Zaburzenia smaku – charakterystyka i rodzaje

Zmysł smaku oraz zmysł węchu nie należą do najważniejszych zmysłów u ludzi, ale jeśli zmagamy się z dolegliwościami w ich obrębie – zaczynamy dostrzegać ich wartość. Każdy z nas ma w końcu swoje ulubione smaki czy zapachy.

Zaburzenia smaku występują bardzo rzadko i możemy je podzielić na:

• całkowity brak odczuwania smaku (ageuzja);
• upośledzenie odczuwania smaku (hipogeuzja);
• wzmożone odczuwanie smaku (hipergeuzja);
• spaczenie prawidłowego odczuwania smaku (dysgeuzja lub parageuzja).

Zaburzone odczuwanie smaku może być spowodowane problemami w okolicy receptorów, zaburzeniami neurologicznymi albo schorzeniami ogólnoustrojowymi. Receptorami smaku są kubki smakowe zlokalizowane na języku, podniebieniu miękkim, nagłośni i górnej części przełyku. Wyróżnić możemy cztery podstawowe smaki odczuwane przez nasze kubki smakowe: gorzki, słony, kwaśny oraz słodki. Ponadto, wyróżnić możemy także smak kwasu glutaminowego, inaczej zwany smakiem umami.

Umów się do lekarza rodzinnego

Gorzki smak w ustach – czym jest?

Prawidłowo funkcjonujący zmysł smaku pozwala na naturalną selekcję pokarmu i ostrzega przed spożywaniem produktów zepsutych lub toksycznych dla organizmu. Ponadto, zmysł smaku pozwala na indywidualne określenie preferowanych produktów, a także na czerpanie przyjemności z jedzenia. Niekiedy jednak może okazać się, że w jamie ustnej pojawia się długo trwający, uciążliwy i nieprzyjemny smak gorzki, słony lub metaliczny. Uczucie goryczy w ustach może wynikać z niedokładnej higieny jamy ustnej, ale może także być objawem refluksu żołądkowo-przełykowego czy wrzodów żołądka lub dwunastnicy.

Gorzki posmak w ustach – przyczyny

Gorzki smak w ustach może mieć wiele przyczyn. Do jednej z najczęstszych należy spożycie określonych pokarmów lub napojów o gorzkim smaku. Zalicza się do nich między innymi:

• kawę;
• gorzką herbatę;
• piwo lub wytrawne wino;
• rukolę;
• cykorię;
• orzechy włoskie;
• skórkę pomarańczy.

Po spożyciu wyżej wymienionych produktów, gorzki smak powinien być odczuwalny tylko przez chwilę. Jeśli jednak nie obserwujemy zależności pojawienia się smaku gorzkiego ze spożytym pokarmem, a gorycz trwa zdecydowanie dłużej – przyczyna może być zupełnie inna. Gorzki posmak w ustach może pojawić się także w przebiegu wielu chorób, w trakcie urazów, podczas zażywania niektórych leków, w trakcie leczenie dentystycznego czy po przebytych operacjach w obrębie głowy.

Choroby i stany wywołujące gorzki smak w ustach

Wśród stanów patologicznych, mogących odpowiadać za gorzki smak w ustach wyróżnia się:

• alergie i zatkany nos;
• zaburzenie neurologiczne nerwu twarzowego;
• zapalenie języka lub dziąseł;
• zakażenie gruczołów ślinowych;
• zespół Sjögrena – choroba wywołują suchość w ustach i na spojówkach;
• zakażenia górnych dróg oddechowych;
• zgaga;
• choroba refluksowa przełyku;
• zakażenie Helicobacter pylori;
• niedobory witaminy B12 lub cynku.

Leki powodujące gorzki smak w ustach

Odczuwanie goryczy w ustach może być następstwem stosowania niektórych preparatów leczniczych. Wśród grup leków, które mogą powodować działanie niepożądane w postaci gorzkiego posmaku wymienić można:

• leki stosowane w chemioterapii;
• inhibitory esterazy acetylocholiny;
• antybiotyki;
• leki stosowane w nadciśnieniu np. kaptopryl;
• leki przeciwgrzybicze – gryzeofulwina;
• leki przeciwdepresyjne – sole litu;
• ryfampicyna – stosowana w leczeniu gruźlicy.

Gorzki smak w ustach – leczenie i zapobieganie

Jeśli gorzki smak w ustach utrzymuje się przez długi okres czasu i nie ustępuje samoistnie, należy w pierwszej kolejności skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub udać się na wizytę do dentysty, zajmującego się chorobami błon śluzowych. Lekarz, po przeprowadzeniu badań, pokieruje dalszym leczeniem. Długotrwałe uczucie goryczy w ustach może być objawem wielu chorób, dlatego nie należy go bagatelizować.

Pamiętaj, że wizytę u wybranego specjalisty z łatwością umówisz poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Jeśli problem z gorzkim posmakiem spowodowany jest złą higieną jamy ustnej, warto wprowadzić kilka zmian w celu jej poprawy. Należy pamiętać o regularnym myciu zębów specjalną pastą czy czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych. Ponadto, warto dbać o odpowiednie nawodnienie oraz dobrze zbilansowaną dietę.

Bibliografia:

1. Zwolińska G. (2017). Zaburzenia smaku. Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152681,zaburzenia-smaku.
2. Kuchar E. (2013). Przyczyny słodko-gorzkiego smaku w ustach. Medycyna praktyczna. Dostępne na:
3. https://www.mp.pl/pacjent/zapytajlekarza/lista/show.html?id=89347.
4. Zwolińska-Wcisło M. (2012). Gorycz w ustach. Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/60229,gorycz-w-ustach.
5. Sienkiewicz-Jarosz H., Bieńkowski P. (2012). Neurologiczne aspekty zaburzeń smaku. Neurologia Po Dyplomie, 7(5, s.: 61-66.

Autor