Podobne schorzenia, różne wirusy

Przyczyną rozwoju przeziębienia przeważnie są koronawirusy lub rinowirusy. Przenoszone są drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami (np. sztućcami, kubkiem, ręcznikiem). Do organizmu dostają się przez jamę nosowo-gardłową, kolonizując tamtejszą błonę śluzową. Najwięcej zakażeń następuje w okresie jesienno-zimowym, gdy narażeni jesteśmy na wahania temperatur, co wpływa na mechanizmy obronne śluzówki nosa i gardła. U dorosłych przeziębienie przeważnie występuje od 2 do 4 razy do roku. Dzieci chorują kilkukrotnie częściej, czemu sprzyja przebywanie w większych grupach (np. w przedszkolu, szkole).

Za rozwój grypy odpowiedzialne są wirusy grypy. Wyróżnia się trzy ich typy: A, B oraz C. Wirusy typu A i B dla naszego zdrowia są najgroźniejsze i prowadzić mogą do ciężkich zachorowań, osiągających rozmiary epidemii. Zakażenie wirusem grypy typu C ma znacznie łagodniejszy przebieg, niemniej nadal jest bardzo zaraźliwy. Co roku na grypę chorują miliony ludzi na całym świecie. Zaniechanie leczenia może mieć dla naszego zdrowia poważne konsekwencje. Powikłania po grypie nie należą do rzadkości, w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do zgonu.

Przeziębienie i grypa – jak się objawiają?

Przeziębienie i grypa przebiegają podobnie, a pacjenci nie zawsze dostrzegają różnicę między tymi schorzeniami. Jak rozpoznać, która choroba nas dopadła?

Jeżeli choroba rozwija się powoli, najprawdopodobniej mamy do czynienia z przeziębieniem. Przez pierwsze dni czujemy się osłabieni, a nas stan stopniowo się pogarsza. Typowymi objawami przy przeziębieniu są: lejący katar, zatkany nos, obrzęk śluzówki nosa, ból głowy, stan podgorączkowy (temperatura zwykle nie przekracza 38° C) , kaszel. U niektórych osób objawy te występują jednocześnie, u innych może to być łagodny katar i podwyższona temperatura. Największe nasilenie symptomów następuje 3-4 dnia, zaś sama choroba utrzymuje się przez około 7 dni.

Grypa rozwija się bardzo gwałtownie, a dominującym objawem jest wysoka gorączka (powyżej 39° C), występujące w ciągu doby od pojawienia się pierwszych symptomów. Wraz z gorączką chory odczuwa bóle głowy, mięśni i stawów, ma dreszcze i jest bardzo osłabiony. W odróżnieniu od przeziębienia, przy grypie katar nie występuje wcale lub jest bardzo łagodny. Suchy i napadowy kaszel może przekształcić się w kaszel mokry, który wymaga odkrztuszania gromadzącej się wydzieliny. Grypa trwa dłużej od przeziębienia, objawy otrzymują się około dwóch tygodni.

Objawy te warto skonsultować z lekarzem rodzinnym, który wykona podstawowe badania i zaordynuje skuteczne leczenie. Przede wszystkim zaś skieruje nas na zwolnienie lekarskie, aby nie doprowadzić do rozprzestrzeniania się choroby.

Jak leczyć przeziębienie i grypę?

Choć często nie dopuszczamy do siebie tej myśli i sięgamy po półśrodku, najskuteczniejszą metodą leczenia przeziębienia lub grypy jest odpoczynek. Osłabiony organizm powinien się zregenerować, jednak nade wszystko nie powinniśmy dopuścić do tego, by zarażać kolejne osoby. Dlatego powinniśmy kilka dni spędzić w domu, pod kołdrą lub pod kocem i "wygrzać" chorobę, zapobiegając namnażaniu się wirusa.

Jak możemy wspomóc organizm w walce z chorobą? W pierwszej kolejności warto sięgnąć po sposoby naszych mam i babć. Herbata z cytryną i imbirem pomoże się nam rozgrzać, a napar z kwiatów lipy zadziała napotnie i przeciwgorączkowo.

Jeśli to nie pomoże, można sięgnąć po środki dostępne w aptece. W walce z bólem i gorączką sprawdzi się paracetamol, kwas acetylosalicylowy (czyli aspiryna) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne na bazie ibuprofenu. Katar można złagodzić kroplami do nosa mającymi w składzie ksylometazolinę lub ksymetazolinę. Wykazują działanie obkurczające i poprawiają drożność nosa. Należy je jednak stosować krótko, bo szybko uzależniają i wysuszają śluzówkę nosa. Pomocniczo sprawdzą się inhalacje oraz preparaty do płukania zatok. A jak zniwelować kaszel? W suchym kaszlu stosuje się preparaty na bazie butamiratu, a także syropy z wyciągiem z sosny.

Może się jednak zdarzyć, że mimo podjętych działań choroba będzie się utrzymywać lub postępować. Nasilenie się kaszlu, wystąpienie duszności i bólów głowy to sygnał, że powinniśmy udać się do lekarza rodzinnego.

Działania profilaktyczne. Jak uniknąć grypy?

Jesienią oraz zimą jesteśmy szczególnie narażeni na zachorowania. Nie istnieje jedna, skuteczna metoda zapobiegania przeziębieniu. Można jednak próbować ograniczać czynniki, które sprzyjają infekcjom i dotyczy to wielu innych chorób. Unikajmy dotykania twarzy dłońmi, szczególnie okolic nosa, ust i oczu, gdyż są one idealną "furtką" dla wirusów. Pamiętajmy o higienie rąk i ich dokładnym myciu. Jeżeli nie mamy takiej możliwości, warto mieć w torbie lub plecaku butelkę żelu odkażającego. Starajmy się też unikać zatłoczonych miejsc i ograniczać kontakt z osobami chorymi. Zadbajmy o to, by się wysypiać, uprawiać sporty i odżywiać się zdrowo i różnorodnie.

W przypadku grypy zalecaną przez lekarzy formą profilaktyki są nieobowiązkowe szczepienia przeciw grypie. Pacjentom przeważnie podaje się szczepionkę czerowalentną, która zawiera antygeny dwóch szczepów grypy typu A oraz dwóch typu B. Zaszczepić się mogą dorośli oraz dzieci, które ukończyły 3. rok życia. Szczepienie przeciwko grypie szczególnie poleca się osobom starszym, niepełnosprawnym, o obniżonej odporności, pracującym w dużych skupiskach ludzi i kobietom ciężarnym. To właśnie te grupy są najbardziej narażone na zachorowanie i groźne powikłania grypy. Najlepiej zaszczepić się jeszcze przed rozpoczęciem sezonu chorobowego. W Polsce czterowalentna szczepionka przeciwko grypie została objęta refundacją do osób po 65. roku życia.

Należy mieć świadomość, że szczepionka przeciwko grypie nie daje całkowitej ochrony przed chorobą.

Powikłania po grypie

O tym, dlaczego ważne są szczepienia przeciwko grypie, świadczą groźne powikłania tej choroby. Wielu pacjentów bagatelizuje grypę i zamiast przeprowadzić leczenie w domu, chcą czym prędzej wrócić do pracy i codziennych obowiązków, często nadal chorzy. A niedoleczona grypa może być przyczyną groźnych powikłań, także tych zagrażających życiu. W grupie ryzyka znajdują się seniorzy oraz dzieci do 2. roku życia, kobiety w ciąży, osoby chorujące przewlekle i cierpiące na zaburzenia układu odpornościowego.

Typowymi powikłaniami po grypie są: zapalenie oskrzeli i płuc, zapalenie zatok przynosowych lub zapalenie ucha środkowego. Czasem jednak grypa kończy się zapaleniem mięśnia sercowego i osierdzia, anginą paciorkowcową, zapaleniem mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, zespołem wstrząsu toksycznego, czy nagłym zgonem sercowym.