Czym jest odynofagia?

Odynofagia to ból towarzyszący przełykaniu treści pokarmowej. Stanowi objaw, nie chorobę, chociaż może doprowadzić do powikłań. U niektórych osób jest prawie nieodczuwalna, nie wpływa na komfort życia. Ból może lokalizować się w gardle, przełyku, rzadziej jamie ustnej. Znika w chwili, gdy pokarm przesunie się do dalszych odcinków przewodu pokarmowego. 

Odynofagia może towarzyszyć dysfagii, czyli wrażeniu utrudnionego przechodzenia pokarmu przez przewód pokarmowy - gardło, przełyk.

Umów się do lekarza rodzinnego

Przyczyny odynofagii

Odynofagia jest objawem wielu chorób, które obejmują górny odcinek przewodu pokarmowego. 

Mogą być to:

• stany zapalne,
• choroby organiczne,
• choroby infekcyjne,
• nowotwory,
• uszkodzenia mechaniczne, w tym polekowe. 

Choroby nowotworowe

Dyskomfort podczas spożywania posiłków może być pierwszym sygnałem, że dzieje się coś niepokojącego. Schorzenia takie jak rak przełyku, gardła czy krtani mogą objawiać się bólem podczas przełykania. 

Przyczyną bólu może być także leczenie przeciwnowotworowe - radioterapia. Naświetlanie okolic klatki piersiowej lub szyi może powodować  bezpośrednio dolegliwości bólowe, a także suchość błon śluzowych, co w konsekwencji prowadzi do problemów podczas przełykania.

Choroby infekcyjne i zapalne

Odynofagia może być objawem schorzeń, które są spowodowane przez drobnoustroje, w tym bakterie (prątki gruźlicy), wirusy (cytomegalowirus, wirus opryszczki, HIV) i grzyby (drożdżaków Candida).

Choroba refluksowa przełyku

Popularnie nazywana zgagą. W jej przebiegu dochodzi do cofania się treści żołądka do przełyku, co może powodować jego podrażnienie, a nawet powstanie bolesnych owrzodzeń, co prowadzi do odynofagii.

Uszkodzenia polekowe

Jedną z częstych przyczyn bólu w trakcie przełykania są szkody spowodowane przez leki. Do środków które są w stanie spowodować uszkodzenia przełyku zaliczamy bisfosfoniany, doksycyklinę, preparaty potasu, czy niesteroidowe leki przeciwzapalne. Uszkodzenie błony śluzowej przełyku może pojawić się także, gdy tabletka utknie w przełyku (np. w wyniku połknięcia bez popijania) i pozostanie przez długi czas w kontakcie z błoną śluzową.

Diagnostyka odynofagii

Jeśli podczas przełykania odczuwasz ból, skontaktuj się z lekarzem rodzinnym. Przeprowadzi wywiad i zleci podstawowe badania. W trudniejszych przypadkach może wystawić skierowanie do specjalisty, na przykład gastroenterologa lub onkologa.

Wizytę u wybranego specjalisty możesz umówić bez wychodzenia z domu, za pomocą portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Diagnozowanie odynofagii rozpoczyna się od zebrania wywiadu, podczas którego zadaje się pytania dotyczące częstotliwości występowania bólu i jego okoliczności, rodzaju pokarmu który sprawia dyskomfort, obecności innych chorób, których odynofagia może być objawem. 

Ponadto przeprowadza się także badanie endoskopowe. Wykonuje się je giętkim, długim cienkim przyrządem, zaopatrzonym w kamerę, światło i narzędzia do pobrania próbek. Wprowadza się go przez nos do przełyku. Przy jego pomocy lekarz jest w stanie ocenić wygląd śluzówki przełyku i ocenić jego stan.

Innym pomocniczym badaniem jest manometria, podczas której wprowadzona do przełyku sonda mierzy motorykę, napięcie mięśniowe poszczególnych odcinków przełyku podczas przełykania niewielkich ilości wody.

Leczenie odynofagii

Leczenie odynofagii polega głównie na wyeliminowaniu czynnika który ją powoduje - czyli najczęściej choroby podstawowej. W przypadku choroby refluksowej przełyku (zgagi) stosuje się leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego oraz środki zobojętniające. W leczeniu chorób infekcyjnych można zastosować leki przeciwgrzybicze i antybiotyki, dobrane do drobnoustroju atakującego organizm.

W przypadku choroby nowotworowej, w zależności od przypadku, oprócz terapii farmakologicznej możliwe jest także leczenie operacyjne (wycięcie). Każdy przypadek jest inny i nie ma uniwersalnej metody leczenia. Wybór terapii będzie indywidualnie dobrany przez lekarza prowadzącego.

Autor