USG jamy brzusznej - na czym polega?

Badanie USG (ultrasonograficzne) jest badanie obrazowym, które wykorzystuje odbijające fale ultradźwiękowe do obrazowania tkanek i narządów. W odróżnieniu od badania RTG, USG wykonuje się w czasie rzeczywistym, zatem już w trakcie badania można wykryć ewentualne nieprawidłowości. Badanie jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta i zupełnie nieinwazyjne. Można je powtarzać tak często, jak jest to konieczne.

W trakcie badania lekarz ma możliwość ocenić stan i strukturę badanych organów: trzustki, śledziony, pęcherzyka żółciowego, nadnerczy i nerek wraz z układem wyprowadzającym, pęcherza moczowego oraz narządów rodnych - macicy i jajników u kobiet lub prostaty u mężczyzn. Może tez zaobserwować przepływ krwi w aorcie brzusznej i innych naczyniach znajdujących się w jamie brzusznej (USG Dopplera). Wykonanie badania USG może zlecić lekarz rodzinny, a także specjalista chorób wewnętrznych, urolog, czy gastrolog. Jest ono refundowane w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Kiedy wykonać USG jamy brzusznej?

Istnieje wiele wskazań, które powinny skłonić nas do wykonania USG jamy brzusznej. Jeżeli towarzyszą nam ostre lub przewlekłe bóle brzucha, często dopadają nas nudności, wymioty lub biegunki, nasz brzuch jest wzdęty bez żadnej przyczyny lub wyczuwamy w nim guzy, nie powinniśmy zwlekać z tym badaniem. Badanie powinno się również wykonać jeżeli doznaliśmy urazu brzucha.

Badanie USG warto również rozważyć gdy szybko straciliśmy na wadze lub uzyskaliśmy nieprawidłowe wyniki innych badań. Skierowanie na badanie otrzymamy od lekarza rodzinnego. Na wizytę możemy się zapisać w serwisie LekarzeBezKolejki.pl, który oferuje tysiące terminów u specjalistów w całym kraju. Badanie możemy również wykonać prywatnie, jednak wówczas nie jest ono refundowane.

W ramach profilaktyki zdrowotnej USG jamy brzusznej należy wykonywać co najmniej co dwa lata. W ten sposób lekarz może obserwować stan narządów jamy brzusznej i w porę wykryć wszelkie nieprawidłowości.

Jak przygotować się do USG jamy brzusznej?

Część badań wykonuje się w trybie pilnym, aby przyspieszyć diagnostykę, gdy pacjent jest w ciężkim stanie. Niestety badania te mogą mieć ograniczoną wartość, gdyż pacjent najczęściej nie jest odpowiednio do nich przygotowany.

Pacjent zjawiając się gabinecie musi być na czczo. Oznacza to, że powinien wstrzymywać się od jedzenia przez co najmniej 6 godzin przed USG. To ważne, ponieważ zalegająca treść pokarmowa utrudnia badanie. Przez badaniem nie powinno się żuć gumy, palic papierosów i pić żadnych płynów poza wodą niegazowaną. Na dzień przed badaniem dieta powinna być lekkostrawna, pozbawiona pokarmów wzdymających, by uniknąć nadprodukcji gazów, które stanowią przeszkodzę dla ultradźwięków. Wspomagająco można przyjmować preparaty na wzdęcia, które usuną powietrze z przewodu pokarmowego.

Jeżeli czeka nas USG układu moczowego, na 2 godziny przed badaniem należy wypić kilka szklanek wody i nie oddawać moczu. O szczegóły warto dopytać podczas rejestracji do badania.

Samo badanie nie trwa długo, odbywa się ono w pozycji leżącej. Pacjent musi odsłonic brzuch, dlatego na tę okazję lepiej wybrać wygodne ubrania niekrępujące ruchów. Na głowicę urządzenia lekarz nakłada specjalny żel, który usprawnia przekazywanie i odbieranie fal przez urządzenie. Następnie przykłada ją do brzucha i przesuwa w róznych kierunkach, aby zobaczyć konkretne narządy. W trakcie badania lekarz może poprosić o zmianę pozycji lub chwilowe wstrzymanie oddechu.  Po zakończonym badaniu otrzymamy szczegółowy opis badania.

USG jamy brzusznej w ciąży

Badanie USG jest standardową procedurą wykonywaną u kobiet ciężarnych. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego pierwszy raz należy je wykonać między 11. a 14. tygodniem ciąży, a następie między 21. a 26. tygodniem i między 27. a 32. tygodniem. Jeżeli to konieczne badanie przeprowadza się częściej. Ciężarne mogą wykonać USG w gabinecie ginekologicznym. Badanie to pozwala ocenić lekarzowi stan i rozwój płodu, jego położenie, wiek i płeć, a także stan wód płodowych. Przyszłe mamy mogą się zdecydować na coraz bardziej popularne USG 3D i 4D, dzięki którym mogą sprawdzić, jak maluch się rozwija i zachowuje.