Witamina D – normy

Normy dla witaminy D dla populacji Polski zostały ustalone na poziomie wystarczającego spożycia (AI). U niemowląt norma wynosi 10 µg/cholekalcyferolu/dobę. W pozostałych grupach niezależnie od wieku, płci i stanu fizjologicznego zapotrzebowanie na tę witaminę wynosi >30-50 µg/dobę.

Umów się do lekarza rodzinnego

Witamina D – objawy niedoboru

Niedobór witaminy D jest dość częstą przypadłością. Wywołuje krzywicę u niemowląt i małych dzieci, opóźnia wyrastanie zębów mlecznych, a u dorosłych powoduje odwapnienie kości, próchnicę zębów, osłabienie siły mięśniowej i bóle kostne. Do podstawowych objawów niedoboru witaminy D należy:

• osłabienie mięśni;
• zły nastrój;
• większa wrażliwość na ból;
• większe ryzyko złamań kości;
• wyższe ciśnienie krwi;
• senność;
• gorsza kondycja i spadek wytrzymałości.

Nadmiar witaminy D

Tak jak każdą substancję, witaminę D również można przedawkować. Długotrwałe przyjmowanie wysokich dawek tego suplementu lub nadwrażliwość na tę witaminę może wywołać wiele nieprzyjemnych i groźnych dla organizmu konsekwencji. Do najczęstszych objawów nadmiaru witaminy D należą: wymioty, nudności, osłabienie, brak apetytu, nadmierne pocenie się, nadpobudliwość, rozdrażnienie, ból głowy i oczu oraz problemy z wypróżnianiem się. Przedawkowanie witaminy D powoduje nadmierne odkładanie się wapnia w organach i naczyniach krwionośnych, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia. 

Źródła witaminy D w diecie

Głównym źródłem witaminy D jest synteza skórna poprzez promienie słoneczne (około 80%), natomiast z żywnością dostarczamy ją w około 20%. Do pokarmów bogatych w tę witaminę należą ryby, oleje rybne, jaja oraz tłuszcze wzbogacone w witaminę D. 

Tabela 1. Zawartość witaminy D w wybranych produktach spożywczych 

Wchłanianie witaminy D z pożywienia zależy m.in. od obecności kwasów tłuszczowych i stanu błony śluzowej jelit. Ilość witaminy D pochodzącej z diety szacuje się zaledwie na 2,5-5 µg/dobę. Należy pamiętać, że w czasie suplementacji i leczenia witaminą D powinna być zapewniona odpowiednia podaż wapnia w diecie. W przypadku braku takiej możliwości wskazana jest uzupełniona suplementacja farmakologiczna solami wapnia, najlepiej w kilku dawkach podzielonych, które należy przyjmować w czasie posiłków.

Suplementacja witaminy D

Witamina D dawkowanie

Aby ustalić odpowiednią dawkę witaminy D, należy wykonać badanie poziomu witaminy D we krwi i z pomocą lekarza POZ lub farmaceuty dopasować dawkę suplementu odpowiednio do wyniku badań. Najlepszym wyborem będzie witamina D, która jest lekiem, a nie suplementem. Dawka profilaktyczna witaminy D powinna być dopasowana na podstawie: wieku, masy ciała, pory roku, ekspozycji na słońce, trybu życia i nawyków żywieniowych. 

Witamina D dla niemowląt

Niezależnie od sposobu karmienia, należy podawać witaminę D niemowlętom od pierwszych dni życia do 6. miesiąca życia - 400 j.m./dobę. Między 6. a 12. miesiącem życia suplementacja wynosi 400-600 j.m./dobę. Dla wcześniaków dawki są ustalane indywidualnie przez lekarza pediatrę. 

Witamina D dla dzieci

Suplementacja nie jest wymagana (a jedynie zalecana) u dzieci od 1. do 10. roku życia, które opalają się z odsłoniętymi przedramionami i nogami minimum 15 minut dziennie między godziną 10.00 a 15.00 (bez kremu ochronnego). Jeśli nie są spełnione powyższe wytyczne mające na względzie nasłonecznienie, zalecana jest suplementacja witaminą D (600-1000 j.m./dobę). 

Witamina D dla dorosłych 

U zdrowych, dorosłych osób, przebywających odpowiednią ilość czasu na słońcu, suplementacja nie jest konieczna, lecz nadal zalecana i bezpieczna w ilości 800-2000 j.m./dobę. 

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Rusińska A., i in. (2018). Zasady suplementacji i leczenia witaminą D - nowelizacja 2018 r. Postępy Neonatologii 24 (1). 
2. Ostrowska L. i in. (2018). Diagnostyka Laboratoryjna w Dietetyce. PZWL, Warszawa, s. 89
3. Ciborowska H., Rudnicka A. (2007). Dietetyka - Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, s. 142-144.