Kikut pępowinowy — co to takiego?

Dziecko przez cały okres ciąży połączone jest z matką za pomocą pępowiny, przez którą dostarczane są dla dziecka niezbędne do życia substancje, takie jak pożywienie czy tlen. Gdy dziecko przychodzi na świat, pępowina zostaje przecięta, a następnie na kikut zakłada się specjalny zacisk.

Kikut pępowinowy początkowo jest bladoróżowy, a z czasem zmienia kolor na brązowy, fioletowy, szary, a nawet na niebieski. Po kilku dniach powstaje strup, który odpada po około 2-3 tygodniach. W tym czasie bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja kikuta pępowinowego, aby zapobiec zakażeniu.

Pielęgnacja kikuta pępowinowego

Kikut pępowinowy, który nie jest odpowiednio pielęgnowany, stanowi idealne środowisko do rozwoju drobnoustrojów, a co za tym idzie — jest podatny na infekcje. Poniżej przedstawiono rzeczy, o których należy pamiętać przy pielęgnacji kikuta pępowinowego.

Higiena

Kikut pępowinowy należy regularnie i delikatnie oczyszczać, używając suchych gazików lub patyczków. Dodatkowo nie należy dotykać go brudnymi rękami. Jeśli dojdzie do sytuacji, że na kikut dostanie się mocz lub kał, należy go delikatnie oczyścić za pomocą wody i delikatnego mydła, które przeznaczone jest do pielęgnacji noworodków. Jeśli nie posiadamy takiego mydła, a sytuacja wymaga natychmiastowej reakcji, można zastosować szare mydło. Po oczyszczeniu kikuta pępowinowego, należy go dokładnie osuszyć.

Suche środowisko

Kikut pępowinowy nie powinien być cały czas wilgotny lub mokry, ponieważ uniemożliwi to jego prawidłowe gojenie. Istotne jest, aby po każdym myciu, delikatnie osuszyć go, a podczas zakładania pieluszki, jeśli to możliwe - odkryć strup, aby nie podrażniać go materiałem. Przez okres gojenia się kikuta, należy uważać, aby nie zamoczył się on podczas kąpieli w wannie. Pediatrzy sugerują w tym czasie, oczyszczanie dzieci za pomocą mokrych gąbek. Po każdym zamoczeniu należy delikatnie i dokładnie osuszyć okolice kikuta pępowinowego.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu na portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Prawidłowe gojenie

Podczas gojenia się kikuta, nie należy ruszać czy samemu wyrywać strupka. Kikut pępowinowy odpadnie samodzielnie w momencie, gdy skóra będzie całkowicie zregenerowana. Nawet jeśli kikut jest praktycznie oddzielony od skóry, nie należy go wyrywać. Samodzielne próby mogą spowodować otwarcie rany, a co za tym idzie — zakażenie drobnoustrojami. 

Co robić, jak odpadnie kikut pępowinowy?

Gdy kikut pępowinowy odpadnie, możemy zauważyć kilka kropli krwi, ale nie należy się nią martwić. U niektórych noworodków może również pojawić się żółtawa wydzielina, a miejsce po kikucie może być zaczerwienione. Tymi aspektami również nie należy się przejmować. Zaleca się kontynuację przemywania tego miejsca za pomocą ciepłej wody z mydłem. Dodatkowo nie można zapominać o myciu rąk przed dotknięciem podrażnionego miejsca.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Do pediatry należy udać się, gdy zaobserwujemy w obrębie kikuta pępowinowego objawy, takie jak obrzęk, zaczerwienienie, ciągłe krwawienie, wyciekającą z rany ropę, a także śmierdzący zapach z tego obszaru. Te objawy mogą świadczy o toczącej się w organizmie infekcji. Dodatkowo dziecku może również towarzyszyć gorączka. Inną przyczyną, przez którą należy zwrócić się do lekarza, jest pozostanie kikuta na swoim miejscu, przez więcej niż 6 tygodni. 

Niegojący się kikut — co zrobić?

Niegojący się kikut to zmora wielu rodziców. Ciepła woda i mydło czasami nie wystarcza. W takich przypadkach można spróbować zastosować preparaty do pielęgnacji i dezynfekcji ran, które zawierają dichlorowodorek oktenidyny czy fenoksyetanol. Decyzję o zastosowaniu preparatów z tymi substancji należy bezwzględnie uzgodnić z lekarzem pediatrą. Pamiętajmy, że noworodki są bardziej narażone na działania niepożądane leków, a indywidualne próby leczenia, tak małych dzieci mogą nie przynieść poprawy, a wręcz zaszkodzić naszym pociechom.

Bibliografia

1. Harding, K. (2022). Umbilical Cord Care. Cincinnati children’s. Available from: https://www.cincinnatichildrens.org/health/u/umbilical-cord-care 
2. (2023). Umbilical cord stump and belly button. Children's Health Queensland. Available from: https://www.childrens.health.qld.gov.au/health-a-to-z/caring-for-your-babys-umbilical-cord-stump-and-belly-button 
3. (2022). Umbilical Cord Care. WebMD. Available from: https://www.webmd.com/parenting/baby/baby-umbilical-cord 

Autor