Leukocyty – strażnicy odporności

Leukocyty to komórki, które są podstawowym elementem prawidłowo funkcjonującego układu immunologicznego. Chronią organizm przed takimi patogenami, jak wirusy i bakterie. Produkowane są w szpiku kostnym. Część z nich dostaje się do krwi, a część pozostaje w tkankach. Dzielą się na dwie grupy - agranulocyty oraz granulocyty. W skład tych pierwszych wchodzą limfocyty i monocyty, zaś do drugiej grupy należą neutrofile, eozynofile i bazofile. U zdrowych osób ich liczba waha się od 4 do 10 tys. komórek/µl. Gdy rozwinie się stan zapalny lub zakażenie, ilość leukocytów wzrasta i zostaje przetransportowana do zaatakowanego miejsca. Poziom leukocytów poniżej normy określany jest mianem leukopenii.

Leukocyty – normy dla poszczególnych grup

Granulocyty: 1,8–8,9 tys/µl

• Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)(NEUT): 1,5–7,4 tys/µl
• Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)(EOS): 0,02–0,67 tys/µl
• Granulocyty zasadochłonne (bazofile)(BASO): 0–0,13 tys/µl

Monocyty (MONO): 0,21–0,92 tys/µl
Limfocyty (LYMPH): 1,1–3,5 tys/µl

• Limfocyty B: 0,06–0,66 tys/µl
• Limfocyty T: 0,77–2,68 tys/µl
• Limfocyty T CD4+: 0,53–1,76 tys/µl
• Limfocyty T CD8+: 0,30–1,03 tys/µl

Trzeba mieć na uwadze, że każde laboratorium analityczne ustala własne normy, które mogą się między sobą różnić. Analizując wyniki musimy kierować się wartościami referencyjnymi ustalonymi przez laboratorium. W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z hematologiem. Na wizytę do tego specjalisty umówimy się za pośrednictwem serwisu LekarzeBezKolejki.pl, który udostępnia tysiące terminów do lekarzy w całej Polsce.

Leukopenia – gdy leukocytów jest za mało

Gdy poziom leukocytów spada, mówimy o leukopenii. Ich niewielki niedobór zwykle nie daje żadnych objawów, przez co wiele osób jest pozostaje nieświadomych. O tym, że leukocytów jest za mało, dowiadują się przypadkowo podczas rutynowego badania krwi. Większe niedobory mogą być odczuwalne w postaci stanu podgorączkowego i gorączki oraz nawracających infekcji dróg oddechowych (zapalenia oskrzeli, angina). Inne objawy leukopenii to:

• ogólne osłabienie
• zwiększona męczliwość
• wrzodziejące zmiany w jamie ustnej, afty,
• nudności i wymioty,
• bóle głowy,
• powiększone węzły chłonne,
• anemia,
• przedłużone i obfite krwawienia miesięczne,
• ropne zmiany skórne.

Przyczyny niedoboru leukocytów

Obniżenie poziomu leukocytów może mieć wiele przyczyn. Przeważnie jednak jest to wynik przebytej niedawno infekcji wirusowej, z czym zmaga się każda osoba po przeziębieniu lub grypie. W trakcie walki z patogenem białe krwinki ulegają zniszczeniu, a odtworzenie ich populacji wymaga nieco czasu. Taki stan nazywany jest przejściową leukopenią. Leukopenia może być również następstwem takich schorzeń i zaburzeń, jak:

• choroby szpiku kostnego i nowotwory (anemia aplastyczna, białaczka, włóknienie szpiku)
• nadczynność tarczycy,
• choroby autoimmunologiczne (reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy),
• zakażenie wirusem HIV,
• zespół Kostmanna,
• gruźlica,
• choroby pasożytnicze,
• hipersplenizm.

Leukopenia może być też efektem radio- i chemioterapii, a także przewlekłego przyjmowania leków przeciwpadaczkowych, immunosupresyjnych, przeciwbólowych czy stosowanych w leczeniu nadczynności tarczycy. Obniżenie poziomu leukocytów obserwuje się również u osób narażonych na silny i długotrwały stres, a także długotrwale i ciężko niedożywionych. 

Sposoby leczenia leukopenii

Rodzaj leczenia leukopenii uzależniony jest od przyczyny spadku poziomu leukocytów. Jeżeli jest ona efektem niedawno przebytej infekcji, wystarczy odczekać kilka tygodni i pozwolić organizmowi się zregenerować. Pomoże dobrze zbilnasowana dieta, umiarkowana aktywność fizyczna i dużo snu. Jeżeli przyczyną jest choroba, należy się skupić na jej wyleczeniu. W przypadku chorób szpiku kostnego o pomoc należy się zwrócić do hematologa.

Może się zdarzyć, że mimo wyleczenia choroby poziom leukocytów nadal jest zbyt niski. Lekarz może wówczas zadecydować o wprowadzeniu terapii sterydami. W skrajnych przypadkach konieczna może być hospitalizacja i podawanie pacjentowi czynnika wzrostu granulocytów lub nawet przeszczep szpiku kostnego.

Autor