Czym są i jakie funkcje pełnią monocyty?

Monocyty (MONO) są największymi komórkami ze wszystkich leukocytów (16-22 µm). Produkowane są przede wszystkim w szpiku kostnym, po czym transportowane są do krwi, a następnie przedostają się tkanek, gdzie stają się makrofagami. Mają one zdolność do fagocytowania (pochłaniania) ciał obcych, starych komórek, obumarłych tkanek oraz drobnoustrojów, a więc pełnią ważną rolę w procesach odpornościowych organizmu. Oprócz tego produkują interleukiny, interferony i leukotrieny.

Kiedy warto wykonać badanie poziomu monocytów?

Poziom monocytów bada się u osób o obniżonej odporności, u których dochodzi do częstych, nawracających zakażeń bakteryjnych, wirusowych czy pierwotniakowych lub po prostu podczas profilaktycznych badań w celu oceny stanu zdrowia. Zaleca się też wykonanie badania u osób z podejrzeniem chłoniaka Hodgkina.

Jak zbadać poziom monocytów i jakie są normy?

Zwykle poziom monocytów bada się podczas rutynowych badań kontrolnych – morfologii krwi, które może zlecić lekarz rodzinny.

Jak przygotować się do badania?

Na 2-3 dni przed badaniem należy odstawić alkohol. Morfologię najlepiej wykonać z rana (w godzinach 7-10).  Na badanie powinno się przyjść na czczo i zrezygnować z porannej aktywności fizycznej.  Przed badaniem należy poinformować lekarza lub pielęgniarkę o wszystkich przyjmowanych lekach.

Jak wygląda badanie?

Badanie polega na pobraniu krwi (zazwyczaj z żyły łokciowej). Pielęgniarka zakłada opaskę uciskową, aby żyły były bardziej widoczne, a następnie pobiera krew. Aby ocenić dokładny rozkład i jakość leukocytów konieczne jest wykonanie również rozmazu.

Poziom monocytów odbiegający od normy nie musi świadczyć o poważnej chorobie, często jest wynikiem zmęczenia, osłabienia organizmu lub infekcji. Niestety obniżony lub podwyższony poziom monocytów może być też przyczyną groźnych chorób, dlatego wyniki badania powinny być zawsze konsultowane z lekarzem!

Jakie są normy monocytów?

Normy podawane są w postać ilości monocytów na mikrolitr krwi lub jako procentowa zawartość monocytów spośród wszystkich białych krwinek. Za prawidłowy poziom monocytów u dorosłych uważa się 30-80 monocytów/µl oraz 4-8% wszystkich leukocytów. U dzieci normy są podobne, choć zakres jest trochę szerszy. Normy mogą się nieco różnić w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie.

Monocytoza, czyli podwyższony poziom monocytów

Podwyższony poziom monocytów we krwi nazywany jest monocytozą. Nie zawsze musi on oznaczać poważną chorobę. Podwyższone monocyty obserwuje się podczas infekcji bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych i pierwotniakowych oraz tuż po wyzdrowieniu, kiedy organizm produkuje „zużyte” monocyty. Monocyty powyżej normy mogą też świadczyć o poważnych chorobach - białaczce leukocytowej, szpikowej lub mielomonocytowej, szpiczaku mnogim, chorobach reumatoidalnych, chorobie Leśniowskiego Crohna oraz chłoniaku Hodgkina.

Monocytopenia,czyli obniżony poziom monocytów

Obniżony poziom monocytów może być spowodowany przyjmowaniem niektórych leków (np. glikokortykosteroidów). Obniżone monocyty mogą też świadczyć o wrodzonych lub nabytych (AIDS, choroby zanikowe szpiku) zaburzeniach odporności.

Bibliografia:

1. Randolph G.J. Antigen presentation by monocytes and monocyte-derived cells. Curr. Opin. Immunol. 2008; 20: 52–60.
2. Marimuthu R., Francis H., Dervish S., Li SCH, Medbury H., Williams H.: Characterization of Human Monocyte Subsets by Whole Blood Flow Cytometry Analysis. J Vis Exp. 2018;(140):57941. Published 2018 Oct 17.
3. Ginhoux, F. & Jung, S.: Monocytes and macrophages: developmental pathways and tissue homeostasis. Nat. Rev. Immunol. 14, 392–404 (2014).
4. Traczyk W. Z.: Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo lekarskie PZWL, 2010, 268-269, 297-298.