Różne przyczyny trądziku

Aby wystąpił trądzik, musi pojawić się jednocześnie kilka czynników: łojotok i zablokowanie ujść mieszków włosowych przez zrogowacenia. Prowadzi to do powstania stanu zapalnego, do którego przyczyniają się również bakterie Cutibacterium acnes (dawniej Propionibacterium acnes). 

Czynniki genetyczne

Znaczącą rolę odgrywają czynniki genetyczne - jeśli twoi rodzice mieli trądzik, istnieje większe ryzyko, że dotknie on także ciebie. 

Dieta a trądzik 

Czy dieta ma wpływ na pojawienie się trądziku? Znaczenie diety w powstawaniu lub zaostrzaniu trądziku jest niejasne. Być może znaczenie mają produkty o wysokim indeksie glikemicznym oraz produkty mleczne. 

Wszystko to prowadzi do powstawania trądziku na twarzy, brodzie, czole, policzkach, plecach, ramionach czy dekolcie. 

Jakie są najbardziej znane rodzaje trądziku? 

• trądzik zaskórnikowy - występują głównie zaskórniki, otwarte i zamknięte, jest to łagodna postać trądziku;
• trądzik grudkowo-krostkowy - często występujący rodzaj, oprócz zaskórników obecne są grudki i krostki objęte stanem zapalnym. Mogą być one bolesne; 
• trądzik ropowiczy - występują duże, ropne torbiele, które goją się z pozostawieniem nierównych blizn zanikowych.

Trądzik hormonalny

Trądzik androgenny leczy się za pomocą tabletek antykoncepcyjnych. Androgeny powodują zwiększoną produkcję łoju. Trądzik dorosłych można leczyć antykoncepcją w przypadku kobiet, u których występuje nadmierna produkcja sebum i nadmierne owłosienie (hirsutyzm). Pozwala to obniżyć stężenie testosteronu oraz zmniejszyć ilość zapalnych zmian trądzikowych. 

Przy korzystaniu z antykoncepcji hormonalnej w leczeniu trądziku oprócz konsultacji z dermatologiem, ważne są regularne wizyty kontrolne u ginekologa. 

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Umów dogodny termin telewizyty u lekarza rodzinnego

Co na trądzik?

Kosmetyki na trądzik odgrywają znaczącą rolę w jego leczeniu. Tabletki na trądzik przepisane przez lekarza pomogą Ci w pozbyciu się wyprysków. 

Pielęgnacja skóry trądzikowej

Jak pozbyć się trądziku? Ogromna część leczenia to odpowiednia pielęgnacja skóry, stosowana konsekwentnie i przez dłuższy okres.

Mycie skóry trądzikowej

Twarz myj dwa razy dziennie, stosując kosmetyki do skóry trądzikowej o pH 5-7. Myj ją dłońmi, nie używaj myjek ani innych urządzeń, które mogą dodatkowo podrażnić Twoją skórę. Codzienne mycie pozwoli usunąć sebum, pot, złuszczony naskórek i makijaż. 

Krem na trądzik

Skóra trądzikowa, pomimo tego, że jest tłusta, wymaga nawilżania. Nakładanie produktów wysuszających np. zawierających alkohol na całą twarz tylko zwiększy ilość wyprysków. 

Dostępnych jest bardzo wiele preparatów przeznaczonych specjalnie do nawilżania skóry trądzikowej. Kremy na trądzik nie powinny być tłuste, gdyż mogą zapychać pory. Sprawdź, czy konkretne substancje zapachowe, konserwanty lub emulgatory nie nasilają Twoich objawów. 

W kosmetykach pielęgnacyjnych szukaj kwasów AHA i BHA, kwasu glikolowego, mlekowego, azelainowego i salicylowego. Składniki te działają przeciwzaskórnikowo i delikatnie złuszczają naskórek.

Stosuj filtry UV SPF 30+ - zmniejszysz w ten sposób ryzyko pojawianie się przebarwień potrądzikowych. Filtry przeciwsłoneczne są niezbędne w przypadku stosowania niektórych leków czy kosmetyków na trądzik pospolity. 

Makijaż przy cerze trądzikowej

Możesz stosować makijaż, jednak dobór odpowiednich produktów jest szczególnie ważny. Pudry, podkłady i korektory nie mogą mieć działania komedogennego. Ważne jest dokładne zmywanie makijażu. Nie możesz też zapominać o regularnym myciu i dezynfekcji gąbek i pędzli. 

Maści na trądzik

Dostępnych jest wiele maści na trądzik bez recepty. 

• Maść z kwasem azelainowym - ma działanie przeciwzapalne, hamuje rozwój mikroorganizmów, wpływa na rogowacenie skóry w okolicy mieszków włosowych, hamuje powstawanie zaskórników;
• Maść z nadtlenkiem benzoilu - działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie, złuszczająco i zmniejsza zaskórniki;
• Maść cynkowa - może sprawdzić się w przypadku ropnych wyprysków. Ma działanie wysuszające, należy nanosić ją punktowo;
• Maść ichtiolowa - sprawdzi się na trądzik grudkowy lub trądzik podskórny. Pomaga w wyciąganiu ropy, działa bakteriostatycznie. 

Zioła na trądzik

Nie ma dostatecznych dowodów na skuteczność wszelkiego rodzaju herbatek ziołowych czy suplementów. Preparaty takie mogą być stosowane wspomagająco, ale nie powinny stanowić głównej metody leczenia. 

Wiele preparatów roślinnych stosowanych zewnętrznie może pomóc złagodzić objawy trądziku. Olejek z drzewa herbacianego stosowany na trądzik zmniejsza krosty, zmniejsza ilość zaskórników, ma działanie antybakteryjne. Pamiętaj, że czysty olejek może dodatkowo podrażnić skórę. Zamiast tego stosuj kosmetyki na trądzik zawierające w składzie olejek z drzewa herbacianego. 

Leki na trądzik - jakie są metody leczenia tej dermatozy?

Dostępnych jest wiele leków na receptę, które pomogą w walce z trądzikiem pospolitym. Przy ich stosowaniu ważna jest współpraca z lekarzem dermatologiem - wybierze on odpowiednie leczenie i doradzi w wyborze produktów do pielęgnacji.  

W przypadku umiarkowanych lub ciężkich zmian trądzikowych lekarz może zastosować antybiotyki np. limecyklinę, doksycyklinę, erytromycynę.  Antybiotyki na trądzik dostępne są zarówno w postaci doustnej, jak i preparatów do stosowania na skórę. 

Kolejnymi popularnymi lekami na trądzik są preparaty do stosowania miejscowego zawierające retinoidy np. tretinoinę, adapalen, izotretynoinę. 

Retinoidy na trądzik mogą działać drażniąco, powodować pieczenie, przesuszenie skóry lub zaostrzenie trądziku na początku leczenie. Przy ich stosowaniu ważne jest stosowanie nawilżających kremów łagodzących oraz filtrów UV. 

Izotretynoina

Izotretynoina jest najpopularniejszym lekiem stosowanym w leczeniu trądziku. Jej działanie jest wielokierunkowe - reguluje wydzielanie sebum, działa antybakteryjnie, zmniejsza rogowacenie ujść mieszków włosowych, zapobiega powstawaniu zaskórników, hamuje rozwój Cutibacterium acnes oraz zmniejsza ryzyko przebarwień. 

Leczenie izotretynoiną obarczone jest działaniami niepożądanymi i zawsze należy je prowadzić pod kontrolą lekarza dermatologa. 

Przebarwienia i blizny po trądziku

Po pierwsze - zapobiegaj. Nie wyciskaj samodzielnie wyprysków ani zaskórników, ponieważ zwiększa to ryzyko powstania przebarwień i blizn po trądziku. 

Jak pozbyć się blizn po trądziku? Pod okiem lekarz możesz dosyć skutecznie pozbyć się przebarwień i blizn przy zastosowaniu różnego rodzaju peelingów chemicznych, laseroterapii czy dermabrazji. Leczenie takie przynosi zauważalne rezultaty. 

Maść na blizny po trądziku może sprawdzić się w przypadku przerostowych, wypukłych zmian. Stosuj żele silikonowe, które pomogą nawilżyć skórę i będą chronić bliznę przed dalszymi uszkodzeniami.

Trądzik pospolity - podsumowanie

Trądzik to nie tylko przypadłość nastolatków, to coś więcej niż tylko pryszcze. Czasami wymaga leczenia antybiotykami, lecz nad trądzikiem da się zapanować. Podstawa to dobrze dobrana pielęgnacja i współpraca z lekarzem. 

Bibliografia:

1. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity-rodzaje-i-przyczyny-jak-pozbyc-sie-tradziku (Dostęp 04.12.2023)
2. https://www.mp.pl/dermatologia/wytyczne/258188,tradzik-pospolity-rozpoznanie-i-leczenie (Dostęp 04.12.2023)
3. https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/289708,tradzik-mlodzienczy-postepowanie-w-gabinecie-lekarza-rodzinnego (Dostęp 04.12.2023)
4. https://www.nice.org.uk/guidance/ng198/chapter/Recommendations (Dostęp 04.12.2023)
5. Enshaieh, S., Jooya, A., Siadat, A. H., & Iraji, F. (2007). The efficacy of 5% topical tea tree oil gel in mild to moderate acne vulgaris: a randomized, double-blind placebo-controlled study. Indian journal of dermatology, venereology and leprology, 73(1), 22–25. https://doi.org/10.4103/0378-6323.30646 
6. Fabbrocini, G., Annunziata, M. C., D'Arco, V., De Vita, V., Lodi, G., Mauriello, M. C., Pastore, F., & Monfrecola, G. (2010). Acne scars: pathogenesis, classification and treatment. Dermatology research and practice, 2010, 893080. https://doi.org/10.1155/2010/893080 
7. Jacek Szepietowski, Monika Kapińska-Mrowiecka, Andrzej Kaszuba, Andrzej Langner, Waldemar Placek, Hanna Wolska, Łukasz Matusiak. Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Przegl Dermatol 2012, 99, 649–673

Autor