Odczuwanie smaku przez człowieka

Język jest narządem odpowiedzialnym za zmysł smaku, a to za sprawą zlokalizowanych na nim receptorów w tzw. kubkach smakowych. Różne części języka odpowiedzialne są za odczuwanie różnych wrażeń smakowych. Nie należy też zapominać, że kubki smakowe znajdują się także w innych miejscach, np. w gardle czy na podniebieniu.

Cząsteczki chemiczne, zawarte w spożywanym pokarmie, oddziałują na receptory w kubkach smakowych, z których sygnał jest za pośrednictwem nerwów przekazywany do ośrodkowego układu nerwowego. Tam jest odpowiednio przetwarzany, co skutkuje czuciem smaku potrawy. Każdy człowiek nieco inaczej odczuwa intensywność różnych smaków, stąd między innymi różnice w upodobaniach kulinarnych.

Umów się do lekarza rodzinnego

Metaliczny posmak w ustach – co to oznacza?

Ponieważ każdy z nas odczuwa smaki trochę inaczej, trudno jest jednoznacznie opisać doznania smakowe. Mimo to określenie “metalicznego posmaku”, nie będącego efektem spożywanego pokarmu, jest znane i zrozumiałe dla większości ludzi. Choć samo w sobie niegroźne, może wskazywać na różne stany dysfunkcyjne, a nawet informować o zatruciu organizmu. Metaliczny posmak w ustach możemy odczuwać między innymi w wyniku:

• niewłaściwej higieny jamy ustnej,
• ciąży,
• infekcji, np. grzybicy jamy ustnej,
• chorób neurologicznych i ich powikłań, np. cukrzycy,
• działań niepożądanych przyjmowanych leków.

Istnieje wiele różnych przyczyn metalicznego posmaku w ustach, dlatego różne są też sposoby radzenia sobie z tą przypadłością.

Metaliczny posmak w ustach wywołany niewłaściwą higieną jamy ustnej

Zalegające w jamie ustnej resztki pokarmu lub istniejące ubytki w zębach, mogą przyczyniać się do zmian w odczuwaniu smaków. Niekiedy mogą także powodować wystąpienie metalicznego posmaku w ustach. Warto upewnić się, że stosujemy zasady prawidłowej higieny zębów i dziąseł, to znaczy: 

• szczotkujemy zęby i czyścimy język dwa razy dziennie,
• nitkujemy zęby raz dziennie (jeśli jest taka potrzeba),
• stosujemy płyn do płukania jamy ustnej,
• co najmniej raz na pół roku odbywamy wizytę kontrolną u lekarza stomatologa.

O metalicznym posmaku w ustach warto powiedzieć stomatologowi, który może potwierdzić przypuszczenia, iż problem ma swoje podłoże w stanie jamy ustnej. Oprócz właściwej higieny jamy ustnej, pomocne może okazać się także picie dużych ilości wody zamiast słodkich czy kwaśnych napojów, rzucenie palenia oraz żucie gumy bez cukru.

Metaliczny posmak w ustach podczas ciąży

Powszechnie wiadomo, że w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, znacznie zmieniają się odczucia smakowe i węchowe kobiety. Pośród tych zmian może wystąpić także metaliczny posmak w ustach. Jeśli stosowane są opisane wyżej sposoby związane z higieną jamy ustnej, a problem wciąż występuje, należy po prostu przeczekać tę przykrą dolegliwość, a wszelkie stosowane środki należy skonsultować z lekarzem ginekologiem prowadzącym ciążę.

Zmiana smaku w wyniku infekcji

Zdarza się, iż podczas przeziębienia lub chorób zatok i gardła zmienia się nasze odczuwanie smaku, często mówimy wtedy o jego częściowej utracie i “jałowym” smaku każdej potrawy. Szczególnie silny jest zanik smaku oraz węchu u pacjentów dotkniętych chorobą COVID-19. Metaliczny posmak w ustach rzadko jest wynikiem choroby dróg oddechowych. Jeśli dziwny posmak występuje jednak w połączeniu z katarem, kaszlem i zatkanym nosem, warto zacząć od wyleczenia infekcji i podjąć dalsze kroki dopiero wówczas, gdy po jej ustąpieniu przykra przypadłość wciąż jest odczuwalna.

Inaczej rzecz się ma w przypadku metalicznego posmaku wywołanego zakażeniem jamy ustnej przez grzyby, np. drożdżaki. Wtedy metalicznemu posmakowi w ustach może towarzyszyć biały nalot na języku czy podniebieniu. Często zdarza się, iż taka infekcja dotyka osób przyjmujących wziewnie sterydy i nie przepłukujących dokładnie ust wodą po inhalacji.

W obu przypadkach należy poszukać pomocy u lekarza POZ, który zaleci odpowiednie leczenie, w przypadku grzybicy zazwyczaj będzie ono poprzedzone wymazem.

Choroby powodujące metaliczny posmak w ustach

Niektóre choroby lub ich powikłania mogą powodować zmiany w pracy receptorów kubków smakowych lub zaburzać przewodzenie impulsu nerwowego z kubków smakowych do ośrodkowego układu nerwowego. Skutkiem tego może być zmienione odczuwanie smaku, w tym także metaliczny posmak w ustach. Może to dotyczyć:

• powikłań cukrzycy,
• chorób neurologicznych,
• chorób wątroby,
• chorób nerek,
• powikłań po operacjach głowy i szyi (bardzo rzadko).

W zależności od choroby podstawowej, należy udać się po poradę do odpowiedniego specjalisty, np. diabetologa lub neurologa.

Leki powodujące metaliczny posmak w ustach

Metaliczny posmak w ustach może być spowodowany przyjmowanymi lekami. Środki farmaceutyczne, które mogą spowodować ten nieprzyjemny objaw, to między innymi:

• antybiotyki – tetracykliny, klindamycyna,
• leki przeciwhistaminowe,
• leki przeciwnadciśnieniowe, 
• diuretyki,
• metformina (lek przeciwcukrzycowy),
• terapia przeciwnowotworowa – chemio- i radioterapia.

W razie pojawienia się nieprzyjemnego posmaku w ustach po wdrożeniu nowego leku, warto poinformować o tym lekarza prowadzącego, który w miarę możliwości zmieni farmakoterapię eliminując problem.

Metaliczny posmak w ustach w wyniku zatrucia

Metaliczny posmak w ustach może być także wynikiem zatrucia pierwiastkami chemicznymi, np. chromem lub potasem. Potas jest częstym składnikiem aptecznych preparatów przeciwskurczowych, natomiast chrom – niektórych suplementów diety wspomagających odchudzanie. Przy podejrzeniu zatrucia, lekarz wykonuje badania krwi oraz USG jamy brzusznej.

W przypadku wystąpienia metalicznego posmaku w ustach, warto udać się do lekarza POZ lub stomatologa, który wdroży właściwe leczenie lub skieruje do odpowiedniego specjalisty. 

Wizytę u wybranego lekarza można w łatwy sposób umówić za pośrednictwem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Autor