Czym jest wirus HIV i choroba AIDS?

Skrót HIV pochodzi z języka angielskiego i oznacza Human Immunodeficiency Virus - Wirus Ludzkiego Niedoboru Odporności. Jest to retrowirus z rodzaju lentiwirusów. Charakterystyczną cechą tej rodziny jest posiadanie jednoniciowego RNA jako materiału genetycznego oraz enzymu odwrotnej transkryptazy, która pozwala przepisać jego genom na DNA, które zostaje przyłączone do genomu gospodarza w toku zakażenia, co prowadzi do rozwoju choroby AIDS.

AIDS także jest anglojęzycznym skrótem oznaczającym Aquired Immunodeficiency Syndrome - nabyty zespół niedoboru odporności. Choroba ta polega na stopniowym niszczeniu przez wirusa komórek układu odpornościowego - limfocytów T CD4+, komórek dendrytycznych czy makrofagów. Osłabiany przez lata układ immunologiczny nie jest w stanie radzić sobie z patogenami z zewnątrz, a nawet bakteriami i grzybami obecnymi w fizjologicznej florze organizmu. Prowadzi to do licznych zakażeń, także oportunistycznych, np. kandydozy, listeriozy, półpaśca. W tak złej kondycji układu odporności, te schorzenia mogą okazać się nawet śmiertelne. Co więcej, w niektórych przypadkach dochodzi też do powstawania oportunistycznych nowotworów.

Objawy zakażenia i choroby

Wirusem HIV można zakazić się na trzy główne sposoby:

• poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej - oprócz używania wspólnych igieł, strzykawek czy słomek służących do przyjmowania narkotyków donosowo, możliwe jest także zarażenie w gabinecie kosmetycznym, fryzjerskim, a nawet lekarskim, jeżeli nie będą przestrzegane odpowiednie procedury aseptyczne (np. poprzez zakłucie ostrym narzędziem mającym kontakt z krwią osoby zakażonej);
• kontakty seksualne niezabezpieczone za pomocą prezerwatywy - co ważne, nie dotyczy to wyłącznie osób homoseksualnych, ale każde ryzykowne zbliżenie, zwłaszcza przy częstych zmianach partnera, niesie ze sobą niebezpieczeństwo zakażenia;
• podczas porodu lub przez mleko matki - warto jednak zaznaczyć, iż zakażona matka, o ile jest świadoma nosicielstwa i przyjmuje odpowiednie leki, jest w stanie urodzić zdrowe dziecko.

W początkowej fazie zakażenia wirus HIV ulega rozprzestrzenieniu po całym organizmie. Chory jednak nie odczuwa żadnych poważniejszych objawów. Może jedynie pojawić się gorączka, która jest często bagatelizowana oraz przejściowe zmniejszenie liczby krążących limfocytów T. Następuje druga faza zakażenia - czas bezobjawowego nosicielstwa. Jest on tym bardziej niebezpieczny, że chory nieświadomie może zarażać innych, a jego komórki odpornościowe są stopniowo wyniszczane. Ten stan rzeczy może trwać nawet 15 lat. W momencie poczynienia przez wirusa dużych szkód w układzie immunologicznym rozwija się choroba AIDS.

Test na nosicielstwo wirusa HIV

Test na nosicielstwo wirusa HIV może zostać zlecony przez lekarza każdej specjalizacji. Chcąc zasięgnąć porady i podjąć decyzję co do badania, możemy udać się do lekarza POZ. Badanie zapewnia anonimowość pacjentowi i jest wykonywane tylko za jego zgodą. Na skierowaniu znajdują się takie dane, jak: inicjały, płeć i wiek, powiat,w którym mieszka pacjent i sugerowaną drogę zakażenia. Niezależnie od rodzaju wizyty i poradni pacjent powinien zostać objęty konsultacją przed i po badaniu.

Można także samodzielnie udać się do PKD tzn. Punktu Konsultacyjno-Diagnostycznego, gdzie zostanie anonimowo i bezpłatnie przeprowadzone badanie, zapewniona jest także konsultacja przed i po nim z odpowiednio wykwalifikowanym doradcą. Wykonywany jest test przesiewowy (serologiczny, czyli badanie krwi na obecność przeciwciał przeciwko wirusowi HIV metodą ELISA). Jeśli wynik okaże się dodatni,nie świadczy jeszcze o zakażeniu, ale wymaga potwierdzenia metodą Western Blot. Co więcej, czasem lekarz może zalecić dodatkowe badanie na obecność materiału genetycznego wirusa (RT-PCR) oraz badanie poziomu limfocytów T.

Decydując się na badanie w kierunku potencjalnego zakażenia HIV warto rozważyć także jednoczesne wykonanie testów na inne choroby przenoszone drogą krwi lub płciową, między innymi zakażenia wirusem HCV i HBV.

Leczenie zakażeń HIV

Leczenie zakażeń HIV najczęściej leży w gestii lekarza chorób zakaźnych. Ważnym jest, aby leczenie zakażenia rozpocząć jak najwcześniej, po potwierdzeniu choćby nosicielstwa wirusa. Pozwala to na supresję jego niszczącego działania na organizm, choć nie ma możliwości całkowitej eradykacji HIV z organizmu. Najczęściej stosuje się terapię cART, łączącą leki przeciwwirusowe z różnych grup farmakologicznych (co najmniej dwa):

• nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy;
• nienukleozydowe  inhibitory odwrotnej transkryptazy;
• inhibitory proteazy;
• inhibitory integrazy;
• inhibitory wejścia.

Należy pamiętać,iż systematyczne przyjmowanie leków do końca życia pozwala osobie zakażonej na normalne funkcjonowanie w rodzinie i społeczeństwie oraz bycie aktywnym zawodowo,.

Wizytę u specjalisty w łatwy sposób możesz umówić na stronie LekarzeBezKolejki.pl.

Autor