Cukrzyca - co to za choroba?

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, objawiająca się podwyższonym poziomem cukru we krwi, czyli hiperglikemią. Wynika ona z defektu działania albo wydzielania insuliny przez nasz organizm - z tego względu wyróżniamy cukrzycę typu 1., 2., cukrzycę ciążową oraz inne specyficzne typy cukrzycy.

Kryterium rozpoznania cukrzycy

Objawy hiperglikemii mogą wskazywać na cukrzycę. Wówczas wzmożone pragnienie, nasilona diureza, senność oraz osłabienie mogą stanowić podstawę do wykonania testów na poziom glukozy we krwi. Cukrzyca zostaje rozpoznana na podstawie wyników pomiaru glikemii z krwi żylnej. Jeżeli stężenie glukozy we krwi pobranej niezależnie od posiłku o dowolnej porze dnia (tzw. glikemia przygodna) wynosi powyżej 200 mg/dl oraz pacjent ma objawy hiperglikemii może to wskazywać na cukrzycę. Natomiast jeśli objawów nie ma a wynik jest na poziomie powyżej 200 mg/dl bądź objawy występują a wynik jest niższy diagnoza jest potwierdzona dopiero po wykonaniu glikemii na czczo. Dwukrotny wynik powyżej 126 mg/dl świadczy o cukrzycy, a wyniki w granicach 100-125 mg/dl wskazują na stan przedcukrzycowy. 
Pamiętać należy, że prawidłowo glikemia na czczo powinna wynosić od 70 do 99 mg/dl. Wszelkie wyniki powyżej wymagają dalszej diagnostyki.

W momencie, kiedy u pacjenta wyniki glikemii na czczo są nieprawidłowe diabetolog zaleca wykonanie doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT), tzw. krzywej cukrowej.

Doustny test obciążenia glukozą (OGTT) 

Diabetolog zleca wykonanie tzw. krzywej cukrowej w momencie podejrzenia cukrzycy, gdy dwa wyniki glikemii na czczo są nieprawidłowe. Badanie OGTT wykonuje się rano na czczo, 8-14 h od ostatniego posiłku. Badanie składa się z 3 etapów: 

1. Pobierana jest krew żylna do badania i oznaczenia glikemii na czczo;
2. Pacjent wypija 75 g glukozy rozpuszczonej w szklance wody;
3. Po 120 minutach pobierana jest powtórnie krew do oznaczenia glikemii. Pacjent przez ten cały czas oczekuje w pozycji siedzącej, unikając wysiłku, palenia papierosów czy jedzenia.

Wynik równy 200 mg/dl lub większy, otrzymany w 120 minucie testu, oznacza cukrzycę.

Badanie poziomu cukru we krwi w ciąży

Według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy wykonuje się u każdej ciężarnej kobiety w I i II trymestrze ciąży. Na pierwszych wizytach u ginekologa wykonywana jest glikemia na czczo. Gdy wynik jest prawidłowy wówczas dopiero pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży wykonuje się doustny test obciążenia glukozą. Przebieg badania OGTT jest identyczny jak u innych osób z tym że w 60. minucie wykonywany jest dodatkowy pomiar, a interpretacja otrzymanych wyników jest nieco inna. Badanie ma na celu wykrycie cukrzycy, która nieleczona może być niebezpieczna zarówno dla matki jak i jej nienarodzonego dziecka.

Umów wizytę u diabetologa

Powikłania cukrzycy

Długo utrzymujący się wysoki poziom glukozy we krwi, może wiązać się z zaburzeniem czynności czy uszkodzeniem niektórych narządów. Możemy mieć do czynienia z: 

• retinopatią cukrzycową, czyli uszkodzeniem małych naczyń krwionośnych siatkówki oka;
• nefropatią cukrzycową, czyli przewlekłą chorobą nerek, która prowadzi początkowo do ich uszkodzenia a z czasem skutkuje krańcową niewydolnością;
• neuropatią cukrzycową, czyli  uszkodzeniem nerwów. Najczęściej występuje neuropatia obwodowa, która dotyka włókna nerwowe dłoni, stóp czy nóg;
• stopą cukrzycową wynikająca z niedokrwienia tkanek oraz z neuropatii.

Dlatego oprócz samoistnej kontroli glikemii za pomocą glukometru ważne jest by regularnie wykonywać inne badania, dzięki którym możliwe jest szybkie wykrycie zmian w narządach. Zaleca się wówczas przynajmniej raz do roku wykonać m.in. badanie dna oka, zbadać poziom wydalania albumin wraz z moczem oraz wskaźnik przesączania kłębuszkowego. Badanie ciśnienia tętniczego jak i badanie stóp powinno być wykonywane podczas każdej wizyty u diabetologa.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty możesz zarezerwować za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor