoko przetworzonej, niski poziom błonnika w diecie. To wszystko sprzyja rozwojowi „złych” bakterii;
• infekcje przewodu pokarmowego — przewlekłe zakażenia i zatrucia pokarmowe mogą zmieniać mikrobiotę;
• stosowanie antybiotyków i innych leków — antybiotyki niszczą wszystkie bakterie, w podobny sposób działają również niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• stres — obniża odporność, przez co wpływa na skład mikroflory bakteryjnej;
• zbyt mało snu i nieodpowiedni tryb życia — brak snu i siedzący tryb życia wpływają na mikrobiom w sposób negatywny;
• czynniki środowiskowe — dodatki do żywności i pestycydy zwiększają ilość „złych” bakterii w naszym organizmie.

Dysbioza jelitowa — jak leczyć?

Leczenie dysbiozy jelitowej polega przede wszystkim na zmianie trybu życia. Aby odpowiednio wspierać równowagę jelitową organizmu, należy:

• zredukować stres i poprawić jakość snu (medytacja, joga);
• zwiększyć aktywność fizyczną, wprowadzić regularny ruch (np. spacery);
• unikać alkoholu i palenia papierosów, co również pozytywnie wpłynie na mikrobiotę;
• wprowadzić zmiany w diecie;
• rozważyć suplementację probiotyków, prebiotyków i synbiotyków.

Co jeść mając dysbiozę jelitową? 

Przede wszystkim warto wprowadzić kilka zasad do diety:

• spożywanie większych ilości błonnika – warzywa, owoce, zamienić białe pieczywo i makarony na pełnoziarniste;
• włączenie do diety roślin strączkowych;
• stosowanie mniejszej ilości cukru i unikanie przetworzonej żywności;
• jedzenie większych ilości produktów fermentowanych – kiszonki, kefir, jogurty naturalne;
• korzystanie z polifenoli, które są np. w jagodach, oliwie z oliwek.

Odpowiednia dieta to leczenie naturalne dysbiozy. U wielu osób warto wspomóc się także suplementacją. Jaki probiotyk na dysbiozę jelitową? Przede wszystkim warto wybierać produkty wysokiej jakości i o znacznej liczbie żywych kultur. Najlepiej sprawdzą się Lactobacillus rhamnosus GG, który wspiera regenerację jelit po antybiotykoterapii, zapobiega biegunkom, a także wspiera odporność. Lactobacillus plantarum natomiast jest najczęściej stosowany u osób, u których występuje zespół jelita drażliwego, działa ochronnie na błonę śluzową jelit.

Dysbioza jelitowa — leki

W leczeniu dysbiozy jelitowej stosuje się probiotyki. U części pacjentów zaleca się także antybiotyk jelitowy (głównie stosowany jest w SIBO – zespole przerostu bakteryjnego jelita cienkiego oraz w chorobach wątroby), a także leki osłonowe. 

Jakie skutki niesie ze sobą dysbioza jelitowa?

Osoby z zaburzeniem równowagi mikrobioty jelitowej będą odczuwały problemy trawienne. U niektórych pacjentów może wystąpić zespół jelita drażliwego (IBS), ponieważ dysbioza jest jednym z głównych czynników jego rozwoju. U pacjentów z dysbiozą jelit występuje również większe ryzyko chorób autoimmunologiczny (np. celiakia). Sprzyja ona również przewlekłemu zapaleniu, które może prowadzić do chorób zapalnych jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego). U pacjentów z dysbiozą jelitową może wystąpić też otyłość czy insulinooporność.

Jakie badania wykonać, aby potwierdzić dysbiozę jelitową? Jaki lekarz potwierdzi dysbiozę jelitową?

Zauważenie niepokojących objawów to sygnał, aby udać się się do lekarza rodzinnego lub gastroenerologa, który jest specjalistą chorób układu pokarmowego, w tym jelit. Badanie dysbiozy jelitowej to przede wszystkim analiza kału (analiza kału metodą PCR, posiew kału, kalprotektyna w kale). Lekarz może skierować na badanie pod kątem SIBO – jest to test wodorowy lub wodorowo-metanowy test oddechowy, dzięki któremu można potwierdzić przerost bakterii w jelicie cienkim. Oprócz tego ważne jest, aby wykonać morfologię krwi, która wskaże m.in. czy występuje w organizmie stan zapalny.

Wizytę u lekarza możesz umówić bez wychodzenia z domu korzystając z witryny LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia

1. Gałecka, M., Basińska, A. M., Bartnicka, A. (2018). Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej, 12, 2, s. 50-59.
2. Lynch, S. V., Pedersen, O. (2016). The human intestinal microbiome in health and disease. New England Journal of Medicine, 375, 24, s. 2369–2379.
3. Rezaie, A. (2017). Hydrogen and methane-based breath testing in gastrointestinal disorders: the North American Consensus. American Journal of Gastroenterology, 112, 5, s. 775–784.
4. Thursby, E.,Juge, N. (2017). Introduction to the human gut microbiota. Biochemical journal, 474, 11, s. 1823-1836.

Autor