Czym jest aspartam?

Aspartam to popularny słodzik stosowany jako substytut cukru w wielu produktach spożywczych. Jest to chemiczny związek, składający się z dwóch aminokwasów: kwasu asparaginowego i fenyloalaniny. Aspartam jest znacznie słodszy od cukru - około 200 razy. Oznacza to, że małe ilości są wystarczające, aby nadać słodki smak produktom spożywczym. Aspartam nie dostarcza znacznej ilość kalorii. Ze względu na tę właściwość, aspartam jest często używany w produktach niskokalorycznych, dietetycznych i o obniżonej zawartości cukru. Można go znaleźć w napojach bezalkoholowych, gumach do żucia, słodyczach, deserach, jogurtach i wielu innych artykułach spożywczych. Ważne jest, aby pamiętać, że niektóre osoby mogą mieć nietolerancję lub reakcję alergiczną na aspartam, dlatego zawsze warto sprawdzić etykiety produktów spożywczych i skonsultować się z lekarzem rodzinnym, jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy po jego spożyciu.

Umów termin wizyty u lekarza rodzinnego

Aspartam - czy jest bezpieczny dla zdrowia?

Aspartam jest uznawany za bezpieczny dla zdrowia przez wielu ekspertów i organizacje takie jak: Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA), Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Przez dziesięciolecia przeprowadzono liczne badania nad aspartamem w celu oceny jego bezpieczeństwa, a wyniki tych badań są zgodne z tym, że aspartam jest bezpieczny w normalnych dawkach spożywczych i nie jest rakotwórczy. Dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) aspartamu to 40 mg na kilogram masy ciała. Oznacza to, że w typowej diecie ADI jest znacznie wyższe niż przewidywane spożycie aspartamu.

Według najnowszych wytycznych opublikowanych przez WHO w lipcu 2023 przeprowadzana są dodatkowe badania nad bezpieczeństwem aspartamu na zdrowie konsumentów.

Jak objawia się nadwrażliwość na aspartam?

Niektóre osoby mogą być wrażliwe na aspartam i mogą doświadczać objawów takich jak bóle głowy, reakcje alergiczne lub problemy żołądkowo-jelitowe. Jednak te reakcje są rzadkie i nie występują u większości populacji. Jak zawsze, istotne jest zachowanie umiaru i zrównoważonego podejścia do spożycia aspartamu lub jakiegokolwiek innego składnika żywności.

Kiedy aspartam jest szkodliwy?

Aspartam zawiera fenyloalaninę, która jest aminokwasem naturalnie występującym w żywności i jest jednym ze składników białek. Osoby z fenyloketonurią, rzadką chorobą genetyczną, nie są w stanie prawidłowo przetwarzać fenyloalaniny ze względu na brak lub niedobór enzymu niezbędnego do jej metabolizmu. W rezultacie, nadmiar fenyloalaniny gromadzi się we krwi, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci. Osoby z fenyloketonurią muszą ściśle kontrolować spożycie fenyloalaniny w diecie, co oznacza unikanie produktów zawierających aspartam, ponieważ ten związek jest jej źródłem. Dlatego też na opakowaniach produktów spożywczych zawierających aspartam, zazwyczaj znajduje się ostrzeżenie dla osób z fenyloketonurią o zawartości fenyloalaniny. Jeśli cierpisz na fenyloketonurię, ważne jest, aby skonsultować się z dyplomowanym dietetykiem, który pomoże dostosować dietę tak, aby uniknąć spożycia fenyloalaniny z aspartamu i innych źródeł.

Aspartam jest jednym z najbardziej przebadanych substytutów cukru i został uznany za bezpieczny do spożycia przez wielu regulatorów żywnościowych na całym świecie. Ze względu na swoją strukturę chemiczną, aspartam traci swoją słodycz w wysokich temperaturach. Dlatego nie jest zalecany do stosowania podczas gotowania lub pieczenia, gdy jest wystawiony na długotrwałe działanie wysokiej temperatury. Warto pamiętać, że mimo szerokiego stosowania i uznania za bezpieczny, niektóre osoby mogą być wrażliwe na aspartam lub mieć przeciwwskazania do jego spożywania z powodu pewnych schorzeń, takich jak fenyloketonuria. Dlatego zawsze ważne jest czytanie etykiet produktów i konsultacja z lekarzem rodzinnym lub dietetykiem w przypadku jakichkolwiek obaw.

Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Bibliografia:

1. Magdalena Olszanecka-Glinianowicz M., Stoś K., Gajda-Wyrębek J. (2019) Stanowisko Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, Instytutu Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących. Nutrition, Obesity & Metabolic Surgery, 6(1): 1–6.
2. Świąder K., Waszkiewicz-Robak B., Świderski F. (2011) Substancje intensywnie słodzące – korzyści i zagrożenia. Problemy Higieny i Epidemiologii. 92(3): 392-396.
3. Aspartame hazard and risk assessment results released. Dostępne na: https://www.who.int/news/item/14-07-2023-aspartame-hazard-and-risk-assessment-results-released. (Dostęp: 14 lipca 2023)

Autor