Czy andropauza to męska menopauza?

U mężczyzn, podobnie jak u kobiet, wraz z wiekiem dochodzi do stopniowego zmniejszania się wydzielania hormonów, w tym: melatoniny, hormonu wzrostu, androgenów i estrogenów. Proces ten nazywa się andropauzą (gr. andros – mężczyzna, gr. pausis – przerwa) i przeważnie rozpoczyna się on po 50. roku życia, choć nie brakuje przypadków, gdy objawy męskiego przekwitania pojawiają się już u trzydziestolatków. 

Różnica między andropauzą i menopauzą jest zasadnicza. U kobiet zmiany zachodzą szybciej (w ciągu około dwóch lat) i są bardziej zauważalne, towarzyszy im jeden charakterystyczny objaw, który mówi o początku menopauzy – zaprzestanie miesiączkowania. U mężczyzn andropauza przebiega stopniowo i, co bardzo ważne, nie oznacza utraty płodności. Mimo spadku poziomu testosteronu, jądra cały czas produkują plemniki.

Jak rozpoznać objawy andropauzy?

Jednym z pierwszych i najbardziej zauważalnych objawów andropauzy są zaburzenia sfery seksualnej. U mężczyzn objawiają się zmniejszającą się satysfakcją z życia seksualnego, spadkiem libido oraz problemami z erekcją. Zmianom ulec może także sylwetka, ponieważ wraz ze spadkiem stężenia hormonów zwiększa się tendencja do gromadzenia tkanki tłuszczowej (zwłaszcza w okolicy brzucha), przy jednoczesnym zmniejszaniu się tkanki kostnej i mięśniowej. Deficyt hormonów odbija się negatywnie na kondycji układu sercowo-naczyniowego i kostnego, przez to mężczyźni są bardziej narażeni na wystąpienie osteoporozy, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, udaru bądź zawału mięśnia sercowego. Oprócz tego wystąpić mogą zaburzenia snu i nastroju, pewien niepokój i lęk, szybsza męczliwość oraz nadmierna potliwość.

Andropauza bywa mylona z hipogonadyzmem, jednak są to dwie zupełnie różne przypadłości. Hipogonadyzm objawia się niedoborem hormonów, spowodowanym istniejącymi chorobami przysadki mózgowej, jąder bądź zaburzeniami genetycznymi.

Umów wizytę u endokrynologa

Diagnostyka i leczenie andropauzy

Wychwycenie andropauzy przy pomocy badań diagnostycznych jest trudne, a niekiedy niemożliwe. Występujące objawy nie zawsze muszą sugerować męskie przekwitanie lecz szereg innych dolegliwości, wynikających ze współistniejących chorób. U wielu mężczyzn poziom testosteronu może się utrzymywać w normie, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie. W przypadku zaburzeń hormonalnych należy skonsultować się z endokrynologiem, który przebada pacjenta i zleci odpowiednie badania diagnostyczne.

W farmakoterapii andropauzy stosuje się podawanie hormonów testosteronu oraz ich pochodnych, zazwyczaj w formie preparatów doustnych, przezskórnych lub zastrzyków. Wielu endokrynologów ma jednak wątpliwości w kwestii podawania hormonów mężczyznom w trakcie przekwitania, ponieważ jest to fizjologiczny proces, związany ze starzeniem się organizmu. Terapię hormonalną stosuje się też u mężczyzn cierpiących na hipogonadyzm, jednak ma to swoje uzasadnienie, gdyż jest to jednostka chorobowa, często dotykająca młodych mężczyzn i wpływająca na płodność.

Jak poradzić sobie z andropauzą?

Andropauza jest zjawiskiem naturalnym i nieuniknionym, nie można jej zapobiec, można jednak próbować złagodzić jej objawy. W tym czasie każdy mężczyzna powinien szczególnie zadbać o swoje zdrowie, dzięki czemu objawy przekwitania będą mniej dotkliwe. Bardzo ważna jest odpowiednio zbilansowana i różnorodna dieta, bogata w świeże warzywa i owoce, chudy nabiał i mięsa, produkty z pełnoziarnistych zbóż, nasiona, orzechy i oleje roślinne. Jeżeli mamy problemy ze skomponowaniem zdrowego jadłospisu, warto zwrócić się o poradę do dietetyka, który ułoży dietę dopasowaną do naszego stanu zdrowia i preferencji smakowych. Ważne, by w diecie znalazły się nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które są korzystne dla układu sercowo-naczyniowego i nerwowego, oraz witamina D i wapń, które wpływają na kondycję układu kostnego. Oprócz diety warto zadbać o regularny wysiłek fizyczny, który wzmocni układ kostny i mięśniowy, ułatwi utrzymanie prawidłowej wagi i poprawi samopoczucie.

Andropauza to czas, w którym szczególnie należy zadbać o profilaktykę – regularne wizyty u lekarza rodzinnego oraz badania, co pozwoli zawczasu wyłapać wszelkie zaburzenia i nieprawidłowości zdrowotne. Lekarz pomoże uporać się z takimi problemami, jak bezsenność, zaburzenia seksualne, rozrost gruczołu krokowego, które można złagodzić odpowiednimi preparatami z apteki.