Trzeci migdał - co to jest?

Migdałki podniebienne wchodzą w skład tzw. pierścienia ochronnego Waldeyera. Jest to skupisko tkanki limfatycznej, które usytuowane jest na granicy układu oddechowego i pokarmowego. W skład pierścienia Waldeyera wchodzą: 

• migdałki podniebienne, 
• migdałek gardłowy, 
• migdałek językowy, 
• migdałki trąbkowe, 
• pasma boczne, 
• grudki chłonne tylnej ściany gardła. 

Tak usytuowana tkanka limfatyczna ma cały czas kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. Jest to niezwykle korzystne zjawisko - stały kontakt umożliwia nieprzerwaną “aktualizację” pamięci immunologicznej na wszelkiego rodzaju antygeny. Co więcej, migdałki są odpowiedzialne za recyrkulację limfocytów w naszym organizmie. Po kontakcie z antygenem “wyszkolone” limfocyty opuszczają migdałki i osiadają w drogach oddechowych, gotowe do zwalczania drobnoustrojów. Z tego powodu migdałki we wczesnych latach życia uważane są za jedną z głównych linii obrony organizmu człowieka. 

Umów się do lekarza rodzinnego

Przerośnięty trzeci migdał

Trzeci migdał (migdałek gardłowy) zbudowany jest z 6-8 równolegle ułożonych listewek, które są poprzedzielane od siebie bruzdami. 

Przerost migdałka gardłowego może mieć charakter fizjologiczny – jest on obecny w trakcie infekcji, czy też przy stanach zapalnych gardła. Przerost taki jest całkowicie odwracalny, a także nie zaburza on przepływu powietrza przez drogi oddechowe. 

Niestety przerośnięty trzeci migdał może również mieć podłoże patologiczne – jest to obserwowane np. podczas nawracających stanów zapalnych tkanki limfatycznej. Taki migdałek upośledza drożność dróg oddechowych.

Rozpoznanie 

W celu diagnozy przerośniętego migdałka gardłowego przeprowadza się wywiad z pacjentem, a także badanie przez lekarza otolaryngologa. W niektórych przypadkach wykonuje się dodatkowe badania, takie jak rynoskopię tylną, zdjęcia rentgenowskie boczne nosogardła, czy też badanie endoskopowe. 

Wizytę u lekarza możesz w łatwy sposób zarezerwować z wykorzystaniem portalu LekarzeBezKolejki.pl.

Trzeci migdał u dziecka

U dzieci może dojść do patologicznego przerośnięcia trzeciego migdała. Można go rozpoznać w oparciu o następujące objawy: 

• przewlekła obturacja nozdrzy tylnych – dochodzi wówczas do: 
  • ciągłego wycieku wydzieliny z nosa, 
  • zaburzenia wymowy, 
  • oddychania przez usta, 
  • upośledzenia drożności nosa, 
  • upośledzonego oddychania w trakcie snu, 
  • wad zgryzu; 
• zaburzenia drożności trąbki słuchowej - obserwujemy: 
  • nawracające i ostre zapalenia ucha środkowego; 
• częste infekcje zatok, gardła, nosa i ucha środkowego. 

Do oceny przerostu migdałków wykorzystuje się czterostopniową skalę - określa ona, jaka część łuku podniebiennego jest zajęta przez migdałki.

Trzeci migdał a zespół bezdechu sennego

U około 2% dzieci z przerośniętym trzecim migdałem dochodzi dodatkowo do rozwoju zespołu bezdechów sennych. Charakteryzuje się on następującymi objawami: 

• zaburzeniami snu: 
  • chrapaniem, 
  • przebudzeniami i niespokojnym snem, 
  • obfitym poceniem się w nocy, 
  • moczeniami nocnymi; 
• zaburzeniami zachowania: 
  • nadmiernym pobudzeniem, 
  • agresją, 
  • trudnościami z koncentracją, 
  • pogorszeniem pamięci; 
• niedoborem masy ciała oraz wzrostu. 

Przerośnięty trzeci migdał - leczenie

Leczenie przerośniętego trzeciego migdała jest uzależnione od kilku czynników. W przypadku dzieci przerośnięty migdałek ma tendencję do samoistnego wyleczenia. Jeśli przerost jest niewielki, bez nasilonych objawów - jakakolwiek interwencja nie jest konieczna. Wówczas często lekarz może zasugerować leczenie zachowawcze przy użyciu leków obkurczających trzeci migdał, takich jak: 

• donosowe glikokortykosteroidy – dają one dobre wyniki przy krótkotrwałym stosowaniu, jednak nie ustalono, jaki powinien być maksymalny czas trwania terapii; 
• leki o działaniu immunostymulującym. 

Jeżeli leczenie zachowawcza nie przyniesie zamierzonych rezultatów, wówczas stosuje się chirurgiczne wycięcie migdałka gardłowego - głównym wskazaniem do tej formy terapii jest znaczne ograniczenie drożności nosogardzieli, które prowadzi do trudności z oddychaniem.

Bibliografia 

1. Skotnicka, B. (2016). Przerost migdałków u dzieci. Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78423,przerost-migdalkow-u-dzieci. (Dostęp: 10.2022)
2. Zagor, M., Czarnecka, P., Janoska-Jaździk, M. (2018). Przerost migdałków. Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106177,przerost-migdalkow. (Dostęp: 10.2022)

Autor