Żółtaczka - objaw choroby

Żółtaczka sama w sobie nie jest chorobą, a objawem. Pojawia się na skutek podwyższonego poziomu bilirubiny we krwi i odkładania jej w tkankach. Bilirubina jest żółto-pomarańczowym barwnikiem, który powstaje wskutek rozpadu hemu, czyli składnika hemoglobiny transportującej tlen w organizmie. To ona odpowiada za żółty kolor moczu i brązowy kolor kału. Bilirubina, po rozpadzie hemu, wędruje z krwią do wątroby, a stamtąd drogami żółciowymi przechodzi do dwunastnicy. Podwyższony poziom bilirubiny we krwi może być skutkiem jej nadmiernej produkcji lub nadmiernego rozpadu hemu. Wskutek tego twardówki, błony śluzowe i skóra nabierają żółto-pomarańczowego bądź żółto-oliwkowego zabarwienia. Żółtaczka jest objawem, który wymaga jak najszybszego kontaktu z lekarzem - najlepiej niezwłocznie udać się do swojego lekarza rodzinnego. 

A wizytę u dowolnego specjalisty możesz w prosty sposób zarezerwować, bez wychodzenia z domu, korzystając z portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Przyczyny wystąpienia żółtaczki

Jak już wiemy, żółtaczka jest skutkiem podwyższonego poziomu bilirubiny we krwi i odkładania się jej w tkankach organizmu. Wysoki poziom bilirubiny może być spowodowany m.in. chorobami wątroby takimi jak marskość wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, nowotwory wątroby, wrodzona hiperbilirubinemią czy toksyczne uszkodzenie miąższu wątroby. Wskutek niedoczynności wątroby bilirubina nie jest prawidłowo sprzęgana i transportowana do żółci i dochodzi do jej nagromadzenia. Oprócz chorób wątroby, na powstanie żółtaczki mogą wpłynąć wszelkiego rodzaju choroby dróg żółciowych. W przypadku wystąpienia cholestazy, czyli zablokowania dróg żółciowych, bilirubina nie jest prawidłowo transportowana do dwunastnicy. Przyczyną cholestazy mogą być m.in. zapalenie dróg żółciowych, kamica żółciowa, nowotwór dróg żółciowych czy rak trzustki. Warto także dodać, że w przypadku cholestazy częstym objawem współtowarzyszącym żółtaczce jest świąd skóry. Innymi przyczynami nagromadzenia bilirubiny oraz wynikającej z tego żółtaczki mogą być m.in. toksyny bakteryjne, które mogą spowodować hemolizę wewnątrznaczyniową, czyli rozpad erytrocytów z uwolnieniem hemu.

Badania diagnozujące przyczynę żółtaczki

Aby prawidłowo zdiagnozować przyczynę wystąpienia żółtaczki, konieczne jest wykonanie odpowiednich badań. W czasie wizyty lekarz przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem oraz badanie przedmiotowe. Jednym z podstawowych badań krwi, zlecanych przez lekarzy w przypadku wystąpienia żółtaczki, jest oznaczenie poziomu bilirubiny we krwi. Oznaczenie poziomu bilirubiny we krwi pozwala na ocenę stanu wątroby chorego. Prawidłowe wartości bilirubiny całkowitej we krwi wynoszą 0.3-1.2 mg/dl, natomiast żółtaczka jest widoczna już w momencie, gdy poziom bilirubiny we krwi osiągnie wartość 3-5 mg/dl. W procesie diagnozowania przyczyny żółtaczki pomocne mogą także okazać się m.in. badanie aktywności enzymów wątrobowych czy markerów wirusowego zapalenia wątroby. Lekarz może także zlecić ultrasonografię jamy brzusznej bądź tomografię komputerową. Po uzyskaniu wyników konieczna może okazać się konsultacja ze specjalistą - hepatologiem. 

Żółtaczka noworodkowa i ciążowa

Innym typem żółtaczki jest żółtaczka noworodkowa, która jest wynikiem niedojrzałości procesów enzymatycznych, odpowiedzialnych za usuwanie bilirubiny. Przez to bilirubina gromadzi się w ciele noworodka i wywołuje charakterystyczny objaw - zażółcenie skóry i błon śluzowych. Żółtaczka noworodkowa jest dosyć powszechna i wynika z fizjologicznych ograniczeń organizmu - dopiero od 6. tygodnia życia układ enzymatyczny jest w pełni sprawny i prawidłowo wydala bilirubinę. 

Jak wiadomo, ciąża także powoduje wiele zmian, zachodzących w ciele przyszłej mamy. Wskutek zmian hormonalnych i nieskutecznego wydalania bilirubiny może także dojść do powstania żółtaczki ciążowej. W takiej sytuacji należy zgłosić się do swojego ginekologa, który zleci odpowiednie badania, m.in. oznaczenie poziomu bilirubiny we krwi.

Autor