Choroba bostońska, czyli choroba dłoni, stóp i jamy ustnej

Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (ang. Hand, Foot and Mouth Syndrome – HFMS) to jednostka chorobowa, która potocznie (choć nieprawidłowo) nazywana jest bostonką lub chorobą bostońską. Jest to choroba zakaźna, która najczęściej dotyka dzieci poniżej 10. roku życia, ale może pojawić się także u starszych pacjentów, m.in. u dorosłych z osłabioną odpornością bądź cierpiących na choroby przewlekłe. 

Objawy choroby dłoni, stóp i jamy ustnej

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby bostońskiej są zmiany skórne (osutka) o charakterze pęcherzykowym lub grudkowym, które pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej, a także na skórze rąk i stóp. U niektórych pacjentów osutka może także pojawić się na innych częściach ciała, np. na tułowiu lub na pośladkach. Dodatkowo zmianom skórnym często towarzyszy gorączka lub zapalenie gardła – te objawy zazwyczaj poprzedzają wystąpienie osutki. W czasie przebiegu choroby bostońskiej pacjenci mogą się także skarżyć na dolegliwości ze strony układu oddechowego lub pokarmowego. Choroba najczęściej ustępuje samoistnie, a jej przebieg trwa około 2-3 tygodni. Zazwyczaj nie odnotowuje się przypadków powikłań po chorobie bostońskiej.

Umów się do pediatry

Etiologia choroby bostońskiej

Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej jest chorobą zakaźną, spowodowaną przez enterowirusy (np. wirusy Coxsackie). Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzielinami osoby chorej (ślina, plwociny, płyn wyciekający z pękających pęcherzyków), np. poprzez kaszel czy kichanie. Zmiany skórne zauważyć można w okresie między 2. a 3. dniem choroby. Pacjent z chorobą bostońską może zarażać aż do zaniknięcia zmian skórnych, jednak należy pamiętać o tym, że wirusy mogą być wydalane z kałem nawet do kilku tygodni po ustąpieniu objawów choroby. Poprzez swój zakaźny charakter bardzo często ogniska choroby bostońskiej spotyka się w miejscach, gdzie można znaleźć skupiska dzieci, np. w przedszkolach czy żłobkach.

Diagnostyka i leczenie choroby bostońskiej

W przypadku zauważenia u dziecka objawów choroby bostońskiej, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza pediatry, który zbada małego pacjenta. Lekarz najczęściej stawia diagnozę na podstawie objawów choroby, a w szczególności na podstawie charakterystycznych zmian skórnych. Dodatkowo może także wykonać badanie identyfikujące obecność wirusa w wymazie z gardła bądź w próbce stolca pacjenta. 

Nie ma dostępnych leków, które zwalczałyby wirusy wywołujące chorobę bostońską. Leczenie choroby dłoni, stóp i jamy ustnej polega głównie na zwalczaniu jej objawów. Mogą temu służyć m.in. leki przeciwbólowe, a także płyny dezynfekujące (odpowiednie do stosowania w jamie ustnej), które pomogą uporać się z uciążliwymi objawami choroby. 

Pamiętaj, że na wizytę u dowolnego specjalisty z łatwością i bez konieczności wychodzenia z domu umówisz się za pośrednictwem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Co zrobić, aby nie zachorować na chorobę bostońską?

Głównym czynnikiem chroniącym przed zachorowaniem na chorobę bostońską jest przestrzeganie zasad higieny, w tym częste mycie rąk, a także dezynfekcja przedmiotów, których mógł dotykać pacjent (np. klamki). Warto także pamiętać o izolacji chorych – rodzice nie powinni posyłać do żłobka lub przedszkola dziecka, które choruje na bostonkę, w szczególności wtedy, gdy utrzymuje się u niego gorączka bądź objawy skórne. 

Warto także pamiętać, że zachorowanie na bostonkę nie zapewnia nam niestety odporności na resztę życia. Wynika to z faktu, iż chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej może powodować wiele rodzajów enterowirusów, więc w przypadku zachorowania nasz organizm tworzy odporność tylko na konkretny rodzaj enterowirusa.

Autor