Erytrocyty – jaka jest ich rola?

Erytrocyty, inaczej krwinki czerwone lub czerwone ciałka krwi, należą do tzw. elementów morfotycznych krwi. Zalicza się do nich również leukocyty (krwinki białe) oraz trombocyty (płytki krwi). Praktycznie wszystkie erytrocyty wytwarzane są w szpiku kostnym czerwonym, który znajduje się w istocie gąbczastej, czyli w kościach płaskich i nasadach kości długich. Ich cykl życia wynosi około 120 dni. Po tym czasie są rozkładane przez organizm (w śledzionie i wątrobie) i mogą być ponownie wykorzystane. Głównym zadaniem czerwonych krwinek jest transport cząsteczek tlenu z płuc do wszystkich tkanek, a także transportowanie dwutlenku węgla. Proces ten jest możliwy dzięki obecności w krwinkach hemoglobiny - czerwonego barwnika, który jest niezbędny w transporcie tlenu. 

Na wynikach badań laboratoryjnych erytrocyty oznaczane są skrótem RBC (ang. Red blood cell).

Kiedy sprawdza się poziom erytrocytów?

Poziom erytrocytów przeważnie oznacza się przy okazji wykonywania morfologii krwi, która jest często zlecanym badaniem przez lekarzy rodzinnych, zwłaszcza w ramach profilaktyki lub początkowej diagnostyki. Jednak poziom erytrocytów przydaje się również w diagnostyce niedokrwistości, a także przy podejrzeniu schorzeń szpiku kostnego i niektórych nowotworów. Badanie to wykonuje się również u osób z podejrzeniem niedotlenienia, gdyż w takich sytuacjach organizm reaguje zwiększoną produkcją czerwonych krwinek.

Ciekawostką może być fakt, że badanie poziomu erytrocytów jest częstą praktyką w badaniach antydopingowych. Podwyższony poziom czerwonych krwinek może świadczyć o zażywaniu niedozwolonych środków dopingowych.

Normy poziomu erytrocytów w badaniach

Morfologię, w tym oznaczanie poziomu erytrocytów, należy wykonywać na czczo między godziną 7 a 10 rano, ponieważ w późniejszych godzinach niektóre parametry mogą ulec zmianie. Do badania potrzebna jest pełna krew żylna, którą pobiera się w zgięciu łokciowym.

Normy erytrocytów (RBC) u osób dorosłych

• kobiety: 4,2–5,4 mln/mm³
• mężczyźni: 4,5–5,9 mln/mm³

Ich podwyższone stężenie nazywane jest erytrocytozą, zbyt niski poziom to erytrocytopenia. Częściej mamy do czynienia z tą drugą anomalią. Zakresy wartości prawidłowych wyników dla stężenia erytrocytów mogą być zróżnicowane w zależności od laboratorium, w którym wykonano badania. Musimy również pamiętać, że nawet jeśli nasze wyniki badań mieszczą się w granicach normy, należy je interpretować w odniesieniu do innych wskaźników. W tym celu najlepiej udać się na wizytę do lekarza rodzinnego lub innego specjalisty, który przeanalizuje nasze wyniki w kontekście ewentualnych chorób i historii leczenia. Wizytę szybko umówimy w serwisie LekarzeBezKolejki.pl, który posiada w swojej bazie tysiące lekarzy przyjmujących pacjentów w całej Polsce.

Morfologia krwi jest badaniem, które refunduje Narodowy Fundusz Zdrowia. Może otrzymać na nią skierowanie od lekarza rodzinnego. W razie potrzeby możemy ją wykonać na własny koszt w laboratorium analitycznym, gdyż jego cena nie jest wysoka.

Erytrocytopenia – niski poziom erytrocytów

Gdy poziom erytrocytów znajduje się poniżej normy, mówimy o erytrocytopenii. Stan ten najczęściej sygnalizuje, że mamy do czynienia z niedokrwistością (anemią). Przeważnie zakłada się, że anemia spowodowana jest niedoborem żelaza w organizmie, jednak przyczyn może być więcej. Wskazuje się na anemię wywołaną znaczną utratą krwi, upośledzeniem wytwarzania erytrocytów lub skróconym czasem życia czerwonych krwinek. Pierwszy typ może mieć charakter ostry (w wyniku urazu) lub przewlekły (np. będący efektem krwawienia z przewodu pokarmowego. Zaburzenia produkcji erytrocytów najczęściej spowodowane są niedoborami w diecie (żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12), upośledzonym wchłanianiem potrzebnych składników lub chorobami przewlekłymi. Skrócony czas życia erytrocytów wiąże się nieprawidłową reakcją immunologiczną organizmu, wadliwą budową krwinek, czy zaburzonym procesem syntezy prawidłowej hemoglobiny.

W wyniku anemii komórki ciała ulegają niedotlenieniu, co objawia się zmęczeniem i ogólnym osłabieniem, spadkiem koncentracji, przesuszeniem skóry i bladością powłok skórnych, nieregularnym lub szybkim biciem serca, a także zawrotami i bólami głowy.

Erytrocytoza - erytrocyty ponad normę

Gdy poziom erytrocytów znacznie wykracza poza określoną normę, mówimy o nadkrwistości. Często dzieje się tak u osób palących papierosy, wykonujących ciężką pracę fizyczną oraz przebywających przez dłuższy czas na dużych wysokościach. Podwyższone miano erytrocytów może być też jednym z objawów wady serca lub przewlekłych chorób płuc. Również niektóre choroby nowotworowe (np. rak nerki) oraz choroby rozrostowe szpiku (czerwienica prawdziwa) mogą przyczyniać się do zwiększenia liczby czerwonych krwinek.

Autor