Budowa i funkcje ucha zewnętrznego

Ucho składa się z ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Na ucho zewnętrzne składa się małżowina uszna, zewnętrzny przewód słuchowy oraz zewnętrzna powierzchnia błony bębenkowej. Główną funkcją ucha zewnętrznego jest zbieranie i przekazywanie dźwięków na błonę bębenkową.

Przyczyny zapalenie ucha zewnętrznego

Zapalenie ucha zewnętrznego może pojawić się zarówno u dzieci jak i u dorosłych osób. Choroba ta najczęściej dotyczy przewodu słuchowego, ale może obejmować także małżowinę uszną. Przyczyny zapalenie ucha zewnętrznego mogą być różne, jak np.: 

• nadmierna wilgotność w przewodzie słuchowym - przyczyniają się do tego częste kąpiele w zbiornikach wodnych, ponieważ ciepło i woda sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów, a ponadto częste przebywanie w wodzie prowadzi do wypłukania woskowiny - naturalnej bariery ochronnej. Zapalenie ucha zewnętrznego potocznie nazywa się “uchem pływaka”, gdyż jest przypadłością osób często korzystających z basenów
• zmiany pH w obrębie przewodu słuchowego, które wynikają z zastosowania np. niektórych szamponów, czy żeli myjących
• wszelkiego rodzaju mikrourazy w obrębie przewodu słuchowego, które powstają przy nadmiernym lub nieumiejętnym czyszczeniu uszu.

Proces zapalny w obrębie przewodu słuchowego może mieć różne podłoże - bakteryjne, grzybicze lub wirusowe. Za zakażenie bakteryjne ucha zewnętrznego odpowiedzialne są głównie dwie bakterie: gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus ) oraz pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa). Zakażenie grzybicze jest najczęściej wywoływane przez grzyby z rodzaju Candida i Aspergillus, natomiast za infekcję wirusową odpowiada wirus opryszczki lub wirus ospy-półpaśca. Zapalenie ucha zewnętrznego równie często może pojawić się w przebiegu niektórych chorób dermatologicznych, takich jak łojotokowe zapalenie skóry czy łuszczyca.

Umów wizytę u laryngologa

Objawy zapalenie ucha zewnętrznego

Zapalenie ucha zewnętrznego najczęściej objawia się: 

• podrażnieniem, które na samym początku może być bardzo intensywne, co prowokuje pacjenta do drapania skóry zewnętrznego przewodu słuchowego
• bólem, który nasila się przy ruchach żuchwą np. podczas jedzenia oraz podczas uciskania i poruszania małżowiną uszną
• wydzieliną
• bólem głowy
• gorączką
• obrzękiem skóry zewnętrznego przewodu słuchowego, który może prowadzić do upośledzenia słuchu.

Bardzo ważne jest, aby w momencie w którym pojawiają się powyższych dolegliwości zgłosić się do lekarza, celem postawienia odpowiedniej diagnozy oraz wdrożenia farmakoterapii. Jest to na tyle istotne, że pozwoli zmniejszyć ryzyko wystąpienia wszelkich przykrych powikłań zapalenia.

Rozpoznanie i leczenie

W przypadku wystąpienia objawów zapalenia ucha powinniśmy skontaktować się z laryngologiem, który przeprowadzi z nami wywiad oraz wykona badanie otolaryngologiczne. Dodatkowo lekarz może zlecić pobranie wymazu z ucha, co pozwoli określić rodzaj patogenu, który wywołał infekcję. Leczenie zależy od objawów i rodzaju zapalenia. W przypadku infekcji bakteryjnej mogą to być krople do ucha z antybiotykiem. W przypadku tych trudno leczących się możliwe, że konieczne będzie włączenie antybiotyku o działaniu ogólnoustrojowym. Z kolei przy infekcji grzybiczej lekarz przepisuje receptę na lek przeciwgrzybiczy. W leczeniu półpaśca usznego wykorzystuje się leki przeciwwirusowe. Do łagodzenia bólu natomiast stosuje się leki przeciwbólowe zawierające w składzie paracetamol lub ibuprofen, które są dostępne w aptece bez recepty.

Co robić, aby uniknąć zapalenia ucha zewnętrznego?

Stosując się do kilku ważnych zasad możemy uniknąć zapalenia ucha zewnętrznego. Zatem:

• po długim przebywaniu w wodzie należy dokładnie i delikatnie osuszyć uszy
• jeżeli regularnie korzystamy z basenów warto rozważyć zakupem zatyczek pływackich do uszu
• przy czyszczeniu uszu z woskowiny nie usuwajmy jej całkowicie, gdyż chroni ona przed bakteriami i grzybami 
• do czyszczenia uszu unikajmy stosowania patyczków higienicznych, ponieważ mogą podrażnić skórę na ściankach przewodu słuchowego - lepiej sprawdzają się specjalne spraye do czyszczenia uszu, dostępne w aptekach bez recepty.

Autor