Czym jest SIBO?

SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth), inaczej –  zespół rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. Choroba ta spowodowana jest migracją bakterii typowych dla jelita grubego do jelita cienkiego. Zadomowiona w nim obca flora bakteryjna powoduje zaburzenie trawienia oraz wchłaniania pokarmów, a zwłaszcza tłuszczów i witaminy B12. W prawidłowych warunkach w jelicie cienkim występuje około 1000 - 10 000 mikroorganizmów, zaś w SIBO dochodzi do zasiedlenia 100 000 organizmów bakteryjnych na mililitr treści pokarmowej. Częstość występowania SIBO nie jest do końca poznana, ale przyjmuje się, że problem ten dotyczy 2,5-22% populacji osób dorosłych.

Umów się do lekarza rodzinnego

SIBO – objawy

Objawy SIBO są bardzo niespecyficzne i nasilają się zwykle pod koniec dnia. Do najczęstszych objawów należą: 

• gazy;
• wzdęcia;
• zaparcia lub biegunki;
• nudności i wymioty;
• odbijanie po jedzeniu;
• kłucie w boku;
• ciężkość po posiłku;
• utrata masy ciała;
• zgaga;
• niedokrwistość;
• bóle brzucha;
• zespół przewlekłego zmęczenia;
• bóle mięśni i stawów;
• problemy skórne, m. in. trądzik różowaty;
• zespół niespokojnych nóg. 

Chorzy najczęściej uskarżają się na bóle brzucha, mdłości, biegunki i wzdęcia po spożyciu cukru, oligo- i monosacharydów oraz polioli, czyli cukrów alkoholowych. Dzieje się tak, ponieważ enzymy produkowane przez bakterie oraz produkty przemian metabolicznych upośledzają wydzielanie enzymów trawiennych. W ten sposób bakterie bytujące w jelicie cienkim żywią się sacharydami, powodując powyższe objawy. Zespół SIBO często prowadzi do alergii i nietolerancji pokarmowych, ponieważ większe niestrawione resztki pokarmu dostają się do krwi i podrażniają układ odpornościowy, który mocno reaguje na obce białka.

SIBO – przyczyny

Przyczyną SIBO jest zazwyczaj niewłaściwa dieta, słaba perystaltyka jelit oraz strukturalne wady przewodu żołądkowo-jelitowego. Może być ono skutkiem podeszłego wieku, długotrwałego leczenia preparatami zmniejszającymi kwasowość żołądka, zaburzeń odporności, niedożywienia oraz chorób autoimmunologicznych.

SIBO – leczenie

Leczenie SIBO polega przede wszystkim na zastosowaniu odpowiedniej diety i zmianie stylu życia. Włącza się także probiotyki i prebiotyki, zarówno w postaci produktów spożywczych, jak i suplementów diety. Bardzo ważna jest obserwacja po zastosowaniu probiotyku, ponieważ chorzy mogą nie tolerować wszystkich szczepów bakterii. W ciężkich przypadkach konieczne jest również zastosowanie antybiotykoterapii w celu wyeliminowania szkodliwych bakterii. Niezbędne jest nie tylko leczenie objawów SIBO, ale znalezienie przyczyny problemu i walka z nią. 

SIBO – dieta

Ważnym elementem leczenia SIBO jest wsparcie żywieniowe, szczególnie u pacjentów z utratą masy ciała lub niedoborem witamin i minerałów. Zalecana jest dieta low FODMAP, która polega na eliminacji łatwo fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli (alkohole cukrowe, najczęściej obecne w sztucznych słodzikach, takich jak ksylitol, mannitol i sorbitol). W normalnych warunkach produkty te ulegają fermentacji w jelicie grubym ale jeżeli dochodzi do przerostu bakterii w jelicie cienkim, dzieje się to już na tym odcinku. Nie są one dość dobrze wchłanianie w jelicie cienkim, co prowadzi do wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości jak gazy, wzdęcia, bóle brzucha i luźne stolce. Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty, nie trzeba całkowicie eliminować produktów FODMAP. Każdy człowiek ma swoją indywidualną tolerancję na te produkty, a w miarę ustępowania objawów można wprowadzać do diety produkty nowe i obserwować reakcję organizmu. W diecie low FODMAP wiele produktów powszechnie uznawanych za zdrowe należy czasowo wyeliminować. Problemy może sprawiać: czosnek, cebula, nasiona roślin strączkowych, niektóre orzechy, niektóre owoce, warzywa i zboża. Wprowadzenie kolejnych etapów diety powinny być przeprowadzone pod okiem dyplomowanego dietetyka.