Co to jest kocimiętka?

Kocimiętka jest rośliną należącą do rodziny jasnotowatych. Występuje w Azji, Ameryce Północnej, a także w Europie. W chwili obecnej wyróżnia się aż 250 różnych gatunków kocimiętki.

W Polsce najpopularniejsza jest kocimiętka naga, czyli odmiana dziko rosnąca. Możemy ją znaleźć w miejscach o wysokim nasłonecznieniu, na przydrożach, polach uprawnych, a także w różnego rodzaju zaroślach. Co więcej, kocimiętkę można z powodzeniem uprawiać w przydomowym ogródku, a nawet na balkonie - wówczas najlepiej sięgnąć po odmianę Faassena.

W medycynie ludowej najczęściej sięgano po kocimiętkę właściwą. Jest to krzew, który tworzy gęste kępy. Przeważnie osiąga wysokość do 40 cm, co nie oznacza, że nie trafiają się wyższe okazy. Liście kocimiętki właściwej mają kształt serca, są szarozielone i pomarszczone. Roślina posiada charakterystyczne kwiaty - są one drobne i zebrane w “nibykłos”. Kolor kwiatów jest najczęściej fioletowy lub lawendowy. Zdarzają się również odmiany o kwiatach różowych, białych, purpurowych oraz niebieskich. 

Kocimiętka nie jest rośliną delikatną. Bez problemu wytrzymuje trudne warunki pogodowe, w tym mrozy i suszę.

Warto również pamiętać, że jest to roślina miododajna - skutecznie wabi pszczoły i kwitnie przez bardzo długi czas (od maja do września).

Kocimiętka - jak zacząć uprawę?

Jeżeli mamy zamiar uprawiać kocimiętkę w ogrodzie lub na balkonie, możemy ją zdobyć na dwa sposoby. Pierwszy z nich to zakupienie nasion, a drugim jest zakup wyhodowanej już sadzonki kocimiętki. 

Umów się do lekarza rodzinnego

Jak działa kocimiętka na człowieka?

Działanie lecznicze przypisuje się przede wszystkim kocimiętce właściwej. W medycynie ludowej najczęściej wykorzystywano jej suszone liście. 

Liście kocimiętki zawierają:

• garbniki - odpowiadają za działanie ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze, a także łagodzą podrażnienia skóry;
• olejki eteryczne - mieszanina wielu związków czynnych. Mają one charakterystyczny zapach;
• gorycze - często stosowane w nalewkach. Ich głównym działaniem jest pobudzanie wydzielania soków trawiennych.

To właśnie te trzy grupy związków są odpowiedzialne za prozdrowotne działanie suszonych liści kocimiętki na organizm człowieka. 

Kocimiętka - właściwości lecznicze

Naparowi z kocimiętki przypisuje się działanie bakteriobójcze, rozkurczowe, przeciwzapalne, moczopędne, uspokajające i napotne. 

Stosowanie kocimiętki jest polecane osobom, które zmagają się z:

• bezsennością,
• bólami głowy,
• stresem i nerwicą,
• biegunką,
• kolką jelitową.

Często jest ona również wybierana przez kobiety, które borykają się z problemem nieregularnych miesiączek.

Kocimiętka dla kota

Często kocimiętkę określa się mianem “wabika na koty”, bądź “kocim narkotykiem”. Choć określenia te mogą na pierwszy rzut oka budzić negatywne skojarzenia, to ciężko się nie zgodzić, że są one wyjątkowo trafne. 

Kocimiętka oddziałuje na układ nerwowy kotów, powodując u nich niesamowitą ekstazę. Koty po kontakcie z kocimiętką zaczynają się w niej tarzać, podgryzać ją lub lizać. Tym niesamowitym ekscesom często towarzyszy miauczenie i mruczenie. Mogłoby się wydawać, że kocimiętka działa na koty pobudzająco. Zaobserwowano jednak, że w sytuacjach stresowych ma ona działanie relaksujące i uspokajające na koty.

Za działanie kocimiętki na koty odpowiada w głównej mierze związek o nazwie nepetalakton. Jest to związek organiczny, który zapachem przypomina kocie feromony. Na jego woń reaguje około 70% kotów. Fakt ten jest powszechnie wykorzystywany przez producentów zabawek dla kotów - często dołączają oni do swoich produktów suszoną kocimiętkę lub w formie spray’u - wszystko po to, aby ich zabawki były jeszcze bardziej atrakcyjne dla naszych pupili. 

Bibliografia:

1. Rutkowski, L. (2006). Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, s. 395.
2. Rybak, D. (1993). Rośliny Lecznicze ATLAS.Arkady, Warszawa, s.138.