Po co nam termin porodu?

Ustalenie spodziewanego terminu porodu oraz określenie wieku ciąży to niezwykle ważne zagadnienia. Ginekologowi pomagają monitorować przebieg ciąży i rozwój płodu, a także planować kolejne niezbędne badania. Przyszła mama znając termin porodu może spokojnie przygotowywać się do rozwiązania. Określenie wieku ciążowego jest szczególnie istotne w przypadku ciąż zagrożonych poronieniem lub przedwczesnym rozwiązaniem, a także w sytuacjach, gdy poród nie następuje mimo odpowiedniego wieku ciąży.

Choć chciałoby się inaczej, precyzyjne określenie daty porodu jest dosyć trudne. Dni płodnych jest niewiele, a dokładne ich określenie może nastręczać problemów. Należy również wziąć pod uwagę indywidualne tempo rozwoju płodu. Według szacunków zaledwie 5% dzieci rodzi się w wyznaczonym terminie, zatem nie ma sensu nadmiernie przywiązywać się do wyliczonej przez ginekologa daty.

Obliczanie terminu porodu

Większość lekarzy ginekologów przy określaniu terminu porodu korzysta z reguły Naegelego, czyli wzoru opracowanego przez niemieckiego lekarza Franza Naegele. Według jej założeń ciąża trwa 280 dni od daty ostatniej miesiączki, czyli 40 tygodni (tzw. 10 miesięcy księżycowych). Zatem od pierwszego dnia ostatniej miesiączki odejmujemy 3 miesiące, a następnie dodajemy rok i 7 dni.

Termin porodu = pierwszy dzień ostatniej miesiączki + rok – 3 miesiące + 7 dni.

Jest to jednak metoda nieprecyzyjna, ponieważ kobiety mają zróżnicowane długości cyklu, które nie zawsze są regularne. Podstawowy wzór zakłada, że typowy cykl u kobiety trwa 28 dni. Jeżeli jest krótszy, liczbę 7 należy pomniejszyć o tyle, o ile krótszy był cykl miesiączkowy – jeżeli trwał 26 dni, to liczbę 7 zastępujemy liczbą 5. Jeśli zaś cykle były dłuższe, powiększamy ostatnią cyfrę ze wzoru o daną liczbę dni. Wyliczona data da zatem jedynie przybliżony wiek ciąży i przewidywany termin porodu.

Termin porodu a badanie USG

Inną metodą wyznaczania terminu porodu jest badanie ultrasonograficzne (USG), które jest bardziej wiarygodne od reguły Naegelego i przydatne u kobiet, które przed ciążą miały nieregularne cykle. Oszacowany w ten sposób wiek ciąży i termin porodu mogą się znacząco różnić od wspomnianej wcześniej metody, są jednak bardziej prawdopodobne. Stosunkowo dokładny termin narodzin dziecka można określić, gdy badanie USG zostanie przeprowadzone jeszcze w I trymestrze ciąży.

Parametrem, który wykorzystuje się przy określaniu wieku ciąży i terminu porodu jest wskaźnik CRL (ang. Crown to Rump Length), czyli długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu. Pomiaru najlepiej dokonać przed 10. tygodniem ciąży, wówczas wynik będzie najbardziej wiarygodny. W dalszych etapach ciąży wykonuje się inne pomiary, w tym dwuciemieniowy wymiar główki płodu (BPD, ang. Bi- Parietal Diameter), wymiar móżdżku płodu (TCD, ang. Transverse Cerebellar Diameter), czy długość kości udowej (FL, ang. Femur Length), dla których CRL stanowi ważny punkt odniesienia.

Inne sposoby wyznaczania terminu porodu

Wielokrotnie zdarza się, że ciężarna trafia do gabinetu ginekologa już w zaawansowanej ciąży i nie jest w stanie podać daty zapłodnienia bądź daty ostatniej miesiączki. Wówczas wskazówką mogą okazać się takie informacje, jak moment odczuwania pierwszych ruchów płodu. Kobiety, które w ciąży są po raz pierwszy (pierwiastki), ruchy płodu mogą odczuwać około 19.-20. tygodnia ciąży. Kobiety, które już rodziły, pierwsze ruchy płodu wyczuwają je już około 17.-18. tygodnia ciąży. Ginekolog zwraca także uwagę na wysokość dna miednicy – im wyżej jest ono położone, tym ciąża jest bardziej zaawansowana. Niemniej na podstawie tych danych nie sposób precyzyjnie określić terminu porodu.